Θυρεοειδής & Ψυχολογία Ασθενούς: όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε!
Τι είναι

Παθήσεις Θυρεοειδούς και Ψυχολογία

Ο θυρεοειδής όπως είναι φυσικό έχει πολλαπλές επιδράσεις στην ψυχολογία μας. Στις μέρες μας, η διάγνωση των παθήσεων του θυρεοειδούς αδένα είναι ιδιαιτέρως συχνή. Η ανάπτυξη ιατρικών ειδικοτήτων και εξειδικεύσεων στοχευμένων στο σύστημα ενδοκρινών αδένων του ανθρώπου, η τεχνολογική εξέλιξη στην απεικόνιση, κυτταρική και μοριακή-γενετική διάγνωση της θυρεοειδοπάθειας, καθώς και η ενημέρωση του γενικού πληθυσμού που αναζητά εύκολα την ιατρική βοήθεια, είναι κάποιοι σημαντικοί παράγοντες για τη συχνή αντιμετώπιση αυτών των παθήσεων στην καθημερινή ιατρική πράξη.

Συμπτώματα

Θυρεοειδής & Ψυχολογία: Τί συμπτωματολογία εμφανίζει ο θυρεοειδής;

Οι παθήσεις θυρεοειδούς σε ένα μεγάλο ποσοστό δεν προκαλούν εμφανή συμπτώματα. Όταν αυτά υπάρχουν μπορεί να συνδέονται με τη διόγκωση του αδένα ή με την υπερ/υπο-λειτουργία του. Έτσι, η εμφάνιση διόγκωσης ορατής στο λαιμό δημιουργεί αισθητικό πρόβλημα, ιδιαίτερα στις γυναίκες, σε ένα ιδιαίτερα εμφανές σημείο του σώματος. Επίσης, εάν υπάρχουν κάποια πιεστικά φαινόμενα λόγω βρογχοκήλης, δημιουργείται δυσκολία στην κατάποση της τροφής και ένα αίσθημα πνιγμονής, που πολλαπλασιάζει το άγχος του ασθενούς. Ακόμη, συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού και του υποθυρεοειδισμού προσομοιάζουν με αντίστοιχα των αγχωδών διαταραχών και της κατάθλιψης. Κρίσεις πανικού, ταχυκαρδίες, δυσφορία, άγχος, ευερεθιστότητα, ευσυγκινησία, συναισθηματική αστάθεια, μείωση της συγκέντρωσης είναι κάποια από τα συμπτώματα της υπερλειτουργίας. Ενώ, μελαγχολία, γνωστική δυσλειτουργία, απάθεια, μειωμένη λίμπιντο και ψυχοκινητική επιβράδυνση απαντώνται στην υπολειτουργία του αδένα. Τέλος, η τριχόπτωση και η μεταβολή του σωματικού βάρους με κύρια την αύξησή του στις κυρίες, προκαλεί έντονη ανησυχία για την εικόνα τους.

Αίσθημα Άγχους

Θυρεοειδής & Ψυχολογία του ασθενούς

Η ανακοίνωση του προβλήματος από τον ιατρό δημιουργεί ένα αίσθημα άγχους και ενεργοποιούνται ψυχολογικοί μηχανισμοί άμυνας, όπως άρνηση και απώθηση. Προκαλείται θυμός «Γιατί σε εμένα;» και μία θλίψη για το «μεγάλωμα», τη φθορά του εαυτού, σε συνδυασμό με μια αίσθηση ανεπάρκειας και αδυναμίας. Οι αρχικές αντιδράσεις μπορεί να ποικίλουν πολύ. Έτσι, υπάρχουν οι ασθενείς που θα απωθήσουν το πρόβλημα, ανεξαρτήτου σοβαρότητας, για πολύ καιρό, μη προβαίνοντας σε οποιονδήποτε επιπλέον διαγνωστικό έλεγχο ή θεραπεία, προκειμένου να εξασφαλίσουν μία προσωπική γαλήνη. Άλλοι αντιθέτως, κάτω από συνθήκες πανικού, επισκέπτονται πολλά διαφορετικά ιατρεία, συχνά μη προσέχοντας επακριβώς αυτό που οι ειδικοί τους λένε, προκειμένου να «ακούσουν» αυτό που οι ίδιοι θέλουν.

Διαδικασία Επέμβασης

Η ψυχολογία του φόβου του χειρουργείου

Στην ιατρική σύσταση για χειρουργική επέμβαση, αναπτύσσεται πια ο φόβος χειρουργείου. Υπάρχει άγχος, αγωνία, ανησυχία για την επέμβαση προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Ο φόβος των εγχειρητικών επιπλοκών έχει κυρίαρχη θέση, σχετικά με απώλεια φωνής ή άλλες δυσλειτουργίες, που συχνά ο ασθενής έχει ακούσει από διηγήσεις άλλων. Ο φόβος της αναισθησίας επίσης συνδέεται με την «απώλεια παντοδυναμίας», ελέγχου του ασθενούς, την αβεβαιότητα για τη ‘’νέα συνθήκη ζωής’’ και το φόβο θανάτου. Ο φόβος της βιοψίας, δηλαδή προσπερνώντας νοερά όλη τη φάση νοσηλείας, η ενδεχόμενη αποκάλυψη κακοήθειας είναι κάτι που προκαταβολικά τρομάζει, πριν καν προχωρήσει κανείς στο χειρουργείο.

Μεταεγχειρητικά Άγχη

Θυρεοειδής & Ψυχολογία: Οι φοβίες και τα άγχη μετά την επέμβαση

Οι αρχικές ανησυχίες μετά την επέμβαση σχετίζονται με την ‘‘εικόνα σώματος’’ και τη ‘‘συμμόρφωση με τη δια βίου αγωγή’’. Η τομή μετά τη χειρουργική επέμβαση καθώς και οι αυξομειώσεις βάρους επισύρουν άγχος και θλίψη. Η αποδοχή της εικόνας εαυτού συνδέεται με ερωτήματα, όπως «είμαι αρεστός;», «είμαι επιθυμητός;», «θα τα καταφέρω να επανέλθω στο επιθυμητό βάρος;». Επιπλέον υπάρχει ο φόβος για τις επερχόμενες αλλαγές στην καθημερινότητα, όπου ο ασθενής κάνει άρνηση και αντίσταση στην αλλαγή. Το τελετουργικό της φαρμακευτικής αγωγής, η ένταξη της αγωγής στην καθημερινή ρουτίνα και η επαναληψημότητα προκαλούν κούραση και αντίδραση. Η δυσφορία για το ότι «χρειάζομαι ένα φάρμακο για να είμαι καλά/ να υποκαταστήσω ένα όργανο και να λειτουργώ» δημιουργεί αίσθημα εξάρτησης/απώλειας ελέγχου και παντοδυναμίας. Ως συνέχεια αυτού, προκαλείται αγωνία για την επαρκή δια βίου διαθεσιμότητα του φαρμάκου.

Απομακρυνόμενος χρονικά από την ημερομηνία της επέμβασης, ο ασθενής αναπτύσσει το άγχος του χρόνιου νοσήματος. Η αποδοχή και προσαρμογή στην αδιάλειπτη λήψη φαρμακευτικής αγωγής και η ένταξη νέων συνηθειών και δραστηριοτήτων στη ρουτίνα (πχ. διατροφή, γυμναστική) επιφέρουν νέες αλλαγές στο ημερήσιο πρόγραμμά του. Υποβόσκουν η συνεχής έγνοια για επανεξέταση από τον ιατρό, με πραγματοποίηση νέου κύκλου εργαστηριακών εξετάσεων και η αγωνία εάν έχει επιτευχθεί σωστά η ρύθμιση ορμονών στον οργανισμό. Όλα αυτά επηρεάζουν σημαντικά ολόκληρο το περιβάλλον του ατόμου (οικογένεια, σύντροφο, συνεργάτες). Ο φόβος υποτροπής -σε περιπτώσεις κακοήθειας- και η διαρκής αγωνία επανεμφάνισης συμπτωμάτων και δυσλειτουργιών γίνονται βασικό στοιχείο της ζωής, επηρεάζοντας κάθε απόφαση και μελλοντικό σχεδιασμό.

Κέντρο Αριστείας Χειρουργικής Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Αδένων

Στο Κέντρο Αριστείας Χειρουργικής Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Αδένων, υπό τη διεύθυνση του Δρ Καρβούνη Ευάγγελου, μέσα από την εμπειρία χιλιάδων ασθενών τα τελευταία χρόνια και με κυρίαρχα στοιχεία το μεράκι για την Ενδοκρινική Χειρουργική και η αγάπη για τον ασθενή, λαμβάνονται σοβαρά υπόψη όλες οι ανωτέρω ψυχολογικές παράμετροι. Κεντρική θέση έχει η σωστή και λεπτομερής ενημέρωση για την ασθένεια, τα συμπτώματα, τη διαδικασία και την πρόγνωση. Η σύναψη θεραπευτικής σχέσης ασθενούς και θεράποντος ιατρού βασίζεται στην εμπιστοσύνη, ζεστασιά και ένα αίσθημα ασφάλειας, που απορρέει από την εξειδικευμένη γνώση του αντικειμένου και την εφαρμογή ό,τι πιο επιστημονικά σύγχρονου. Μέσα από μια ειλικρινή ενημέρωση για τα οφέλη και τους κινδύνους μίας επέμβασης, λαμβάνει χώρα καθησυχασμός και κάποιου βαθμού «φυσιολογικοποίηση» των δεδομένων, που θα επιτρέψουν στον ασθενή τη διαχείριση του άγχους του και τη θετική σκέψη. Σε όλες τις φάσεις θεραπείας (προεγχειρητικά, κατά τη διάρκεια νοσηλείας, άμεσα μετεγχειρητικά και στην περίοδο παρακολούθησης) υπάρχει ένας ανοικτός δίαυλος επικοινωνίας με τον ίδιο το Χειρουργό, τα μέλη της Ιατρικής ομάδας καθώς και τη Γραμματεία, ώστε ο ασθενής να νιώθει και να είναι υγιής και ασφαλής.

Κάποιες σημαντικές προτροπές προς τον ασθενή είναι να μην κρύβει την ασθένεια, τα συμπτώματα, τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Να τα επικοινωνεί και να τα μοιράζεται με τους οικείους του (φίλοι, σύντροφος, οικογένεια) και να αποδέχεται τη στήριξη και τη βοήθειά τους. Να μοιρασθεί μεν την εμπειρία του με συνανθρώπους με το ίδιο νόσημα, έχοντας όμως σαφή επίγνωση της ποικιλομορφίας των παθήσεων και των ανθρώπινων οργανισμών, όπως και των διαφορετικών χειρουργικών προσεγγίσεων. Να μην επιτρέψει (ακόμη και με τη βοήθεια ειδικών ψυχικής υγείας) συμπτώματα άγχους, θλίψης, θυμού κτλ να προκαλούν έκπτωση της ψυχοκοινωνικής του λειτουργικότητας.

Να μη διστάζει να αναζητά τη βοήθεια του γιατρού-χειρουργού του και να μη ντρέπεται να εκφράσει απορίες και αγωνίες, ακόμη κι όταν αυτές φαντάζουν «άσχετες». Η σωστή συμβουλευτική από τον ειδικό ενισχύει τη σιγουριά, ασφάλεια και ποιότητα ζωής του.