Μήπως το παιδάκι σας ρωτάει συχνά «τι είπες;»; Μήπως  έχετε παρατηρήσει ότι δεν δείχνει ενδιαφέρον σε αυτά που του λέτε ακόμα και αν του μιλάτε για πράγματα που κανονικά το ενθουσιάζουν; Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται στην παρουσία υγρού στο αυτί, γνωστή στην ιατρική κοινότητα ως εκκριτική ωτίτιδα.

Τι Είναι το Υγρό στο Αυτί (Εκκριτική Ωτίτιδα);

Η εκκριτική ωτίτιδα πολλές φορές αναφέρεται απλώς ως “υγρό στο αυτί” είναι ένα πολύ κοινό νόσημα του αυτιού και χαρακτηρίζεται από τη  συλλογή μη μολυσμένου υγρού στο χώρο του μέσου ωτός δηλαδή πίσω από το τύμπανο.

Η εκκριτική ωτίτιδα είναι πιο συχνή σε παιδιά ηλικίας μεταξύ 6 μηνών και 4-5 ετών. Η πάθηση εμφανίζεται συχνότερα κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες και συνήθως υποδιαγιγνώσκεται λόγω της έλλειψης οξέων συμπτωμάτων (σε σύγκριση με την οξεία μέση ωτίτιδα).

Η εκκριτική ωτίτιδα  είναι συνήθως αυτοπεριοριζόμενη, πράγμα που σημαίνει ότι το υγρό συνήθως υποχωρεί από μόνο του εντός 4 έως 6 εβδομάδων. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις το υγρό μπορεί να παραμείνει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να προκαλέσει προσωρινή μείωση της ακοής ή  οξεία μέση ωτίτιδα αν μολυνθεί.

Αίτια που Οδηγούν στη Συγκέντρωση Υγρού στο Αυτί

Η κύρια αιτία για τη συσσώρευση υγρού στο αυτί είναι η κακή λειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας, του σωλήνα, δηλαδή,  που συνδέει το μέσο αυτί με την περιοχή του ρινοφάρυγγα. Η ευσταχιανή σάλπιγγα βοηθά στην εξίσωση της πίεσης μεταξύ του αέρα γύρω μας και του μέσου αυτιού.

Η δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας παγιδεύει υγρό πίσω από το τύμπανο, οδηγώντας στην εκδήλωση της εκκριτικής ωτίτιδας.

Ορισμένοι λόγοι για τους οποίους η ευσταχιανή σάλπιγγα μπορεί να μην λειτουργεί σωστά είναι:

• Η ανώριμη ευσταχιανή σάλπιγγα, η οποία είναι συχνή στα μικρά παιδιά Ωριμάζει μετά την ηλικία των 7-8 χρόνων.
• Φλεγμονή των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) οι οποίες βρίσκονται στο άνοιγμα της ευσταχιανής σάλπιγγας στον ρινοφάρυγγα.
• Ένα κρυολόγημα ή μια αλλεργία, που μπορεί να οδηγήσει σε οίδημα και συμφόρηση του βλεννογόνου της μύτης, και της ευσταχιανής σάλπιγγας.
• Συγγενείς ανωμαλίες της ευσταχιανής σάλπιγγας.

Ποια Παιδιά Κινδυνεύουν Περισσότερο;

Αν και κάθε παιδί μπορεί να αναπτύξει εκκριτική ωτίτιδα, οι ακόλουθοι είναι ορισμένοι από τους παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο:

• Κρυολόγημα
• Παιδικός σταθμός
• Χρήση  μπιμπερό όταν  το παιδί είναι ξαπλωμένο
• Έκθεση σε καπνό
• Απουσία θηλασμού
• Ιστορικό λοιμώξεων του αυτιού
• Κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες (π.χ. σχιστία της υπερώας.)

Συμπτώματα Υγρού στο Αυτί (Εκκριτικής Ωτίτιδας)

Τα συμπτώματα της παρουσίας υγρού στο αυτί μπορεί να διαφέρουν από παιδί σε παιδί και να αλλάζουν σε ένταση. Τα πιο συνηθισμένα περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία στην ακοή
• Αίσθηση βάρους ή ενόχλησης στο αυτί. Συχνά τα παιδάκια  πιάνουν ή τραβάνε τα αυτάκια τους
• Καθυστερημένη ανάπτυξη λόγου
• Μείωση της ισορροπίας τους. Μπορεί τα παιδάκια να σκοντάφτουν πιο συχνά.

Τα συμπτώματα της εκκριτικής ωτίτιδας μπορεί να μοιάζουν με αυτά άλλων παθήσεων. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο για ακριβή διάγνωση.

Διάγνωση Υγρού στο Αυτί

Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας μπορεί να πάσχει από εκκριτική ωτίτιδα , θα πρέπει να προγραμματίσετε ένα ραντεβού με έναν ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο παίδων.

Στο ραντεβού του παιδιού σας, ο γιατρός θα εξετάσει το ιατρικό ιστορικό του παιδιού και θα πραγματοποιήσει μια κλινική εξέταση του παιδιού σας. Επίσης θα πραγματοποιήσει ένα τυμπανόγραμμα που επιβεβαιώνει ή όχι την ύπαρξη υγρού πίσω από το τύμπανο. Επιπλέον, μπορεί να κάνει ακοόγραμμα για να διαπιστώσει εάν έχει  επηρεασθεί η ακοή του παιδιού σας.

Ο ειδικός ωτορινολαρυγγολόγος παίδων μπορεί να κάνει και άλλες εξετάσεις όπως για παράδειγμα ενδοσκόπηση για έλεγχο υπερτροφίας των αδενοειδών  εκβλαστήσεων  (κρεατάκια) που συχνά συνυπάρχουν.

Θεραπεία για το Υγρό στο Αυτί (Εκκριτική Ωτίτιδα)

Η θεραπεία για την εκκριτική ωτίτιδα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και προσαρμόζεται για κάθε παιδί. Η θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της εκκριτικής ωτίτιδας. Στις περισσότερες περιπτώσεις το υγρό στην εκκριτική ωτίτιδα υποχωρεί από μόνο του εντός 4 έως 6 εβδομάδων, οπότε δεν απαιτείται καμία θεραπεία.

Φάρμακα για εκκριτική ωτίτιδα

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το υγρό του μέσου ωτός στην εκκριτική ωτίτιδα δεν είναι μολυσμένο, οπότε δεν ενδείκνυνται αντιβιοτικά. Ρινικά σπρέυ κορτικοστεροειδών μπορούν να βελτιώσουν τη λειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας και κατά συνέπεια την εκκριτική ωτίτιδα. Τα αντιισταμινικά και τα αποσυμφορητικά έχει αποδειχθεί ότι δεν έχουν καμία επίδραση στην εκκριτική ωτίτιδα.

Χειρουργείο (Σωληνίσκοι αερισμού /μυριγγοτομή)

Εάν το παιδί σας έχει εκκριτική ωτίτιδα που επιμένει περισσότερο από 3 μήνες και υπάρχει ανησυχία ότι η μειωμένη ακοή που σχετίζεται με το υγρό μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του λόγου ή τη σχολική επίδοση, ο γιατρός του παιδιού σας μπορεί να προτείνει την τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται μυριγγοτομή. Αυτή η χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός μικρού ανοίγματος στο τύμπανο με μικροσκόπιο, την αναρρόφηση του υγρού  με άμεση  την ανακούφιση της πίεσης στο μέσο αυτί. Στη συνέχεια  ένα σωληνάκι τοποθετείται στο άνοιγμα του τυμπάνου για να επιτρέπει στον αέρα να εισέρχεται (να αερίζεται) το μέσο αυτί και να αποτρέψει τη συσσώρευση υγρού. Η ακοή του παιδιού αποκαθίσταται άμεσα. Τα σωληνάκια πέφτουν μόνα τους  μετά από έξι έως δώδεκα μήνες. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να επαναληφθεί η διαδικασία.

Η επέμβαση μπορεί να συνδυαστεί και με αφαίρεση των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) γιατί μπορεί να είναι υπερτροφικές ή να είναι μολυσμένες (αδενοειδίτιδες) και να συμβάλλουν στη δημιουργία της εκκριτικής ωτίτιδας.

Επιπλοκές εκκριτικής ωτίτιδας

Σε ορισμένες περιπτώσεις, το υγρό στο αυτί μπορεί να οδηγήσει σε πιο μακροπρόθεσμα προβλήματα όπως:

• Υποτροπιάζουσα οξεία μέση ωτίτιδα
• Προβλήματα με την ανάπτυξη της ομιλίας
• Δομικές αλλαγές στην τυμπανική μεμβράνη
• Μόνιμη απώλεια ακοής. (Αυτό είναι πολύ σπάνιο.)

Αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε συμπτώματα που μπορεί να υποδεικνύουν εκκριτική ωτίτιδα, επικοινωνήστε άμεσα με έναν εξειδικευμένο ωτορινολαρυγγολόγο παίδων.