Μεταβολικό Σύνδρομο – Τι πρέπει να γνωρίζετε!
Συχνά γίνεται λόγος για το μεταβολικό σύνδρομο. Τι είναι όμως το μεταβολικό σύνδρομο; Ποιους αφορά; Αφορά συνήθως σε ανθρώπους με μεγάλη περιφέρεια μέσης ή αυξημένο σωματικό βάρος. Το μεταβολικό σύνδρομο δεν αποτελεί αυτόνομο νόσημα, αλλά ένα σύνολο παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης νοσημάτων. Αυτοί οι παράγοντες είναι η αυξημένη αρτηριακή πίεση, τα υψηλά επίπεδα σακχάρου αλλά και χοληστερόλης ή τριγλυκεριδίων στο αίμα και η περίσσεια σωματικού λίπους γύρω από τη μέση. Συχνά συνοδεύονται και από αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα.
Η ύπαρξη μόνο μιας από αυτές τις καταστάσεις δεν σημαίνει ότι έχετε μεταβολικό σύνδρομο. Ωστόσο, ο συνδυασμός οποιωνδήποτε από αυτές αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών ασθενειών.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου που οδηγούν στην εμφάνιση του μεταβολικού συνδρόμου;
Το μεταβολικό σύνδρομο συνδέεται στενά με το αυξημένο σωματικό βάρος, την παχυσαρκία και την καθιστική ζωή.
Ηλικία. Ο κίνδυνος μεταβολικού συνδρόμου αυξάνεται με την ηλικία.
Παχυσαρκία. Το υπερβολικό σωματικό βάρος, ειδικά στην περιοχή της κοιλιάς, αυξάνει τον κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου.
Προδιαβήτης. Το μεταβολικό σύνδρομο είναι συνδεδεμένο με μια κατάσταση που ονομάζεται αντίσταση στην ινσουλίνη. Κανονικά, το πεπτικό σας σύστημα αποδομεί τα τρόφιμα που καταναλώνετε σε γλυκόζη. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και βοηθά τη γλυκόζη να εισέλθει στα κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο. Στα άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη, τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται κανονικά στην ινσουλίνη και η γλυκόζη δεν μπορεί να εισέλθει στα κύτταρα τόσο εύκολα. Ως αποτέλεσμα, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνονται, παρά την προσπάθεια του οργανισμού να ελέγξει τη γλυκόζη απελευθερώνοντας όλο και περισσότερη ινσουλίνη. Είναι πιο πιθανό να έχετε μεταβολικό σύνδρομο εάν είχατε διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (διαβήτη κύησης) ή εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 2
Άλλες ασθένειες. Ο κίνδυνος μεταβολικού συνδρόμου είναι υψηλότερος εάν έχετε καρδιαγγειακή νόσο, λιπώδη διήθηση ήπατος, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή παθαίνετε κρίσεις ουρικής αρθρίτιδας. Επίσης, ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα όπως ψωριασική και ρευματοειδή αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και αγγειίτιδες εμφανίζουν συχνότερα μεταβολικό σύνδρομο.
Γιατί είναι επικίνδυνη η παρουσία του μεταβολικού συνδρόμου;
Το μεταβολικό σύνδρομο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης:
- Σακχαρώδους Διαβήτη. Αν δεν κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής για να ελέγξετε το υπερβολικό βάρος σας, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αντίσταση στην ινσουλίνη, τα επίπεδα γλυκόζης θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Τότε μπορεί να αναπτύξετε Σακχαρώδη Διαβήτη.
• Καρδιαγγειακής νόσου. Η υψηλή χοληστερόλη και η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορούν να συμβάλουν στη συσσώρευση πλακών στις αρτηρίες σας. Αυτές οι πλάκες μπορούν να περιορίσουν και να σκληρύνουν τις αρτηρίες και να οδηγήσουν στην εμφάνιση στεφανιαίας νόσου και εμφράγματος του μυοκαρδίου, αποφρακτικής νόσου των καρωτίδων και εγκεφαλικού επεισοδίου. - Υπάρχουν επίσης ενδείξεις από την βιβλιογραφία ότι το μεταβολικό σύνδρομο μπορεί να σχετίζεται με πληθώρα άλλων νοσημάτων, όπως η λιπώδης διήθηση ήπατος και η επακόλουθη εμφάνιση στεάτωσης και κίρρωσης, το σύνδρομο υπνικής άπνοιας, η χρόνια νεφρική νόσος, η έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών και οι διαταραχές της μνήμης στους ηλικιωμένους, αλλά και με κακοήθειες (όπως του παχέος εντέρου, του μαστού, του ενδομητρίου και του παγκρέατος).
Πώς ξέρω αν έχω μεταβολικό σύνδρομο;
Έχετε μεταβολικό σύνδρομο εάν έχετε τρία ή περισσότερα από αυτά τα χαρακτηριστικά ή παίρνετε φάρμακα για να τα ελέγξετε:
– Μεγάλη περιφέρεια μέσης (89 εκατοστά για τις γυναίκες και 102 εκατοστά για τους άνδρες).
– Υψηλό επίπεδο τριγλυκεριδίων (> 150 mg/dl).
– Μειωμένη «καλή» χοληστερόλη HDL (< 40 mg / dl στους άνδρες ή < 50 mg / dl στις γυναίκες).
– Αυξημένη αρτηριακή πίεση (>130/85 mmHg)
– Επηρεασμένο σάκχαρο νηστείας (100 – 125 mg/dl)
ΤΙ πρέπει να αλλάξετε στη ζωή σας αν έχετε μεταβολικό σύνδρομο;
Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής απαιτείται συνήθως για την πρόληψη σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης και οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Αυτός περιλαμβάνει:
Σωματική άσκηση. Προτείνονται 30 ή περισσότερα λεπτά άσκησης μέτριας έντασης τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Αναζητήστε τρόπους για την αύξηση της δραστηριότητας, όπως το περπάτημα αντί για την οδήγηση και τη χρήση σκαλοπατιών αντί των ανελκυστήρων, όταν είναι δυνατόν.
Η απώλεια βάρους και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μπορεί να μειώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη και την αρτηριακή πίεση και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης Σακχαρώδους Διαβήτη.
Τρώτε υγιεινά. Η μεσογειακή διατροφή, ο περιορισμός ανθυγιεινών λιπαρών και η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, ψαριών και δημητριακών ολικής άλεσης έχει βρεθεί ότι προσφέρουν σημαντικά οφέλη για την υγεία.
Διακοπή του καπνίσματος. Το κάπνισμα τσιγάρου επιδεινώνει τις συνέπειες του μεταβολικού συνδρόμου για την υγεία. Συζητήστε με το γιατρό σας, εάν χρειάζεστε βοήθεια για να το κόψετε.
Διαχείριση άγχους. Η σωματική δραστηριότητα, ο διαλογισμός, η γιόγκα και άλλα προγράμματα μπορούν να σας βοηθήσουν να χειριστείτε το άγχος και να βελτιώσετε τη συναισθηματική και σωματική σας υγεία.
Φαρμακευτική αγωγή: Υπάρχουν περιπτώσεις που εκτός από τα υγιεινοδιαιτητικά μέτρα, η χορήγηση φαρμακευτικής ή και άλλης ιατρικής αγωγής για την αντιμετώπιση κάποιων από τα χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου (όπως η παχυσαρκία, η αυξημένη αρτηριακή πίεση, η υπερλιπιδαιμία, η διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας, η υπερουριχαιμία) μπορεί να κριθεί επιβεβλημένη, πάντα υπό την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού.
Πότε πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό;
Εάν έχετε τουλάχιστον ένα από τα χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου ή αν ανήκετε σε κάποια από τις κατηγορίες ασθενών με αυξημένο κίνδυνο ρωτήστε μας αν χρειάζεστε έλεγχο ή κάποια περαιτέρω παρέμβαση.