Mini-CT Σπλαχνικού Κρανίου: Μια νέα ακτινολογική προσέγγιση της οξείας παραρρινοκολπίτιδας.

Τι είναι

Mini-CT Σπλαχνικού Κρανίου = λιγότερη ακτινοβολία;

Οι ασθενείς με συμπτώματα οξείας παραριννοκολπίτιδας απευθύνονται όχι μόνο στους ωτορινολαρυγγολόγους αλλά και τους ειδικούς παθολόγους καθώς και τους γενικούς ιατρούς.

Ακόμα και σήμερα, ως πρώτη απεικονιστική προσέγγιση της περιοχής εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από το σύνολο σχεδόν των συναδέλφων η απλή κατά μέτωπο ακτινογραφία των παραρρίνιων κοιλοτήτων. Μια μέθοδος όμως με πολύ μικρή διαγνωστική αξία καθώς η διακριτική της ικανότητα είναι πολύ χαμηλή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, σε ασθενείς με εμένουσα συμπτωματολογία ο απεικονιστικός έλεγχος να συμπληρώνεται με αξονική τομογραφία σπλαχνικού κρανίου υψηλής ευκρίνειας.

Συνολικά λοιπόν ο ασθενής πέραν της οικονομικής επιβάρυνσης των δυο εξετάσεων, έχει δεχθεί συνολική δόση ακτινοβολίας από τις δυο εξετάσεις περίπου 350 mGy (0,85 mGy η απλή ακτινογραφία και 350 mGy η αξονική τομογραφία). Ως ποσότητα ακτινοβολίας μπορεί να φαντάζει μικρή αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ακτινοβολία είναι συσσωρευτική. Για το λόγο αυτό από το 2018 θα ισχύσει ευρωπαϊκή οδηγία για την δημιουργία μητρώου ακτινοβολίας των ασθενών το οποίο θα παρακολουθεί και θα καταγράφει τη συνολική δόση ακτινοβολίας που δέχεται κάθε εξεταζόμενος. Η οδηγία καθιστά υποχρεωτική την αναγραφή στην ηλεκτρονική μορφή της εξέτασης που δίνεται στον εξεταζόμενο της συνολικής δόσης ακτινοβολίας στην οποία εκτέθηκε. Επιπροσθέτως, με την βοήθεια ειδικών λογισμικών, τα οποία έχουν ήδη δημιουργηθεί και θα ενσωματωθούν στα μηχανήματα εξέτασης (αξονικοί τομογράφοι και ακτινολογικά μηχανήματα) θα γίνεται συλλογή των στοιχείων από κεντρική βάση δεδομένων, η οποία και θα αρθρίζει την συνολική δόση ακτινοβολίας που δέχεται ο εξεταζόμενος σε βάθος χρόνου. Αυτό είναι κατανοητό ότι θα επιφέρει σταδιακά περιορισμούς στην συνταγογράφιση απεικονιστικών εξετάσεων με ιοντίζουσα ακτινοβολία.

Είναι λοιπόν επιβεβλημένο πέραν της βελτίωσης των μηχανημάτων ώστε να πραγματοποιούν εξετάσεις με την λιγότερη δυνατή ακτινοβολία να αναπτύξουμε και πρωτόκολλα εξέτασης, τα οποία θα χαρακτηρίζονται από όσο το δυνατό υψηλότερη διακριτική ικανότητα με την μικρότερη έκθεση του εξεταζόμενου στην ακτινοβολία.
Μια τέτοια μέθοδος αποτελεί και η Mini-CT του σπλαχνικού κρανίου.

Στόχος

Πρόκειται για μια εξέταση που σαν στόχο έχει να αντικαταστήσει την απλή ακτινογραφία ως πρώτη απεικονιστική προσέγγιση ασθενούς με συμπτώματα οξείας παραριννοκολπίτιδας. Πραγματοποιείται στον αξονικό τομογράφο αλλά διαφέρει σημαντικά από την κλασσική αξονική τομογραφία σπλαχνικού κρανίου υψηλής ευκρίνειας.
Κατ’ αρχή ο ασθενής τοποθετείται σε πρηνή θέση με το κεφάλι σε έκταση. Στη συνέχεια σχεδιάζονται τρία πακέτα σάρωσης. Ένα στο επίπεδο του μετωπορινικού πόρου, το δεύτερο στο ηθμοειδικό κόλπωμα και το τρίτο στο σφηνοειδικό κόλπωμα. Ακολουθεί η σάρωση του εξεταζομένου. Η εξέταση διαρκεί περίπου 10 λεπτά.

Διαφορές

Ποια η διαφορά μεταξύ Mini-CT Σπλαχνικού Κρανίου και της απλής ακτινογραφίας;

Η διαφορά στην απεικόνιση των παραρρίνιων κοιλοτήτων μεταξύ της απλής ακτινογραφίας και της mini-CT όπως φαίνεται από τις παρακάτω εικόνες είναι τεράστια. Η βασική διαφορά μεταξύ της mini-CT και της κλασσικής αξονικής τομογραφίας του σπλαχνικού κρανίου έγκειται στο ότι δεν γίνεται σάρωση όλης της έκτασης των παραρρίνιων κοιλοτήτων αλλά στρατηγικά επιλεγμένων τμημάτων τους και η σάρωση δεν είναι ελικοειδής. Με τον τρόπο αυτό μειώνουμε δραματικά την ποσότητα ακτινοβολίας που δέχεται ο ασθενής η οποία είναι μόλις 38 mGy, χωρίς όμως να επηρεάζουμε την ποιότητα της απεικόνισης όπως δείχνουν οι παρακάτω συγκριτικές εικόνες.

Συμπέρασμα

Συμπερασματικά πρόκειται για μια εξέταση η οποία υπερέχει δραματικά της απλής ακτινογραφίας καθώς μας δίνει την δυνατότητα να αναγνωρίσουμε παχυβλεννογονιτιδικές αλλοιώσεις όλων των παραρρίνιων κοιλοτήτων (ακόμα και του σφηνοειδούς κόλπου), εικόνα κατάληψης αυτών, απόφραξη των ρινικών τους στομίων, παχυβλεννογονιτιδικές αλλοιώσεις των ρινικών κογχών, σκολίωση του ρινικού διαφράγματος, χωρίς την υψηλή δόση ακτινοβολίας της κλασσικής αξονικής τομογραφίας η οποία καθίσταται αναγκαία μόνο στην περίπτωση που η mini-CT Σπλαχνικού Κρανίου αποκαλύψει παρουσία χωροκατακτιτικής βλάβης. Επιπλέον λόγω της μικρής δόσης ακτινοβολίας μπορεί να επαναληφθεί με σκοπό την επαναξιολόγηση. Πρόκειται για μια εξέταση εύκολη, γρήγορη, με χαμηλή δόση ακτινοβολίας που απαντά στα ερωτήματα του κλινικού ιατρού.