Μία συστηματική και ανεπιθύμητη επιθετική συμπεριφορά η οποία εκδηλώνουν ένα ή περισσότερα συνομήλικα παιδιά εναντία σε κάποιο άλλο παιδί λέγεται εκφοβισμός ή αλλιώς bullying.

Το Bullying Περιλαμβάνει:

• Την επίδειξη δύναμης ή υπεροχής από το θύτη προς το θύμα
• Την εσκεμμένη πρόκληση δυσφορίας ή πόνου –ψυχικού ή σωματικού-στο θύμα
• Αυτό συμβαίνει κατ’ επανάληψη και σε διάρκεια χρόνου
• Στον κοινωνικό χώρο προς ευάλωτες ομάδες
• Στον χώρο εργασίας με τον εκφοβισμό προς τους υφισταμένους ως μέθοδο παγίωσης της ιεραρχίας
• Στην οικογενειακή ζωή με απειλή ή κακοποίηση των πιο αδύναμων ή ευάλωτων μελών
• Στο διαδίκτυο με την παρενόχληση, απειλή ή συκοφάντηση

Χαρακτηριστικά του παιδικού εκφοβιστή – θύτη

• Διαθέτουν φυσική δύναμη, είναι ενεργητικοί και συχνά καταφέρνουν να γίνουν δημοφιλή και λειτουργούν χαριστικά και αλαζονικά
• Παρουσιάζουν συνήθως συναισθηματική ανωριμότητα, χαμηλή αυτοεκτίμηση, ανταγωνισμό ή ζήλια για τον συμμαθητή τους – θύμα
• Δείχνουν έλλειψη συναισθηματικής κατανόησης για το πως αισθάνονται τα θύματά τους
• Μελέτες δείχνουν ότι οι επιθετικοί μαθητές συχνά πάσχουν από κατάθλιψη
• Συχνά προέρχονται από αυταρχικές οικογένειες με προβλήματα στη σχέση με τους γονείς τους
• Σε κάποιες περιπτώσεις και οι ίδιοι είχαν γίνει αποδέκτες βίαιης και επιθετικής συμπεριφοράς

Χαρακτηριστικά των παιδιών που πέφτουν θύματα εκφοβισμού

• Είναι εσωστρεφή, ήσυχα, ευαίσθητα
• Φαίνονται ανασφαλή και πιο αγχώδη
• Είναι μοναχικά
• Συχνά έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Δεν μπορούν να αντιδράσουν στη βία
• Άλλοτε ανήκουν σε μία ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα – μετανάστες ή παιδιά με μαθησιακές δύσκολες ή με κάποια διαφορετικότητα

Bullying: Επιπτώσεις στον παιδικό ψυχισμό

Οι επιπτώσεις τακτικά είναι πολύ σημαντικές στον παιδικό ψυχισμό. Μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού θύματος. Σύμφωνα με μελέτες μπορεί να παρουσιάσουν:

• Ανασφάλεια
• Έντονο άγχος
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Ψυχοσωματικά προβλήματα, όπως πόνο στην κοιλιά, κεφαλαλγίες
• Φοβίες
• Διαταραχή πόνου
• Σχολική άρνηση
• Αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης
• Αυτοκτονικό ιδεασμό

Bullying: Ο ρόλος του σχολείου και των εκπαιδευτικών

Είναι καθοριστικής σημασίας η στάση των εκπαιδευτικών και η άμεση αντίδρασή τους στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού. Η πρόληψη στο σχολικό χώρο βοηθάει πολύ. Γι’ αυτό με την έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς οι εκπαιδευτικοί κάθε σχολείου οφείλουν να ασχολούνται με το φαινόμενο του εκφοβισμού.

• Να έχουν αποφασίσει τον τρόπο αντίδρασής τους σε περιπτώσεις επιθετικής συμπεριφοράς παιδιών, στοχοποίησης ή αποκλεισμού κάποιων
• Να ενισχύσουν τα μοντέλα συνεργασίας των μαθητών και να προωθούν τρόπους ειρηνικής επίλυσης των διαφορών που προκύπτουν στις σχέσεις τους
• Να επιδιώκουν να εντάσσονται σε ομάδες παιδιά εσωστρεφή, μοναχικά ή αλλοδαπά, ή με κάποιες ιδιαιτερότητες
• Να βοηθήσουν τους μαθητές τους να δείχνουν σεβασμό προς τους άλλους και να αποδέχονται τη διαφορετικότητα
• Το παράδειγμά τους βοηθά τα παιδιά
• Ανάγκη προσεκτικής επίβλεψης από τους εφημερεύοντες εκπαιδευτικούς κατά τη διάρκεια του διαλλείματος
• Να υπάρχει ανοικτός δίαυλος επικοινωνίας με τους γονείς των μαθητών τους