Μαγνητική Τομογραφία Καρδιάς: όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Η μαγνητική τομογραφία καρδιάς έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια ως μια από τις πιο χρήσιμες καρδιολογικές εξετάσεις για πληθώρα καρδιακών παθήσεων. Οι κύριοι λόγοι που το έχει επιτύχει αυτό είναι ότι προσφέρει μοναδικές πληροφορίες για την ανατομία και τη λειτουργία της καρδιάς, καθώς και με το ότι είναι η καλύτερη μη επεμβατική εξέταση για χαρακτηρισμό των ιστών, όπως θα δούμε παρακάτω.

Τι πληροφορίες μας προσφέρει η μαγνητική τομογραφία καρδιάς;

1. Ανατομικές πληροφορίες: Η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη απεικονιστική εξέταση στην καρδιολογία παραμένει το υπερηχογράφημα (triplex) καρδιάς. Η μαγνητική καρδιάς υπερτερεί του υπερηχογραφήματος στην απεικόνιση της καρδιάς στις περισσότερες περιπτώσεις ασθενών και μαζί με αυτό (είναι εξαιρετικά απίθανο να το αντικαταστήσει πλήρως τις επόμενες δεκαετίες) προσφέρουν ολοκληρωμένες πληροφορίες για την ανατομία της καρδιάς, αλλά και των μεγάλων αγγείων του θώρακα, όπως π.χ. η αορτή, και άλλων παρακείμενων δομών.
2. Λειτουργικές πληροφορίες: Με τη μαγνητική τομογραφία καρδιάς είμαστε σε θέση να λαμβάνουμε κινηματικές ακολουθίες (με τη μορφή βίντεο), όπου φαίνεται το πώς λειτουργεί η καρδιά. Και εδώ η μαγνητική προσφέρει συμπληρωματικές του υπερηχογραφήματος πληροφορίες, οι οποίες είναι πολύ σημαντικές για την κατανόηση της πάθησης του ασθενούς και τη χάραξη της στρατηγικής αντιμετώπισής του. Είναι τόσο αξιόπιστη μέθοδος που θεωρείται μέθοδος αναφοράς για πολλές από τις μετρήσεις που κάνουμε, όπως π.χ. η μέτρηση του κλάσματος εξωθήσεως (της αριστερής και της δεξιάς κοιλίας).
3. Χαρακτηρισμός ιστών: Κατά τη διενέργεια της μαγνητικής τομογραφίας λαμβάνονται πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους εικόνες από τις οποίες μπορούν να συναχθούν πληροφορίες για το είδος του ιστού. Π.χ. σε μια φλεγμονή της καρδιάς με το υπερηχογράφημα βλέπουμε το τοίχωμα της καρδιάς, χωρίς να μπορούμε να πούμε περισσότερα γι’ αυτό, ενώ με τη μαγνητική τομογραφία είμαστε σε θέση να πούμε αν στο τοίχωμα υπάρχει οίδημα ή και ίνωση (ουλές), ακόμα και αν αυτές είναι της τάξης του ενός ή δύο χιλιοστών μόνο. Σε ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου με το υπερηχογράφημα μπορούμε τις περισσότερες φορές να αντιληφθούμε την περιοχή του εμφράγματος, αυτό όμως το φανταζόμαστε επειδή αυτή δεν λειτουργεί σωστά, με τη μαγνητική τομογραφία, όμως, όχι μόνο θα δούμε ότι η συγκεκριμένη περιοχή δεν λειτουργεί καλά, αλλά επίσης θα δούμε με ακρίβεια την έκταση του εμφράγματος, γιατί πολύ απλά η εμφραγματική περιοχή απεικονίζεται λευκή, ενώ το φυσιολογικό μυοκάρδιο μαύρο στις ειδικές για αυτό το σκοπό ακολουθίες .

Για ποιες παθήσεις είναι απαραίτητη/κατάλληλη εξέταση η μαγνητική καρδιάς;

Αυτά τα χαρακτηριστικά της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς την καθιστούν χρήσιμη έως και απαραίτητη, μερικές φορές, εξέταση στην πλειονότητα των καρδιακών παθήσεων. Ενδεικτικά θα αναφερθούμε σε μερικές από αυτές:

• Οι φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η μυοκαρδίτιδα και η περικαρδίτιδα.
• Οι διηθητικές νόσοι, όπως η σαρκοείδωση και η αμυλοείδωση.
• Οι μυοκαρδιοπάθειες, όπως η αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια, η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια και η διατατική μυοκαρδιοπάθεια.
• Η μεσογειακή αναιμία.
• Η στεφανιαία νόσος, όπου χρησιμεύει στην οξεία και τη χρόνια φάση του εμφράγματος, αλλά έχει ένδειξη και για την ανίχνευση της στεφανιαίας νόσου, κυρίως με τη διενέργεια stress MRI (είναι ανάλογο του stress echo και του σπινθηρογραφήματος μυοκαρδίου, με την ίδια ή και υψηλότερη διαγνωστική ακρίβεια).
• Οι συγγενείς ανωμαλίες των στεφανιαίων, με τη διενέργεια μαγνητικής στεφανιογραφίας.
• Οι αρρυθμίες, για τη διερεύνηση της αιτιολογίας τους και την ανάδειξη ουλής στο μυοκάρδιο.
• Οι βαλβιδοπάθειες, ομάδα παθήσεων που πρωτεύοντα ρόλο σαφώς παίζει η ηχοκαρδιογραφία, υπάρχουν όμως περιπτώσεις που η μαγνητική χρησιμοποιείται συμπληρωματικά, ενίοτε υπερέχει κιόλας.
• Οι συγγενείς καρδιοπάθειες, τόσο για τη διάγνωση και την εκτίμηση της σοβαρότητας αυτών προεγχειρητικά, όσο και για την παρακολούθηση των ασθενών που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική διόρθωση.
• Οι όγκοι της καρδιάς.

Η χρησιμότητα της εξέτασης στη διάγνωση

Η μεγάλη χρησιμότητα της μαγνητικής καρδιάς φάνηκε σε μια Πανευρωπαϊκή  μελέτη καταγραφής όπου διαπιστώθηκε ότι σε ποσοστό 8,7 % (περίπου σε έναν από κάθε 12 ασθενείς που υποβλήθηκαν στην εξέταση) με τη μαγνητική καρδιάς ετέθη νέα διάγνωση, την οποία δεν είχαν οι θεράποντες ιατροί υποψιαστεί πιο πριν, ενώ σε 6 ανά κάθε 10 ασθενείς η εξέταση άλλαξε τον τρόπο αντιμετώπισής τους (Bruder O, et al. J Cardiovasc Magn Reson 2013). Η κλινική χρησιμότητα της εξέτασης αποτυπώνεται στο συνεχώς αυξανόμενο αριθμό εξετάσεων που διενεργούνται στις ΗΠΑ αλλά και παγκοσμίως. Αυτό παρατηρείται και στην Κλινική μας, όπου ο αριθμός των εξετάσεων που διενεργούνται αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια, έτσι ώστε σήμερα να διενεργούνται περισσότερες από 600 εξετάσεις το χρόνο.