Aναπτυξιακή Δυσπλασία Ισχίου στα παιδιά: Εισαγωγή

Η αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου στα παιδιά ορίζεται ως φάσμα ανωμαλιών της ανάπτυξης του ισχίου που παρουσιάζεται με διαφορετικές μορφές σε διαφορετικές ηλικίες.

Ιστορικά πρώτος ο Ιπποκράτης το 390 π.χ. αναφέρεται στην πάθηση, και στη συνέχεια ο Ambroise Pareτον 17^ο αιώνα, αναφέρεται στην ανεπαρκή ανάπτυξη του ισχίου. Εν συνεχεία, ο Wilhelm Roser πρώτος με τον καθορισμό της λαγονοϊσχιακής γραμμής, ο Roentgen  με την ακτινογραφία, ο Ortolani το 1937 με το ομώνυμο τεστ και ο Barlow το 1962 με παρόμοιο τεστ και  τελευταία ο Graf το 1980 με το υπερηχογράφημα ως διαγνωστική μέθοδο, συνετέλεσαν στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της νόσου.

Σύμφωνα με τον Klisic (1989) η  αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου θεωρείται μια δυναμική διαταραχή δυνητικά ικανή για βελτίωση ή επιδείνωση όσο το παιδί μεγαλώνει και αυτό εξαρτάται από τη φροντίδα που του παρέχεται από παιδιάτρους ή παιδοορθοπαιδικούς.

Aναπτυξιακή Δυσπλασία Ισχίου στα παιδιά: Αίτια

Τα αίτια της νόσου είναι πολυπαραγοντικά. Η συνδεσμική χαλαρότητα, η ισχιακή προβολή, η θέση του παιδιού μετά τη γέννηση, το φάσκιωμα μετά τη γέννηση με τα ισχία σε έκταση και τα φυλετικά αίτια θεωρούνται υπεύθυνα για τη νόσο.

Η συνήθεια του φασκιώματος των μωρών με τα ισχία σε έκταση αυξάνει σε μεγαλύτερο ποσοστό την  αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου. Τα προγράμματα αλλαγής αυτής της συνήθειας, με τα ισχία σε βατραχοειδή θέση, έδειξαν υποχώρηση της επίπτωσης της νόσου έως και 65%.

Σε ό,τι αφορά τα φυλετικά αίτια, παρατηρείται αυξημένη επίπτωση σε λευκούς και ιθαγενείς Αμερικανούς, ενώ χαμηλή είναι η επίπτωση στη Μαύρη φυλή και στους Ασιάτες.

Στο νεογέννητο συνυπάρχουν σε διάφορα ποσοστά το συγγενές ραιβόκρανο (15% – 20%), το ραιβό μετατάρσιο σε ποσοστό 1,5 έως 10%, ενώ σε πρωτότοκα παιδιά ή παιδιά που γεννήθηκαν από μητέρες με ολιγοϋδράμνιο η νόσος εμφανίζεται σε αυξημένο ποσοστό.

Τα διάφορα στάδια της νόσου όπως η αστάθεια του ισχίου, η δυσπλασία του ισχίου, το υπεξάρθρημα και το εξάρθρημα, μπορούμε σήμερα να τα θεραπεύσουμε συντηρητικά αρκεί να γίνει έγκαιρη διάγνωση. Η ηλικία όμως καθορίζει και τη θεραπευτική αντιμετώπιση.

Στο νεογέννητο η εξέλιξη ενός “ασταθούς” ισχίου παραμένει ένα αίνιγμα για το πώς ανατάσσεται αυτόματα ή προχωρά προς το υπεξάρθρημα ή το εξάρθρημα. Τα νέα υπερηχογραφικά δεδομένα καθορίζουν την έννοια του “ασταθούς” ισχίου πάντα μετά από τη σωστή φυσική εξέταση (σημείο Ortolani – Barlow) και ορίζουν τη συντηρητική θεραπεία.

Aναπτυξιακή Δυσπλασία Ισχίου στα παιδιά: Θεραπεία

Η συντηρητική θεραπεία είναι επιτυχής επί πρώιμης διάγνωσης και εφόσον δεν έχουν εγκατασταθεί δευτεροπαθείς αλλοιώσεις των ανατομικών στοιχείων του ισχίου που καθιστούν αδύνατη την ανάταξη. Σκοπός της θεραπείας είναι να υπάρχει, κατά το δυνατόν, ανατομικά φυσιολογικό ισχίο στο τέλος της σκελετικής ωρίμανσης για να αποφευχθεί η μελλοντική εκφυλιστική αρθροπάθεια του ισχίου. Όσο πιο νωρίς αρχίσει η θεραπεία, τόσο καλύτερα αποτελέσματα έχουμε.

Η φυσιολογική ανάπτυξη της αρθρώσεως εξαρτάται σημαντικά από τον χρόνο που γίνεται η επικέντρωση της μηριαίας κεφαλής στην κοτύλη. Στη συντηρητική θεραπεία πρωτεύοντα ρόλο έχουν οι διαφόρου τύπου νάρθηκες απαγωγής των ισχίων, αρχίζοντας από τις απλές πάνες απαγωγής και τα διαφόρου τύπου μαξιλαράκια απαγωγής. Οι κηδεμόνες σταθερής απαγωγής και οι μεταβλητοί κηδεμόνες περιλαμβάνονται στη θεραπευτική μας φαρέτρα όλο και περισσότερο.

Σε νεογέννητα με μειωμένη απαγωγή των ισχίων, ανισοπτύχωση και φυσιολογικό υπερηχογράφημα, οι πάνες απαγωγής των ισχίων συνιστούν θεραπεία εκλογής, και η επανεξέταση πρέπει να γίνεται σε 3 με 4 εβδομάδες, οπότε συνήθως τα κλινικά ευρήματα εξαφανίζονται.

Σε νεογέννητα με μειωμένη απαγωγή, ανισοπτύχωση, click και δυσπλασία κοτύλης στο υπερηχογράφημα, οι πάνες ή τα μαξιλαράκια απαγωγής αποτελούν θεραπεία εκλογής με συνήθη εξέλιξη τα κλινικά και υπερηχογραφικά ευρήματα να εξαφανίζονται σε 8 με 12 εβδομάδες. Οπωσδήποτε η επενεξέταση πρέπει να γίνεται κάθε 4 εβδομάδες.

Σε νεογέννητα με μειωμένη απαγωγή, ανισοπτύχωση, click, υπεξάρθρημα στο υπερηχογράφημα που εφαρμόστηκε θεραπεία με πάνες ή μαξιλαράκια απαγωγής για 6 με 8 εβδομάδες και στον επανέλεγχο υπάρχουν κλινικά ή υπερηχογραφικά ευρήματα η ακτινογραφία είναι χρήσιμη για την επιβεβαίωση του υπεξαρθρήματος και η εφαρμογή του γύψου σε βατραχοειδή θέση για 3 – 4 μήνες θεωρείται απαραίτητη.

Τέλος, σε νεογέννητα με μειωμένη απαγωγή, ανισοπτύχωση, θετικό σημείο Ortolani και εξάρθρημα του ισχίου στο υπερηχογράφημα, και μετά την εφαρμογή των κηδεμόνων απαγωγής των ισχίων για 8 έως 12 εβδομάδες όπου εξακολουθεί θετικό σημείο Ortolani και εξαρθρωμένο ισχίο στο υπερηχογράφημα, θα πρέπει ο ασθενής να εισάγεται στο νοσοκομείο για θεραπεία, όπου ελέγχεται η σταθερότητα ανάταξης του ισχίου υπό νάρκωση και ακολουθείται πρωτόκολλο θεραπείας κλειστής ή ανοικτής ανάταξης του ισχίου.

 Ενδείξεις Ανοικτής Ανάταξης

Οι ενδείξεις ανοικτής ανάταξης είναι κυρίως όταν είναι ανέφικτη η κλειστή ανάταξη υπό γενική αναισθησία, όταν είναι λίαν ασταθής η ανάταξη, όταν η μηριαία κεφαλή βρίσκεται σε απόσταση από την κοτύλη ή δεν καλύπτεται ικανοποιητικά. Υπάρχουν επεμβάσεις που αφορούν στα μαλακά μόρια και στα οστά και που κριτήριο πάντα είναι η ηλικία του πάσχοντος και η μορφή του εξαρθρωμένου ισχίου.

Συμπερασματικά, η αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου στα παιδιά αντιμετωπίζεται τόσο συντηρητικά όσο και χειρουργικά από παιδοορθοπαιδικούς με την επαρκή γνώση και εμπειρία.