Ρήξη μηνίσκου: Συμπτώματα και η καταλληλότερη αντιμετώπιση

Όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε για τη ρήξη μηνίσκου και πως πρέπει να αντιμετωπίζεται αναλόγως με τον ασθενή.

Τι είναι

Ρήξη μηνίσκου: Τι είναι ο μηνίσκος;

Η άρθρωση του γόνατος έχει δύο μηνίσκους, τον έσω και τον έξω, οι οποίοι βρίσκονται μεταξύ των αρθρικών επιφανειών του μηριαίου οστού από πάνω και της κνήμης από κάτω. Ο μηνίσκος είναι ένας τύπος χόνδρου, ο οποίος είναι πιο ελαστικός και λιγότερο σπογγώδης από τον αρθρικό χόνδρο.

Λειτουργία

Πού συντελεί ο μηνίσκος στο σύστημά μας;

Οι μηνίσκοι λειτουργούν σαν αμορτισέρ απορροφώντας τους κραδασμούς στο γόνατο και έτσι προστατεύουν την αρθρική επιφάνεια από φθορά. Βαθαίνουν τις αρθρικές επιφάνειες, διασπείροντας έτσι το φορτίο σε μια μεγαλύτερη επιφάνεια επαφής και ελαττώνουν την καταπόνηση του αρθρικού χόνδρου. Επίσης, αυξάνουν τη σταθερότητα της άρθρωσης του γόνατος επειδή αγκαλιάζουν τον μηρό, παρέχοντας πρόσθετη μπρος πίσω σταθερότητα. Γι’ αυτό σε περιπτώσεις ρήξης πρόσθιου χιαστού και ρήξης μηνίσκου είναι πολύ σημαντικό να σωθεί ο μηνίσκος με συρραφή και όχι να αφαιρεθεί (μηνισκεκτομή) έτσι ώστε να έχει επιπρόσθετη σταθερότητα το γόνατο.

Τύποι

Ρήξη μηνίσκου: ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι;

Η ρήξη μηνίσκου είναι ο πιο συνηθισμένος τραυματισμός που αντιμετωπίζει ένας χειρουργός γόνατος. Οι δύο κύριοι τύποι ρήξεων μηνίσκου είναι η οξεία και εκφυλιστική ρήξη. Η οξεία ρήξη μηνίσκου είναι πιο συνηθισμένη σε νεαρά αθλούμενα άτομα και οφείλεται σε τραυματισμό που συμβαίνει όταν κάποιος στρίβει βίαια πάνω σε λυγισμένο γόνατο υπό φόρτιση. Η εκφυλιστική ρήξη συμβαίνει συνήθως σε ηλικιωμένους ασθενείς και δημιουργείται προοδευτικά από χρόνιους μικροτραυματισμούς. Μπορεί να συμβεί χωρίς τραυματισμό αλλά από κάποια δραστηριότητα χαμηλής ενέργειας όπως το γονάτισμα, το βαθύ κάθισμα ή ακόμα κατά την έξοδο από το αυτοκίνητο. Με την πάροδο της ηλικίας, ο μηνίσκος γίνεται αδύναμος και εύθραυστος, λιγότερο ελαστικός και περισσότερο επιρρεπής σε ρήξεις. Δύο τρίτα των ατόμων άνω των 65 ετών έχουνε εκφυλιστικές ρήξεις μηνίσκου σε μαγνητική τομογραφία και αυτό το ποσοστό ανεβαίνει στο 90% των συμπτωματικών ασθενών.

Συχνότητα

Σε ποια σημεία είναι πιο συχνό να συμβούν;

Η πιο συχνή περιοχή ρήξης μηνίσκου είναι το οπίσθιο κέρατος του έσω μηνίσκου επειδή δέχεται το μεγαλύτερο φορτίο όσο πιο πολύ λυγίζει το γόνατο και επειδή ο έσω μηνίσκος σε σύγκριση με τον έξω είναι σταθερά προσκολλημένο περιμετρικά και έτσι λιγότερο ευκίνητός όσο κινείται το γόνατο. Ως συνέπεια οι ρήξεις του έσω μηνίσκου είναι πέντε φορές πιο συχνές από αυτές στον έξω μηνίσκο.

Συμπτώματα

Ρήξη μηνίσκου: Πώς καταλαβαίνω οτι την έχω πάθει;

Τα συμπτώματα της ρήξης μηνίσκου είναι πόνος (ιδιαίτερα σε στροφικές κινήσεις του γόνατος και στο βαθύ κάθισμα). Ο πόνος εστιάζεται στην πλευρά του γόνατος όπου υπάρχει ρήξη μηνίσκου και είναι συνήθως έντονος σαν μαχαίρι. Το γόνατο πρήζετε αισθητά μέσα σε μια ημέρα. Εάν υπάρχει μεγάλη ρήξη του μηνίσκου (ρήξη δίκην λαβής κάδου ή bucket handle tear) η οποία μπλοκάρει την κίνηση το γόνατο μπορεί να μαγκώσει και ο ασθενής αδυνατεί να ισιώσει το γόνατο πλήρως – αυτό χρειάζεται επείγουσα ιατρική αντιμετώπιση. Πολλές εκφυλιστικές ρήξεις μηνίσκου έχουν ήπια συμπτώματα και δεν προκαλούν τόσο πολύ πόνο και πρήξιμο όσο οι οξείς ρήξεις σε νεαρότερα άτομα

Διάγνωση

Πώς γίνεται η διάγνωση ρήξης μηνίσκου;

Η διάγνωση μπορεί να γίνει σε μεγάλο ποσοστό με το ιστορικό και την κλινική εξέταση του ασθενή. Μαγνητική τομογραφία είναι η εξέταση επιλογής και μπορεί να ανιχνεύσει 75-90% των ασθενών που έχει υποστεί ρήξη μηνίσκου. Η ακτινογραφία γόνατος δεν βοηθάει στην διάγνωση ρήξης μηνίσκου.

Αντιμετώπιση

Ρήξη μηνίσκου: Τί μπορώ να κάνω θεραπευτικά;

Σε γενικές γραμμές συντηρητική αγωγή είναι κατάλληλη για εκφυλιστικές ρήξεις μηνίσκου και στους ηλικιωμένους. Συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε τρεις μήνες και αν όχι τότε μπορεί να προσφερθεί αρθροσκοπική μηνισκεκτομή δηλαδή αρθροσκοπική αφαίρεση του κομμένου κομματιού του μηνίσκου. Η συρραφή της ρήξης μηνίσκου είναι κυρίως επιτυχημένη σε νεαρούς ασθενείς, με μικρές ρήξεις στην περιφέρεια του μηνίσκου όπου η αιματική παροχή είναι καλύτερη. Σε ασθενείς κάτω των 35 ετών πρέπει να γίνει κάθε προσπάθεια να σωθεί ο μηνίσκος με συρραφή έτσι ώστε να μη χαθεί το χρήσιμο προστατευτικό υλικό του μηνίσκου αποφεύγοντας πρώιμη αρθρίτιδα. Αφαίρεση έστω και μικρoύ κομματιού μηνίσκου αυξάνει ραγδαία την πίεση στο χονδρό του γόνατος.

Επεμβάσεις

Ρήξη μηνίσκου και χειρουργείο: οι διαθέσιμες επιλογές

Η αρθροσκόπηση γόνατος περιλαμβάνει δύο μικρές τομές στις δύο πλευρές του επιγονατιδικού τένοντα. Από την μία μπαίνει η κάμερα και βλέπουμε από μέσα όλο το γόνατο και από την άλλη τομή βάζουμε τα εργαλεία για να εξετάσουμε το γόνατο και να κάνουμε επιδιορθώσεις. Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία και είναι συνήθως ημερήσιας νοσηλείας. Όσο περισσότερο χρόνο αφήσει ο ασθενής να περάσει από τη στιγμή της ρήξης μηνίσκου μέχρι το χειρουργείο τόσο μειώνεται η πιθανότητα να μπορέσει ο ορθοπαιδικός να σώσει τον μηνίσκο με συρραφή και αυξάνεται ο κίνδυνος να χρειαστεί αφαίρεση μεγαλύτερου τμήματος του μηνίσκου.

Οι χειρουργικές επιλογές στις ρήξεις μηνίσκων είναι:

Αρθροσκοπική μερική μηνισκεκτομή

Η αρθροσκοπική μερική μηνισκεκτομή περιλαμβάνει αφαίρεση του κομμένου κομματιού του μηνίσκου και ομαλοποίηση της επιφάνειας του υπόλοιπου μηνίσκου. Είναι η πιο συνηθισμένη χειρουργική επέμβαση που πραγματοποιείται ως χειρουργείο ημέρας. Η ρήξη μηνίσκου και η επακόλουθη μερική μηνισκεκτομή οδηγεί σε 7 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης επακόλουθης οστεοαρθρίτιδας. Δυστυχώς επειδή πολλοί μη εξειδικευμένη ορθοπαιδικοί κάνουν αρθροσκοπικές επεμβάσεις στο γόνατο παρατηρείται υψηλό ποσοστό αχρείαστης μηνισκεκτομής σε ρήξεις που θα μπορούσε κάποιος εξειδικευμένος να σώσει με συρραφή. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό σε περιπτώσεις που υπάρχει επίσης ρήξη πρόσθιου χιαστού.

Αρθροσκοπική συρραφή μηνίσκου

H συρραφή της ρήξης μηνίσκου γίνεται έτσι ώστε να σωθεί ο μηνίσκος και φέρνει το καλύτερο αποτέλεσμα για τον ασθενή. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη συρραφή των ρήξεων μηνίσκου όπως all inside, inside-out, outside-in, ανοικτή και συρραφή ριζών. Κάποιος εξειδικευμένος ορθοπαιδικός στο γόνατο πρέπει να είναι άρτια καταρτισμένος σε όλες αυτές τις τεχνικές. Η συρραφή μηνίσκου είναι πιο πετυχημένη σε:

• Nεαρούς ασθενείς (το όριο είναι ~35 ετών) γιατί έχουν καλύτερη αιμοδοσία η οποία είναι απαραίτητη για να επουλωθεί η ραμμένη ρήξη μηνίσκου
• Όταν η ρήξη είναι στην περιφέρεια του μηνίσκου (red-redzone) παρά προς πως το κέντρο του γόνατος (white-whitezone) γιατί υπάρχει καλύτερη αιμοδοσία στην περιφέρεια του μηνίσκου
• Φρέσκες πάρα χρόνιες ρήξεις
• Όταν η ρήξη είναι προς μία κατεύθυνση παρά πολύπλευρη

Χειρουργική μεταμόσχευσης μηνίσκου

Αυτή η επέμβαση ενδείκνυται όταν ο ασθενής έχει υποβληθεί σε πλήρη ή σχεδόν πλήρη αφαίρεση του μηνίσκου και έχει πόνο σε εκείνη την πλευρά του γόνατος.Η διαδικασία περιλαμβάνει τη λήψη αλλομοσχεύματος μηνίσκου από δότη. Έχει καλά αποτελέσματα παρουσία κάποιας αρθρίτιδας αλλά έχει καλύτερα αποτελέσματα όταν δεν υπάρχει αρθρίτιδα και κανένας άλλος συνδεσμικός τραυματισμός. Ο σκοπός της μεταμόσχευσης μηνίσκου είναι να προστατεύσει τον αρθρικό χόνδρο του ασθενή και να του παρατείνει την ποιότητα ζωής και πρώιμης αρθρίτιδας.

Ο Dr Θεοδωρίδης απέκτησε μεγάλη εμπειρία στην χειρουργική των μηνίσκων με ικανότητα συρραφής ακόμα και στις πιο περίπλοκες ρήξης μηνίσκου για να σωθούν, και στη μεταμόσχευση μηνίσκου σε παγκόσμια κέντρα αναφοράς στην Αγγλία.