Ψυχολογία & Διατροφή: Για ποιο λόγο συνεχίζω να τρώω αυτά που ήδη γνωρίζω ότι δεν πρέπει;

«Παρ όλο που ξέρω ότι δεν πρέπει… συνεχίζω και τρώω. Δεν είμαι αρκετά πειθαρχημένη.» «Όταν είμαι στεναχωρημένη είναι το μόνο που με παρηγορεί. Μετά όμως είμαι χειρότερα…» Λόγια που τα ακούμε συχνά, ή τα λέμε και εμείς οι ίδιοι… Είναι όντως θέμα πειθαρχίας η παχυσαρκία; Και γιατί ενώ είμαστε απόλυτα πειθαρχημένοι στη δουλειά μας και στην υπόλοιπη καθημερινότητα μας δυσκολευόμαστε να πειθαρχήσουμε μόνο στο κομμάτι του φαγητού;

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η παχυσαρκία είναι ένα σύμπτωμα πολυπαραγοντικό. Είναι συνδυασμός ψυχολογικών, κοινωνικών, βιολογικών/γεννητικών και περιβαντολλογικών παραγόντων. Το να έχει, λοιπόν, κάποιος πολλά παραπάνω κιλά μπορεί να οφείλεται σε πολλούς διαφορετικούς λόγους είτε οργανικούς είτε ψυχικούς, ενώ τις περισσότερες φορές συναντάμε τη συνύπαρξη και των δύο.

Το πρώτο πράγμα που έχουμε να κάνουμε είναι να ελέγξουμε την σωματική μας υγεία προκειμένου να αποκλείσουμε την πιθανότητα να πάσχουμε από κάποιο οργανικό νόσημα. Οι διατροφικές συνήθειες πολύ συχνά καθρεφτίζουν σημαντικά στοιχεία για τη ψυχική μας κατάσταση, καθώς είναι αποδεδειγμένο ότι το ένα επηρεάζει και επηρεάζεται από το άλλο. Έχουμε να το σκεφτούμε σαν ένα φαύλο κύκλο, η ψυχική μας διάθεση θα μας οδηγήσει να φάμε, ψάχνοντας μια εύκολη και γρήγορη απόλαυση, και μετά η κακή διατροφή και το αποτέλεσμα που έχει αυτό θα “ρίξει” ακόμα περισσότερο τη ψυχική μας διάθεση και θα φάμε πάλι για να μας τιμωρήσουμε. Με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να βγούμε από αυτό και να βουλιάζουμε πιο βαθιά.

Ακριβώς επειδή η κακή διατροφή έχει πολλά αίτια δεν αρκεί να υποχρεώσουμε τον εαυτό μας σε μια σκληρή δίαιτα, ή να θέσουμε ως προϋπόθεση και προαπαιτούμενο το να χάσουμε κιλά για να αρχίσουμε να ζούμε. Το συναντώ πολύ συχνά σε κοπέλες που βλέπω στο ιατρείο να ακούω “αν αδυνατίσω θα χωρίσω, θα βρω σύντροφο, θα αλλάξω δουλειά… θα ξεκινήσω να ζω!”, μόνο που τελικά ακόμα και αν αδυνατίσουμε θα εμφανιστεί κάτι άλλο που θα αναστείλει την επιθυμία της ζωής.

Η σωστή διατροφή εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο του “φροντίζω τον εαυτό μου”, του πόσο μαθαίνω να είμαι τρυφερός με μένα, να με νοιάζομαι και μέσα σε αυτά τα πλαίσια να φροντίσω και τη διατροφή μου. Η ανάγκη μας να φάμε λαίμαργα, και άπληστα έχει να μας βάλει να σκεφτούμε τι ανάγκη πάμε να καλύψουμε. Με τι γεμίσαμε τη μέρα μας, ή ίσως καλύτερα με τι δε γεμίσαμε τη μέρα μας και έχουμε ανάγκη να γεμίσουμε το στομάχι μας. Κάναμε κάτι καλό για εμάς ή μας κατηγορούμε συνέχεια που φάγαμε και μετά αφού μας έχουμε χτυπήσει μας τιμωρούμε καταστρέφοντας μας με το να φάμε πάλι;

Είναι πολύ σημαντικό και καθοριστικό να αναζητήσουμε και να καταλάβουμε ποιοι είναι οι λόγοι, μοναδικοί για τον καθένα, που μας οδήγησαν να λειτουργούμε με αυτό τον τρόπο, να μην φροντίζουμε, δηλαδή, τον εαυτό μας και να του φερόμαστε τόσο σκληρά.

Αναζητώντας τους λόγους που κρύβονται πίσω από τη διατροφική δυσκολία του καθενός, είναι σημαντικό να σκεφτούμε ότι σε όλες τις περιπτώσεις υπάρχει ένας κοινός παρανομαστής. Και αυτός είναι η οικογένεια. Η διατροφική δυσκολία, ανορεξία ή παχυσαρκία είναι μια οικογενειακή υπόθεση. Σύγχρονη βιβλιογραφία δείχνει ότι η επικοινωνία κατά τη διάρκεια των γευμάτων της οικογένειας, οι διατροφικές συνήθειες των γονιών, το βλέμμα των γονιών και τα επικριτικά σχόλια για την εικόνα σώματος του παιδιού, σχετίζονται με την παιδική παχυσαρκία που αποτελεί πυλώνα στην ενήλικη ζωή.

Ίσως, για ακόμα μια φορά, πιο σημαντικό είναι να καταλάβουμε τον εαυτό μας, να του επιτρέψουμε να δυσκολεύεται και να ζητήσουμε βοήθεια. Δεδομένου ότι οι αιτίες είναι πολλές η αντιμετώπιση οφείλει να είναι πολύπλευρη. Με την βοήθεια, γιατρού, ειδικού ψυχικής υγείας, και διατροφολόγου. Θυμηθείτε ότι η ζωή δεν μπορεί να μένει στην αναμονή. «Όταν χάσω κιλά και όταν αδυνατίσω…» Ξεκινήστε να ζείτε από σήμερα, χωρίς προϋποθέσεις και αναμονές, γεμίστε τη μέρα σας με επιθυμίες και φροντίδα για τον εαυτό σας σε όλα τα επίπεδα. Είναι στο δικό σας χέρι, να ζητήσετε βοήθεια και να χτίσετε έναν εαυτό, μέσα και έξω, όπως εσείς και μόνο, τον ονειρεύεστε… Χωρίς άλλη αναβολή… Ξεκινήστε από σήμερα.