Η λαπαροσκόπηση και η υστεροσκόπηση είναι δύο ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές επεμβάσεις που χρησιμοποιούν οι γιατροί στη διάγνωση και τη θεραπεία ορισμένων συνθηκών υπογονιμότητας του γυναικείου παράγοντα. Εάν υπάρχει υποψία ενδομητρίωσης, ινομυωμάτων της μήτρας, ενδομητρικών πολύποδων, συγγενών ανωμαλιών της μήτρας ή σε άτομα με ιστορικό πυελικής φλεγμονής ή ανώμαλης αιμορραγίας, ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει λαπαροσκόπηση και υστεροσκόπηση μόνα τους ή ταυτόχρονα, για την οριστική διάγνωση και θεραπεία αυτών των καταστάσεων.

Τι είναι η Λαπαροσκόπηση;

Οι καταστάσεις που επηρεάζουν τις αναπαραγωγικές λειτουργίες μιας γυναίκας δεν μπορούν πάντα να διαγνωστούν μόνο με το ιστορικό και τη φυσική εξέταση. Άλλες διαγνωστικές εξετάσεις, όπως το κολπικό υπερηχογράφημα, η υδροσονογραφία και η υστεροσαλπιγγογραφία ενδέχεται επίσης να μην παρέχουν την απάντηση.

Η διαδικασία εκτελείται με ένα λεπτό όργανο που ονομάζεται λαπαροσκόπιο. Το λαπαροσκόπιο εισάγεται μέσω μιας μικρής τομής που γίνεται μέσα στον ομφαλό. Το αέριο διοξείδιο του άνθρακα εισάγεται στην περιτοναϊκή κοιλότητα, έτσι ώστε να είναι δυνατή η οπτικοποίηση της μήτρας, των ωοθηκών, των σαλπίγγων και άλλων πυελικών οργάνων. Το λαπαροσκόπιο έχει μια μικρή κάμερα και πηγή φωτός στο άκρο για να επιτρέπει στον γιατρό να δει το εσωτερικό. Συνήθως, ένα δεύτερο ατραυματικό όργανο, εισάγεται μέσω μιας άλλης μικρής τομής που γίνεται ακριβώς πάνω από το ηβικό οστό και βοηθά τον γιατρό να μετακινήσει απαλά τα πυελικά όργανα για καλύτερη οπτικοποίηση.

Η χειρουργική επέμβαση ολοκληρώνεται γενικά σε περίπου μία ώρα. Το αέριο αφήνεται να διαφύγει και οι μικρές τομές συρράπτονται με εσωτερικά απορροφήσιμα ράμματα. Οι ασθενείς αφυπνίζονται από τη γενική αναισθησία και στη συνέχεια παρακολουθούνται στην αίθουσα ανάνηψης. Παίρνουν εξιτήριο στο σπίτι την ίδια μέρα.

Λαπαροσκόπηση: Αιτίες

• Διάγνωση υπογονιμότητας
• Ανεξήγητη υπογονιμότητα
• Δυσμηνόρροια (επώδυνη έμμηνος ρύση)
• Δυσπαρεύνια (επώδυνη σεξουαλική επαφή)
• Θεραπεία ενδομητρίωσης
• Σαλπιγγοπλαστική – σαλπιγγοστομία
• Ινομυωματεκτομή
• Αφαίρεση κύστεων ωοθηκών
• Λύση πυελικών συμφύσεων
• Πυελικός πόνος
• Αφαίρεση ουλώδους ιστού
• Σαλπιγγεκτομή

Τι είναι η υστεροσκόπηση;

Η υστεροσκόπηση μπορεί να είναι χρήσιμη για την αξιολόγηση της υπογονιμότητας, των επαναλαμβανόμενων αποβολών και της μη φυσιολογικής αιμορραγίας της μήτρας. Η υστεροσκόπηση χρησιμοποιείται επίσης για την εξέταση της κοιλότητας της μήτρας πριν οι γυναίκες υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση. Ένα λεπτό όργανο που ονομάζεται υστεροσκόπιο εισάγεται μέσω του κόλπου στην κοιλότητα της μήτρας. Διατατικά μέσα εισάγονται στην κοιλότητα για να επιτραπεί η οπτικοποίηση από το υστεροσκόπιο που είναι συνδεδεμένο με μια πηγή φωτός και μια κάμερα.

Η διαγνωστική υστεροσκόπηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον εντοπισμό ανωμαλιών στην ενδομητρική κοιλότητα. Η επεμβατική υστεροσκόπηση χρησιμοποιείται για την αποκατάσταση της κοιλότητας της μήτρας έτσι ώστε να παρέχει ένα υγιές περιβάλλον για την εγκυμοσύνη.

Υστεροσκόπηση: Αιτίες

• Μη φυσιολογική αιμορραγία
• Μη φυσιολογική υστεροσαλπιγγογραφία
• Μη φυσιολογικό υπερηχογράφημα
• Διάγνωση καθ’έξιν αποβολών
• Αφαίρεση διαφράγματος της μήτρας
• Λύση συμφύσεων
• Αφαίρεση ινομυωμάτων που προβάλλουν στην κοιλότητα της μήτρας
• Αφαίρεση πολυπόδων
• Αφαίρεση ξένου σώματος

Λαπαροσκόπηση & Υστεροσκόπηση: Βοηθώντας στη Σύλληψη

Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η υστεροσκοπική αφαίρεση των πολυπόδων του ενδομητρίου βελτιώνει τη γονιμότητα και αυξάνει τα ποσοστά εγκυμοσύνης, ανεξάρτητα από το μέγεθος ή τον αριθμό των πολυπόδων. Η σύσταση των πρακτικών κατευθυντήριων γραμμών της Αμερικανικής Ένωσης Λαπαροσκόπων Χειρουργών (AAGL) είναι ότι κάθε υπογόνιμος ασθενής με πολύποδα θα πρέπει να τον αφαιρέσει χειρουργικά, ώστε η φυσική σύλληψη ή η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή να έχουν περισσότερες ευκαιρίες για επιτυχία.

Ομοίως, μια συστηματική ανασκόπηση των μελετών που αφορούσαν τα ινομυώματα της μήτρας και τη γονιμότητα έδειξε ότι τα ποσοστά κύησης μειώνονται σε γυναίκες με υποβλεννογόνια ινομυώματα και η αφαίρεση τους φαίνεται να ευνοεί τη σύλληψη.

Η λαπαροσκόπηση για την αφαίρεση υδροσαλπίγγων έχει επίσης αποδειχθεί ότι βελτιώνει τα αποτελέσματα της εξωσωματικής γονιμοποίησης έως 50%.

Λαπαροσκόπηση & Υστεροσκόπηση: Αποκάλυψη των αιτιών της υπογονιμότητας

Πρόσφατη έρευνα έχει δείξει ότι η λαπαροσκόπηση μπορεί να αποκαλύψει μια διάγνωση γονιμότητας, όπως η ενδομητρίωση, σε γυναίκες που είχαν προηγουμένως διαγνωστεί με ανεξήγητη υπογονιμότητα.

Η σοβαρή ενδομητρίωση μπορεί να προκαλέσει ουλώδη ιστό ή μεταβολές στην ανατομία της πυέλου που μπορεί να βλάψει τη γονιμότητα. Η χειρουργική διόρθωση σε γυναίκες με σοβαρή (Στάδιο III/IV) ενδομητρίωση χωρίς άλλους αναγνωρίσιμους παράγοντες υπογονιμότητας έχει αποδειχθεί ότι έχει θετικό αντίκτυπο στη γονιμότητα. Για ήπιες όμως περιπτώσεις ενδομητρίωσης (Στάδιο Ι/ΙΙ), η επιτροπή της Αμερικανικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ASRM) προτείνει ότι το όφελος της λαπαροσκοπικής θεραπείας ελάχιστης ή ήπιας ενδομητρίωσης δεν επαρκεί ωστε να συστήσει τη λαπαροσκόπηση αποκλειστικά για την αύξηση της πιθανότητας εγκυμοσύνης.

Η υστεροσκόπηση και η λαπαροσκόπηση είναι χρήσιμα εργαλεία για την αξιολόγηση και τη θεραπεία διαφόρων δομικών αιτιών της υπογονιμότητας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διόρθωση αυτών των ανωμαλιών από μόνη της θα οδηγήσει σε αυτόματη σύλληψη. Η υστεροσκόπηση και η λαπαροσκόπηση μπορούν επίσης να πραγματοποιηθούν πριν από έναν κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης για να βελτιωθούν οι πιθανότητες επιτυχίας.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της λαπαροσκόπησης / υστεροσκόπησης;

Οι επιπλοκές από αυτές τις επεμβάσεις είναι σπάνιες και σπάνια σοβαρές. Οι λοιμώξεις είναι πιθανές και μπορεί να απαιτούν αντιβιοτικά πριν και/ή μετά την επέμβαση. Ο τραυματισμός της ουροδόχου κύστης, του εντέρου, της μήτρας ή των αιμοφόρων αγγείων είναι σπάνιος αλλά θα πρέπει να συζητηθεί διεξοδικά με το γιατρό σας. Σε περίπτωση τραυματισμού, μπορεί να απαιτηθεί λαπαροσκόπηση ή λαπαροτομία (ανοικτή χειρουργική επέμβαση). Ασθενείς με προηγούμενες πολλαπλές χειρουργικές επεμβάσεις στην κοιλιά (ιδιαίτερα χειρουργική επέμβαση εντέρου), σοβαρή παχυσαρκία ή ιστορικό πυελικών συμφύσεων μπορεί να έχουν αυξημένους κινδύνους.

Πώς μπορώ να προγραμματίσω μια λαπαροσκόπηση ή υστεροσκόπηση;

Εάν δεν το έχετε κάνει ήδη, συζητήστε τη διαδικασία με το γιατρό σας διεξοδικά. Μια σύντομη επίσκεψη στο ιατρείο, λίγο πριν από τη χειρουργική επέμβαση, μπορεί να είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση μιας προεγχειρητικής αξιολόγησης και την εξέταση των εντύπων συγκατάθεσης.

Ποια είναι η περίοδος αποκατάστασης;

Οι περισσότεροι ασθενείς εξέρχονται από το νοσοκομείο μέσα σε λίγες ώρες μετά την επέμβαση. Μερικοί ασθενείς θα χρειαστούν φάρμακα για τον πόνο και/ή τη ναυτία για 24 ώρες. Οι περισσότερες γυναίκες θα επιστρέψουν στην κανονικότητα εντός 48 ωρών. Η ασθενής που έχει έντονο πόνο, βαριά αιμορραγία ή υψηλό πυρετό πρέπει να επικοινωνήσει με τον ιατρό της.