Τι είναι οι όζοι θυρεοειδούς;

Οι όζοι θυρεοειδούς είναι ογκίδια στον θυρεοειδή αδένα. Σε μια προσπάθεια να περιγράψουμε, με έναν απλό τρόπο τη μορφή τους, λέμε ότι μοιάζουν «σαν φουντούκια στη σοκολάτα φουντουκιού». Πρόκειται για εξαιρετικά συχνές βλάβες που υπάρχουν σε πάνω από τους μισούς ανθρώπους. Εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες. Είναι στην πλειοψηφία τους καλοήθεις, ωστόσο απαιτείται ιατρικός έλεγχος και ενδεδειγμένη αντιμετώπιση.

Διάγνωση όζων θυρεοειδούς

Η διαγνωστική προσπέλαση των θυρεοειδικών όζων περιλαμβάνει:

Ατομικό & οικογενειακό ιστορικό: Το αίτιο δημιουργίας των όζων παραμένει άγνωστο. Ωστόσο, επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η προηγηθείσα ακτινοβόληση στον λαιμό (πχ για λέμφωμα), το ραδιενεργό περιβάλλον (πχ μετά πυρηνικό ατύχημα), η ύπαρξη και σε άλλα στενά συγγενικά άτομα καρκίνου θυρεοειδούς, καθώς και οικογενών γενετικών συνδρόμων.

Συμπτωματολογία: Στη μεγάλη πλειοψηφία τους οι όζοι, ακόμη και οι κακοήθεις, δεν προκαλούν κανένα απολύτως σύμπτωμα. Εάν υπάρχουν συμπτώματα, αυτά σχετίζονται με την πίεση που ασκεί ο αδένας στα γειτονικά όργανα (αίσθημα βάρους στον λαιμό, δυσκαταποσία, δύσπνοια, βραχνάδα φωνής), ή σχετίζονται με υπερ/υπό-λειτουργία του αδένα (μεταβολή σωματικού βάρους, διαταραχή καρδιακού ρυθμού, επιπτώσεις στην ψυχική σφαίρα, μυϊκή αδυναμία, κα).

Κλινική ψηλάφηση: Στην πλειονότητά τους οι όζοι δεν είναι ορατοί στον λαιμό του ανθρώπου. Κατά την κλινική εξέταση, σε μικρό μόνο ποσοστό τους, είναι ψηλαφητοί και τότε αξιολογείται η σκληρότητα της σύστασής τους, η καθήλωσή τους στους γύρω ιστούς, καθώς και η παρουσία λεμφαδενοπάθειας στην ανατομική περιοχή.

Ορμονολογικός έλεγχος: Οι βασικές αιματολογικές εξετάσεις των ορμονών TSH, T3, T4, αποβαίνουν αρνητικές στις περισσότερες των περιπτώσεων, ακόμη και στους κακοήθεις όζους. Η αυξημένη τιμή τους σημαίνει υπερθυρεοειδισμό (τοξικό αδένωμα/βρογχοκήλη). Ο προσδιορισμός των αντισωμάτων Anti-Tg και Anti-TPO μας φανερώνει την ύπαρξη θυρεοειδίτιδας. Η δε μέτρηση καλσιτονίνης (Ct) στοχεύει στον αποκλεισμό του σπάνιου μυελοειδούς καρκίνου. Τέλος, ο προσδιορισμός της θυρεοσφαιρίνης (Tg) έχει κυρίως θέση στη μετεγχειρητική παρακολούθηση του ασθενούς, για ανίχνευση υποτροπής.

Υπερηχογράφημα-Ελαστογραφία-Χαρτογράφηση τραχήλου: Πρόκειται για τη σημαντικότερη απεικονιστική εξέταση των θυρεοειδικών όζων. Εκτός από τη δυνατότητα μέτρησης του αριθμού και των διαστάσεων των όζων, μας πληροφορεί για την ανατομική τους θέση και τη σχέση τους με τα παρακείμενα στοιχεία. Επιπρόσθετα, η τεράστια διαγνωστική συμβολή του υπερηχογραφήματος εντοπίζεται στην αναγνώριση ύποπτων χαρακτηριστικών του όζου, που εγείρουν την υπόνοια κακοήθειας (αποτιτανώσεις, λοβωτά όρια, εσωτερική αγγείωση, αυξημένη σκληρότητα, κα). Ο δε ολοκληρωμένος έλεγχος της κεντρικής και πλάγιας τραχηλικής χώρας αμφοτερόπλευρα (χαρτογράφηση λεμφαδένων) μας ενημερώνει για την παρουσία ή όχι λεμφαδενικών μεταστάσεων.

Κυτταρολογική εξέταση: Συνδυάζεται συχνά με το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς. Πραγματοποιείται παρακέντηση δια βελόνης του όζου (FNA, Fine Needle Aspiration). Η απάντηση που λαμβάνεται μετά τη μικροσκόπηση του κυτταρικού υλικού, διατυπώνεται συνήθως με βάση τη διεθνή κατηγοριοποίηση Bethesda (από I έως VI), δίδοντάς μας διαβαθμισμένα την πιθανότητα καρκίνου στον εξετασθέντα θυρεοειδικό όζο.

Σπινθηρογράφημα: Παρότι τα τελευταία χρόνια η χρήση του περιορίζεται στην καθημερινή ενδοκρινολογική πράξη, εντούτοις, μπορεί να μας διαχωρίσει τους όζους σε θερμούς και ψυχρούς, γνωρίζοντας ότι οι δεύτεροι έχουν συγκριτικά μεγαλύτερη πιθανότητα κακοήθειας.

Άλλες εξετάσεις: Αξονική/Μαγνητική τομογραφία πραγματοποιείται σε επιλεγμένες περιπτώσεις, κατά τις οποίες θέλουμε να δούμε με ακρίβεια την έκταση μιας ευμεγέθους καταδυόμενης οζώδους βρογχοκήλης που εισέρχεται στο μεσοθωράκιο. Έτσι, αξιολογείται ποιες ανατομικές δομές πιέζονται ή διηθούνται και γίνεται πληρέστερος ο χειρουργικός σχεδιασμός.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση των όζων του θυρεοειδούς

Συντηρητική αντιμετώπιση: Με βάση τα αρχικά δεδομένα ενός πρώτου διαγνωστικού ελέγχου, καθορίζονται οι περεταίρω κινήσεις. Ο Ενδοκρινολόγος ιατρός, σε τακτά χρονικά διαστήματα (συχνά, 6-12 μήνες), αξιολογεί εάν υπάρχουν συμπτώματα ή κλινικά σημεία, εάν μεταβλήθηκε το ορμονικό status του ασθενούς, καθώς και αν εμφανίζονται ύποπτα υπερηχογραφικά στοιχεία. Πραγματοποιείται, δηλαδή, απλή ιατρική παρακολούθηση, με ή χωρίς την ανάγκη χορήγησης θυροξίνης.

Χειρουργική αντιμετώπιση: Η υποψία κακοήθειας, τα πιεστικά φαινόμενα, η δυσρύθμιστη φαρμακευτικά ορμονική δυσλειτουργία και ενίοτε αισθητικοί λόγοι, μπορεί να οδηγήσουν σε επέμβαση. Μία θυρεοειδεκτομή είναι μία άκρως απαιτητική εγχείρηση, που είναι σημαντικό να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο Χειρουργό Ενδοκρινών Αδένων. Και αυτό, για το λόγο ότι πρέπει να λάβει χώρα ριζικός καθαρισμός της βλάβης, να αποφευχθούν επιπλοκές που σχετίζονται με την ομιλία και τον μεταβολισμό ασβεστίου του ασθενούς και τέλος, μετά από μία μονοήμερη, χωρίς ταλαιπωρία, νοσηλεία, να εξασφαλισθεί ταχεία επάνοδος στην καθημερινότητά του.

Ιστολογική εξέταση: Μία περίπου εβδομάδα μετά την επέμβαση, λαμβάνεται η ιστολογική έκθεση. Η έκθεση της βιοψίας μας δίνει μια σειρά από λεπτομέρειες, που συχνά σε συνδυασμό με τεχνικές ανοσοιστοχημείας, καθορίζουν τα χαρακτηριστικά της νόσου και θέτουν τη σταδιοποίησή της.

Θεραπεία Ραδιενεργού Ιωδίου: Σε ενδεχόμενη κακοήθεια, καθορίζοντας το στάδιο της νόσου από τα ιστολογικά δεδομένα και με βάση κάποια διεθνή κριτήρια (Guidelines), αποφασίζεται η χορήγηση ή όχι θεραπείας Ραδιενεργού Ιωδίου, από Πυρηνικό ιατρό.

Άλλες θεραπείες: Ειδικοί φαρμακευτικοί παράγοντες, χήμειο- ή ακτινο-θεραπεία είναι εξαιρετικά σπάνια.

Συμπερασματικά

Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι ένα σύνηθες πρόβλημα, που καλό είναι να το διαγνώσουμε έγκαιρα. Συναξολογώντας μία σειρά δεδομένων, έχει τεράστια αξία για τον ασθενή, η έγκαιρη αναγνώριση ύποπτων στοιχείων, που θα οδηγήσουν στην χειρουργική απομάκρυνσή τους.

Στο Center of Excellence Χειρουργικής Θυρεοειδούς & Παραθυρεοειδών Αδένων, έχουμε τη χαρά να θεραπεύουμε πολλές εκατοντάδες ασθενών με οζώδη θυρεοειδοπάθεια, ετησίως. Με αγάπη για τον ασθενή, εφαρμόζουμε καθημερινά σύγχρονη και ασφαλή, μικροεπεμβατική τεχνική με στόχο την ίαση.

Αποτελεί ιδιαίτερη ικανοποίηση για εμάς, η άριστη πρόγνωση των ασθενών μας, στους οποίους η πάθησή τους αναγνωρίσθηκε έγκυρα και αντιμετωπίσθηκε έγκαιρα και με απόλυτη επιτυχία, στο εξειδικευμένο κέντρο.