Έφηβοι & Δύσπνοια: Εισαγωγή

Η δύσπνοια είναι πάντα ένα σύμπτωμα με διαγνωστικές προκλήσεις ειδικά στην κατηγορία “έφηβοι”, κάτι που το κάνει ιδιαίτερα ενδιαφέρον την εποχή της πανδημίας που περνάμε.Έχουν περάσει δύο χρόνια από την έναρξη της πανδημίας του κορονοϊού SARS-CoV-2 και η ιατρική κοινότητα αντιμετωπίζει ακόμα πολλά αναπάντητα ερωτήματα τόσο για την προέλευση του ιού, τον τρόπο δράσης του, το σωστό τρόπο αντιμετώπισης του, όσο και για τις χρόνιες συνέπειες του στην υγεία μας.

Το ενθαρρυντικό στοιχείο για την παιδιατρική κοινότητα είναι ότι η πιθανότητα σοβαρής νόσησης με COVID-19 στα παιδιά είναι μικρή (<2% πιθανότητα εισαγωγής στο νοσοκομείο, <0,03% πιθανότητα θανάτου). Παρ’όλα αυτά το ποσοστό των παιδιών που θα παρουσιάσουν παρατεινόμενα συμπτώματα, σύνδρομο long covid, δεν είναι ακόμα γνωστό. Ακόμα και η ίδια η έννοια “long covid” δεν έχει ξεκάθαρα οριστεί, αλλά γενικά αναφερόμαστε σε συμπτώματα που διαρκούν πάνω από τρεις μήνες από το θετικό τεστ. Μελέτες διαφέρουν σημαντικά, δίνοντας το ποσοστό αυτό, στον παιδιατρικό πληθυσμό που προσβάλλεται, να είναι από 1 μέχρι πάνω από 50%. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι και μικρό να είναι το ποσοστό των παιδιών που παρουσιάζουν παρατεταμένα συμπτώματα, μιλάμε για μεγάλο όγκο ασθενών, καθότι έχουμε εκατοντάδες χιλιάδες θετικά κρούσματα.

Πρόσφατη μελέτη για long covid και έφηβοι παρουσιάζει τα ακόλουθα ως τα πιο συνήθη συμπτώματα: κόπωση 39%, δύσπνοια 23%, διαταραχές όσφρησης 13%, κεφαλαλγίες 23% και ζαλάδες 13%. Τα κορίτσια παρουσιάζουν τα συμπτώματα αυτά σε μεγαλύτερο ποσοστό από τα αγόρια. Είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς ποιο είναι το πραγματικό ποσοστό που μπορεί να οφείλεται σε προηγούμενη λοίμωξη με κορονοϊό, καθώς πάντα ένα τέτοιο ποσοστό θα πρέπει ιδανικά να συγκρίνεται με το ποσοστό του συμπτώματος στο γενικό πληθυσμό των εφήβων στα χρόνια πριν την εμφάνιση του SARS-CoV-2.

Έφηβοι & Δύσπνοια: Διαφοροδιάγνωση 

Μπορεί να είναι σύμπτωμα μίας προϋπάρχουσας διαγνωσμένης, η και μη διαγνωσμένης, χρόνιας κατάστασης, όπως για παράδειγμα το άσθμα, και απλά να παρουσιάζεται τώρα. Είναι δυνατό επίσης να οφείλεται σε κάποια καινούργια διάγνωση που να μη σχετίζεται με τον κορονοϊό. Μπορεί να οφείλεται απλά σε χειροτέρευση της φυσικής κατάστασης του εφήβου λόγω των περιοριστικών μέτρων διαρκείας που υπήρχαν σε εφαρμογή ή και να είναι μία εκδήλωση της ψυχολογικής κατάστασης (στρες) του εφήβου. Τέλος μπορεί όντως να υπάρχει μία οργανική παθολογία ως αποτέλεσμα της λοίμωξης με κορονοϊό (χρόνια, επίμονη φλεγμονή, μυοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα, αγγειίτιδα) και αυτό να εντείνει την κατάσταση που οι έφηβοι βιώνουν ως δύσφορια και δύσπνοια.

Τις περισσότερες φορές τόσο η πνευμονολογική κλινική εξέταση όσο και άλλες εξετάσεις, π.χ. σπιρομέτρηση, δεν παρουσιάζουν κάτι αξιοσημείωτο. Αυτό κάνει την λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού απαραίτητη. Στις περιπτώσεις που η διάγνωση δεν είναι καθαρή, η συνεργασία του παιδιάτρου με τον παιδο-καρδιολόγο (ιδιαίτερα αν παρουσιάζεται πόνος στο στήθος, συγκοπή ή αίσθημα παλμών), τον παιδο-γαστροεντερολόγο και τον παιδο-πνευμονολόγο είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Μελλοντική Σκοπιά

Χρειαζόμαστε ακόμα πολλές μελέτες για να καταλάβουμε καλύτερα τον τρόπο δράσης του ιού στον ανθρώπινο οργανισμό, και ειδικά στις μικρότερες ηλικίες. Η καλύτερη κατανόηση του τρόπου δράσης θα οδηγήσει και στην πιο σωστή και αποτελεσματική αντιμετώπιση του συνδρόμου long covid. Μελέτες στους ενήλικες μας δείχνουν ότι ο εμβολιασμός κατά του COVID-19 σχετίζεται με χαμηλότερο ποσοστό εμφάνισης συμπτωμάτων long covid. Πολύ πιθανό το ίδιο να ισχύει και για τους εφήβους. Συνεπώς ο εμβολιασμός και στα παιδιά παραμένει το σημαντικότερο όπλο που έχουμε για την αντιμετώπιση του SARS-CoV-2.