Τι είναι η Σκολίωση

Σκολίωση & Κύφωση.. Έννοιες που όλοι μας γνωρίζουμε…

Σκολίωση είναι η τρισδιάστατη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, δηλαδή η πλάγια κλίση και στροφή των σπονδύλων. Η λέξη προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ‘σκολιός’, που σημαίνει στραβός.

Η πιο συχνή εμφάνισή της, είναι κατά την εφηβική ηλικία ενός ατόμου, (80% των περιπτώσεων εντοπίζονται σε εφήβους και αφορά στο 1,5% – 4,5% του μαθητικού πληθυσμού), αλλά μπορεί να συμβεί και νωρίτερα, ακόμα και στην νηπιακή ηλικία. Στην ενήλικη ζωή η σοβαρή εκφύλιση της σπονδυλικής στήλης ή η εξέλιξη μίας παραμελημένης εφηβικής σκολίωσης μπορεί να οδηγήσει στη σκολίωση των ενηλίκων. Σε όσο μικρότερη ηλικία εμφανιστεί τόσο πιο επιθετική είναι συνήθως.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, τα αίτια που την προκαλούν είναι άγνωστα παρά τις συνεχείς έρευνες που γίνονται για πενήντα και πλέον χρόνια. Το 85%-90% των περιπτώσεων αποτελεί η ονομαζόμενη ‘άγνωστης αιτιολογίας’, ή ‘εφηβική’, ή ‘ιδιοπαθής’ σκολίωση. Η συχνότερη όλων και η πλέον επικίνδυνη, αφού ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ το αίτιό της για να την πολεμήσουμε. Όλες οι λοιπές μορφές που τα αίτιά τους είναι γνωστά αποτελούν μόνο το 10%-15% όλων των σκολιώσεων (συγγενής, παραλυτική, λειτουργική κ.ά.)

Τι είναι Κύφωση

Η κύφωση (από την αρχαιοελληνική λέξη ‘κυφός’, η οποία σημαίνει ‘καμπούρα’) είναι μια παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης που δημιουργεί κύρτωση (σκυφτή στάση ). Κάθε άνθρωπος έχει φυσιολογική κύφωση 20ο-40ο. Πέραν αυτού θεωρείται παθολογική.

Πρόκειται για μια πάθηση που συναντάται από την παιδική μέχρι και την τρίτη ηλικία, συνηθέστερα στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια. Η κυφωτική στάση μπορεί να προκληθεί από την κακή στάση του σώματος, γεγονός που παρατηρείται κυρίως στα μη γυμνασμένα άτομα. Επιπλέον, στα παιδιά και τους εφήβους απαντάται η ιδιοπαθής κύφωση, τα αίτια της οποίας δεν είναι γνωστά. Στις μεγαλύτερες ηλικίες , προκαλείται από άλλα αίτια, όπως οστεοπόρωση, αρθρίτιδα, κλπ. Με την πάροδο του χρόνου, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αύξησης της κυφωτικής γωνίας , καθώς σταδιακά χάνεται το σφρίγος και η ισορροπία του κορμού.

Σκολίωση & Κύφωση:Κακή στάση σώματος

Σωστή στάση σημαίνει ότι οι αρθρώσεις και οι υπόλοιπες δομές που σχετίζονται με αυτές συγκρατούνται σε τέτοια θέση ώστε η επιβάρυνση που δέχονται να είναι όσο το δυνατό μικρότερη. Η ένταση της καθημερινότητας και κυρίως η συνήθειες της σύγχρονης ζωής (κινητό, tablets, υπολογιστής, γραφείο) προκαλούν σημαντική φόρτιση, η οποία επιδεινώνεται από την λανθασμένη θέση και στάση του σώματος, όπως επίσης και από την αδυναμία του μυϊκόυ σύστηματος. Αποτέλεσμα είναι η φθορά στις δομές που συγκρατούν τον σκελετό (μύες, σύνδεσμοι). Τα κύρια συμπτώματα τότε είναι πόνος, περιορισμός της κίνησης και μυϊκή αδυναμία.

Σκολίωση & Κύφωση: Πρόληψη / Διάγνωση

Εκτός από την παραμόρφωση της ράχης, η εφηβική σκολίωση και κύφωση συνήθως δεν εμφανίζουν άλλα συμπτώματα, με αποτέλεσμα πολλές φορές να υπάρχει καθυστέρηση στην διάγνωσή. Αντίθετα, στα μεγαλύτερα άτομα με έντονες αλλοιώσεις, ο πόνος είναι αρκετά δυνατός. Συνήθως η σκολίωση και η κύφωση γίνεται αντιληπτή από τους γονείς ή το περιβάλλον του παιδιού λόγω της παραμόρφωση της ράχης αφού έχει φτάσει σε αντιληπτό με απλή επισκόπηση στάδιο. Έχει λοιπόν μεγάλη σημασία η έγκαιρη διάγνωση καθώς και ο προληπτικός έλεγχος ώστε να ξεκινήσει νωρίς ή αντιμετώπιση και διόρθωση της πάθησης ή της κακής στάσης.

Τόσο στους προληπτικούς ελέγχους όσο και στην παρακολούθηση χρησιμοποιούνται πλέον μέθοδοι διάγνωσης τελευταίας τεχνολογίας (Formetric 4D, Laser scanner, Spinal Mouse) που αντικαθιστούν σε μεγάλο βαθμό την προληπτική ακτινογραφία και ενδείκνυνται ακόμα και για εγκύους, αφού δεν κάνουν χρήση ακτινοβολίας. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις η πάθηση επιβεβαιώνεται με ακτινολογικές εξετάσεις.

Το πλέον εξελιγμένο σύστημα Formetric 4D, (το οποίο χρησιμοποιείται στους ελέγχους στην Ευρωκλινική) είναι μέθοδος τρισδιάστατης απεικόνισης/χαρτογράφησης και ανάλυσης της στάσης της σπονδυλικής στήλης χωρίς καθόλου ακτινοβολία ή άμεση επαφή με το σώμα (Spinal Mouse) που απεικονίζει:

• τις παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης (σκολίωση, κύφωση, λόρδωση)
• το μήκος του κορμού από Α7 έως Ο4
• τη στροφή της σπονδυλικής στήλης
• την κλίση της λεκάνης

Η δυνατότητα τακτικών ελέγχων μας διευκολύνει να παρακολουθούμε την εξέλιξη και την πορεία της στάσης της σπονδυλικής στήλης, τόσο θεραπευτικά όσο και προληπτικά, ενώ διευκολύνει στη δημιουργία αρχείου ώστε να παρατηρούμε τη σταδιακή βελτίωση.

Σκολίωση & Κύφωση: Αντιμετώπιση /Θεραπεία

Η θεραπεία της σκολίωσης και της κύφωσης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες (τύπος, ρυθμός επιδείνωσης κ.ά.), αλλά κυρίως από τον βαθμό παραμόρφωσης της σπονδυλικής στήλης, η οποία μετράται σε μοίρες. Στις περισσότερες περιπτώσεις η παθολογική στάση σώματος μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά, δηλαδή, με εξειδικευμένη άσκηση είτε (σε μεγαλύτερες παραμορφώσεις) με εφαρμογή ορθοπαιδικού κηδεμόνα, προκειμένου να υπάρξει αναχαίτιση της επιδείνωσης, αλλά και διόρθωση του προβλήματος, στις περιπτώσεις που αυτό είναι εφικτό.

Ειδικά όσον αφορά την άσκηση έχει υπάρξει μεγάλη πρόοδος και ειδίκευση σε θέματα που αφορούν την κακή στάση σώματος με τεχνικές προσαρμοσμένες σε κάθε περίπτωση και κάθε ηλικία (SEAS, Schroth κ.ά), ενώ η τεχνολογία έχει οδηγήσει σε κηδεμόνες εύχρηστους και εύκολα ανεκτούς.

Αντίθετα, σε λίγες ευτυχώς περιπτώσεις όπου το μέγεθος της παραμόρφωσης είναι μεγάλο και μπορεί να επηρεάσει, τόσο την αναπνευστική όσο και την καρδιακή λειτουργία, η αντιμετώπισή της γίνεται με χειρουργική θεραπείαΣ