Πόνος στο αυτί και παιδί: τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς

Ο πόνος στο αυτί (ωταλγία) στο παιδί αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες που αναγκάζει τους γονείς να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια. Συνήθως είναι πολύ δυνατός και διαξιφιστικός και είναι τις περισσότερες φορές ένδειξη ύπαρξης φλεγμονής στο αυτί του παιδιού ή σε παρακείμενους ιστούς.

Μπορεί να συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα όπως πυρετό, μείωση της ακοής (βαρηκοϊα), εκροή υγρού (ωτόρροια) ή αίμα στον έξω ακουστικό πόρο, πόνο στον λαιμό και ρινίτιδα.

Επίσης μπορεί ο πόνος να είναι συνεχής ή διακοπτόμενος, έντονος ή βαθύς, διαξιφιστικός (σαν σουβλιά) ή ενοχλητικός, να αυξάνεται όταν ασκούμε πίεση στο αυτί ή όταν το παιδί μασάει, φτερνίζεται ή φυσάει τη μύτη του, ενώ στα νεογνά και τα βρέφη εκδηλώνεται με έντονο κλάμα, ανησυχία ή ευερεθιστότητα.

Λόγω της πολύπλοκης νεύρωσης του αυτιού, ο πόνος μπορεί να οφείλεται σε αιτίες που αφορούν το ίδιο το αυτί ή να είναι αντανακλαστικός από παρακείμενους ιστούς.

Παθήσεις στο αυτί που προκαλούν πόνο

Συνηθέστερες αιτίες είναι οι φλεγμονές του ωτός όπως:

Οξεία μέση πυώδης ωτίτιδα. Εννέα στα δέκα παιδιά ηλικίας έως 3 ετών εμφανίζουν οξεία μέση ωτίτιδα με ή χωρίς ωτόρροια τουλάχιστον μία φορά, ενώ συχνά ταλαιπωρεί πολλά παιδιά έως την ηλικία των 6 ετών. Επιπλοκή της οξείας μέσης πυώδους ωτίτιδος είναι η οξεία μαστοειδίτιδα που εκδηλώνεται με έντονο πόνο πίσω από το αυτί και προβολή του πτερυγίου του.

Ιογενής ωτίτιδα

Εξωτερική ωτίτιδα. Είναι η φλεγμονή του έξω ακουστικού πόρου του ωτός. Ένα παιδί έχει περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης αυτού του είδους το καλοκαίρι λόγω κολύμβησης.

Δοθιήνας – απόστημα έξω ακουστικού πόρου

Σπανιότερες αιτίες ωταλγίας είναι η συσσώρευση κυψελίδος ή παρουσία ξένου σώματος στον έξω ακουστικό πόρο, η δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγος που συμβαίνει συχνά στις ρινίτιδες, οι τραυματισμοί του ωτός (χρήση μπατονέτας – χαστούκι) και το βαρότραυμα (μετά από προσγείωση αεροπλάνου).

Παθήσεις παρακείμενων ιστών που προκαλούν πόνο στο αυτί – αντανακλαστικός πόνος.

Αρθραλγία κροταφογναθικής άρθρωσης (διαταραχή άρθρωσης των γνάθων) λόγω ορθοδοντικών προβλημάτων, όταν το παιδί μασάει σκληρές τροφές ή τσίχλας, τρίξιμο ή σφίξιμο δοντιών κατά τον ύπνο, οδονταλγία στα πίσω δόντια.

Παθήσεις στοματοφάρυγγα όπως οξεία αμυγδαλίτιδα, περιαμυγδαλικός φλέγμονας ή απόστημα.

Αντιμετώπιση

Για την ανακούφιση του παιδιού αρχικά χορηγούμε παυσίπονα. Δεν συνιστάται άμεσα η χορήγηση τοπικών σταγόνων αντιβιοτικού έως ότου γίνει η διάγνωση.

Στην συνέχεια αναζητούμε ιατρική βοήθεια από παιδίατρο ή ειδικό παιδο- ΩΡΛ και χορηγούμε την ανάλογη θεραπεία.

Στην οξεία μέση ωτίτιδα χορηγούμε αντιβιοτικά με ή χωρίς ωτικές σταγόνες. Σε υποτροπιάζουσες ωτίτιδες συνιστάται έλεγχος για υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) και αμυγδαλών. Στην εξωτερική ωτίτιδα χορηγούμε αντιβιοτικά, ωτικές σταγόνες και αποφεύγουμε την επαφή του έξω ακουστικού πόρου με το νερό.

Σε κάθε περίπτωση αδυναμίας ωτοσκόπησης και διάγνωσης, υποτροπιάζουσας ωταλγίας, πόνου στο αυτί που δεν υποχωρεί ή συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, το παιδί θα πρέπει πάντα να εξετάζεται από ειδικό παιδο- ΩΡΛ για αποκλεισμό κάποιας σοβαρότερης πάθησης.