Η ραγάδα του πρωκτού είναι μια γραμμοειδής, επιμήκης, ιδιαίτερα επώδυνη πληγή (σχίσιμο) στα τελευταία εκατοστά του πρωκτικού δακτυλίου. Πρόκειται για μια συχνή πάθηση, που μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως όμως εμφανίζεται σε νεαρά άτομα, με ίδια συχνότητα στα δύο φύλα.
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, εμφανίζεται στη μέση γραμμή και οπισθίως, δηλαδή προς τον κόκκυγα, ενώ στο 10% των περιπτώσεων εμφανίζεται στη μέση γραμμή προσθίως. Όταν η ραγάδα δημιουργείται σε πλάγιες θέσεις συνήθως είναι δευτεροπαθής σε συστηματικές παθήσεις, όπως η νόσος Crohn, το AIDS, η φυματίωση, η σύφιλη, ο καρκίνος του πρωκτού και η λευχαιμία.

Αίτια

Η ραγάδα οφείλεται σε μηχανικό τραυματισμό του πρωκτικού βλεννογόνου, ο οποίος συνήθως συμβαίνει λόγω:

• Αποβολής σκληρών κοπράνων και δυσκοιλιότητας
• Διαρροϊκών κενώσεων
• Πρωκτικής σεξουαλικής επαφής
• Βίαιου καθαρίσματος με το χαρτί υγείας

Συμπτώματα Ραγάδας Πρωκτού

Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει κυρίως πολύ έντονο πόνο, ο οποίος περιγράφεται χαρακτηριστικά σαν ξυράφι, μετά ή κατά την κένωση. Ο πόνος αυτός μπορεί να διαρκέσει και αρκετές ώρες μετά. Επίσης μπορεί να υπάρχει αιμορραγία και κνησμός. Ο πόνος της ραγάδας είναι τόσο έντονος, σε σημείο που ο πάσχων αναπτύσσει φόβο για την κένωση, με αποτέλεσμα να την αναστέλλει, οπότε ουσιαστικά να δημιουργείται ή να επιτείνεται η δυσκοιλιότητα. Επίσης, λόγω του πόνου αντανακλαστικά προκαλείται σπασμός των σφιγκτήρων μυών του πρωκτικού δακτυλίου. Με αυτόν τον τρόπο, η δυσκοιλιότητα και ο πρωκτικός σπασμός που εμφανίζονται επιδεινώνουν τη ραγάδα, αποτρέποντας την επούλωσή της. Προκύπτει συνεπώς ένας αυτοτροφοδοτούμενος φαύλος κύκλος, ο οποίος για να σπάσει απαιτείται η κατάλληλη αντιμετώπιση.

Κατηγοριοποίηση

• Οξεία ραγάδα: όταν τα συμπτώματα διαρκούν λιγότερο από 6-8 εβδομάδες
• Χρόνια ραγάδα: όταν τα συμπτώματα υφίστανται για πάνω από 8 εβδομάδες

Διάγνωση

Η διάγνωση τίθεται εύκολα, με τη λήψη ιστορικού και την κλινική εξέταση. Με την επισκόπηση του πρωκτού αναγνωρίζεται η γραμμοειδής πληγή στον πρωκτικό δακτύλιο, και μπορεί να είναι επιφανειακή (οξεία ραγάδα) ή βαθύτερη και με χαρακτήρες (χρόνια ραγάδα).
Επίσης μπορεί να είναι εμφανείς και οι ίνες του έσω σφιγκτήρα. Επιπλέον, στις χρόνιες ραγάδες αναγνωρίζεται εξωτερικά μια δερματική πτυχή, η λεγόμενη «συνοδός» ή «φρουρός πτυχή / αιμορροΐδα» και εσωτερικά μια υπερτροφική πρωκτική θηλή (βαλβίδα).

Θεραπεία Ραγάδας Πρωκτού

Η θεραπεία της ραγάδας έχει πρωκτού έχει δύο σκέλη, τη συντηρητική και τη χειρουργική και εξαρτάται από τη φάση στην οποία βρίσκεται η πάθηση. Στην οξεία ραγάδα η πρώτη θεραπεία είναι συντηρητική, ενώ επί χρόνιας ραγάδας η συντηρητική αγωγή έχει χαμηλά ποσοστά επιτυχίας και η οριστική θεραπεία επιτυγχάνεται με χειρουργικήεπέμβαση.
Συντηρητική θεραπεία
Η συντηρητική θεραπεία, η οποία έχει ποσοστό επιτυχίας περίπου 70% στην οξεία ραγάδα πρωκτού, περιλαμβάνει:

• Διατροφικές τροποποιήσεις (δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες, άφθονη κατανάλωση νερού), με στόχο την αποφυγή της δυσκοιλιότητας.
• Αλλαγές συνηθειών, όπως αποφυγή χρήσης χαρτιού υγείας ή υγρομάντηλων, για τον καθαρισμό της περιοχής. Αντ’ αυτού, συνιστώνται πλύσεις με χλιαρό νερό και στέγνωμα με βαμβακερή πετσέτα.
• Φαρμακευτική αγωγή: τοπική χρήση φαρμακευτικών αλοιφών, που έχουν ως δράση τη μείωση του τόνου των πρωκτικών σφιγκτήρων μυών.
• Εναλλακτική παρέμβαση: τοπική εφαρμογή Botox στους μύες του πρωκτικού δακτυλίου.

Χειρουργική θεραπεία Ραγάδας Πρωκτού

Η χειρουργική θεραπεία προσφέρει την οριστική θεραπεία για τη ραγάδα και η ενδεδειγμένη επέμβαση είναι η Πλάγια Έσω Σφιγκτηροτομή:

• Διενεργείται υπό γενική αναισθησία.
• Διατέμνεται το τελευταίο τμήμα του έσω σφιγκτήρα του πρωκτού, εξαφανίζοντας τον σπασμό και επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο την επούλωση.
• Πρόκειται για επέμβαση διάρκειας 30 λεπτών.
• Είναι αναίμακτη και ανώδυνη και σε έμπειρα χέρια, χωρίς επιπλοκές.
• Δεν απαιτεί νοσηλεία στο νοσοκομείο και ο ασθενής επιστρέφει άμεσα στην καθημερινότητά του.

Η ραγάδα του πρωκτού είναι μία καλοήθης πάθηση, η οποία ωστόσο μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την καθημερινότητα του πάσχοντος. Λόγω της θέσης, ακόμα και στις μέρες μας, οι ασθενείς διστάζουν να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια. Ωστόσο πρόκειται για μια συχνή πάθηση, για την οποία υπάρχει μάλιστα εύκολη θεραπεία, με άμεσα αποτελέσματα και χωρίς ταλαιπωρία