Τι είναι η αυτοψηλάφηση μαστού;

Πρόκειται για μια εξέταση που διενεργείται από την ίδια τη γυναίκα, ώστε να ανιχνευθούν έγκαιρα αλλαγές ή ανωμαλίες στον μαστό. Έχει ιδιαίτερη θέση στην πρόληψη, δεδομένου πως το 40% των διαγνωσμένων καρκίνων του μαστού αναγνωρίζονται από γυναίκες που ψηλαφούν ένα μόρφωμα.

Γιατί να αυτοεξετάσω τον μαστό μου;

Κάθε γυναίκα χαρτογραφώντας τον μαστό της μέσω της ψηλάφησης, σε βάθος χρόνου, θα γνωρίζει τι είναι φυσιολογικό και τι όχι. Θα είναι σε θέση να ανιχνεύσει οποιεσδήποτε αλλαγές ή ανωμαλίες που μπορεί να προκύψουν πριν τον προληπτικό απεικονιστικό έλεγχο και την εξέταση από χειρουργό μαστού. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο καρκίνος του μαστού επηρεάζει 1 στις 8 γυναίκες και ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται με την ηλικία.

Τι ψάχνω με την αυτοψηλάφηση μαστού;

Αναζητούμε προειδοποιητικά συμπτώματα που αφορούν τον καρκίνο του μαστού, όπως:

• Ένα νέο μόρφωμα.
• Εσοχή ή πάχυνση του δέρματος του μαστού.
• Μία περιοχή με έντονο ερεθισμό ή ερυθρότητα.
• Μια νέα εισολκή της θηλής.
• Έκκριμα από τη θηλή.

Αυτές οι αλλαγές είναι λόγος να αναζητηθεί έγκαιρα εκτίμηση από χειρουργό μαστού.

Κάθε πότε πρέπει να το κάνω;

Συστήνεται να εκτελείται μία φορά τον μήνα. Κάθε ύποπτο εύρημα πρέπει να εκτιμάται από μαστολόγο, με κύριο στόχο την ανίχνευση κακοήθειας σε πρώιμο στάδιο. Με τη μηνιαία αυτοεξέταση του μαστού, τον ετήσιο μαστολογικό έλεγχο και τη μαστογραφία, κάθε γυναίκα αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην πρόληψη και έγκαιρη αντιμετώπιση παθήσεων που αφορούν τον μαστό της.

Πώς γίνεται η αυτοψηλάφηση μαστού;

Η αυτοεξέταση του μαστού μπορεί να γίνει οπουδήποτε άνετα και ανά πάσα στιγμή, και δεν διαρκεί περισσότερο από 10 λεπτά. Μπορεί να πραγματοποιηθεί μπροστά στον καθρέφτη, κατά τη διάρκεια του μπάνιου ή όταν η γυναίκα είναι ξαπλωμένη στο κρεβάτι. Η καλύτερη περίοδος για την εξέταση είναι μεταξύ της 7ης και 15ης ημέρας του κύκλου, όταν ο μαστός είναι λιγότερο πρησμένος. Για τις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, μπορεί να επιλεγεί μια ημέρα που είναι εύκολο να θυμούνται, π.χ. η πρώτη ή η τελευταία ημέρα του μήνα.

Ακολουθούν τα βήματα για την αυτοψηλάφηση του μαστού:

Μπροστά από τον καθρέφτη: Οι μαστοί ελέγχονται σε όρθια θέση με τα χέρια αρχικά στο πλάι και έπειτα υψωμένα πάνω από το κεφάλι. Κατά τη διάρκεια αυτής της κίνησης, αναζητούνται αλλαγές στο περίγραμμα ή στη μορφή, καθώς και οποιαδήποτε διόγκωση του δέρματος ή αλλαγή στις θηλές. Στη συνέχεια, οι παλάμες τοποθετούνται στους γοφούς και πιέζονται σταθερά για να συσπαστούν οι θωρακικοί μύες, προκειμένου να αποκαλυφθεί οποιαδήποτε δυσμορφία.

Κατά τη διάρκεια του μπάνιου: Το δέρμα του μαστού είναι πιο υγρό και μπορεί να ψηλαφηθεί πιο εύκολα. Το χέρι που αντιστοιχεί στον μαστό που πρόκειται να εξεταστεί, τοποθετείται πίσω από το κεφάλι. Χρησιμοποιώντας τις επιφάνειες των δακτύλων του άλλου χεριού, η ψηλάφηση πραγματοποιείται με κυκλικές κινήσεις από το εξωτερικό του μαστού προς τη θηλή, ελέγχοντας ολόκληρο τον αδένα και την περιοχή της μασχάλης, αναζητώντας κάποιο μόρφωμα ή αλλαγή στο δέρμα.

Ξαπλωμένη στο κρεβάτι: Ο μαστός απλώνεται κατά μήκος του θωρακικού τοιχώματος, και εκτίθεται καλύτερα το κατώτερο μισό του. Τα χέρια τοποθετούνται με τον ίδιο τρόπο όπως στην αυτοεξέταση κατά τη διάρκεια του ντους. Χρησιμοποιώντας τις επιφάνειες των δακτύλων, η ψηλάφηση πραγματοποιείται σε κυκλικό μοτίβο από το εξωτερικό του μαστού προς τη θηλή. Εφαρμόζεται από ελαφριά έως σταθερή πίεση ώστε να αναγνωριστεί οποιαδήποτε δυσμορφία, και η θηλή συμπιέζεται ελαφρά για να παρατηρηθεί τυχόν έκκριμα.

Τι ακολουθεί μετά την αυτοεξέταση του μαστού;

Η αυτοεξέταση του μαστού βοηθά τις γυναίκες να εξοικειωθούν με το φυσιολογικό σχήμα και υφή του στήθους τους, έτσι ώστε να μπορούν να αναγνωρίσουν και να αναφέρουν τυχόν αλλαγές στον ιατρό τους. Εάν εντοπιστεί κάποιο μόρφωμα ή υπάρξει οποιαδήποτε ανησυχία για κάποιο εύρημα, θα πρέπει να προγραμματισθεί επίσκεψη σε χειρουργό μαστού.

Αξίζει να σημειωθεί πως 8 στα 10 ψηλαφητά μορφώματα δεν αντιπροσωπεύουν κακοήθεια. Εφόσον η αυτοεξέταση δεν αναδείξει κάτι ύποπτο, είναι καλό να εκτελείται και τον επόμενο μήνα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί πως η τακτική αυτοεξέταση του μαστού δεν αντικαθιστά τον ετήσιο μαστογραφικό έλεγχο, ο οποίος πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 40 ετών.