Πολλές φορές στη ζωή μας, έχουμε ακούσει τις φράσεις «βρισκόταν συνεχώς στην πρίζα», το «άγχος σκοτώνει», «έσκασε από τη στενοχώρια του». Όλες οι ανωτέρω καθημερινές φράσεις, δεν είναι τίποτε άλλο από τη συσχέτιση του stress με τα διάφορα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Έχει αποδειχθεί πλέον, ότι το stress ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό, για διάφορες καρδιακές παθήσεις. Πολλές μελέτες, έχουν επιβεβαιώσει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου, μεταξύ των ασθενών με σοβαρά ψυχικά προβλήματα. Όμως και μια νέα μελέτη δείχνει ότι ο κίνδυνος δεν είναι αμελητέος και για όσους εμφανίζουν ήπιο άγχος ή κατάθλιψη και οι οποίοι υπολογίζεται ότι είναι ο ένας στους τέσσερις στο γενικό πληθυσμό. Ωστόσο, οι ερευνητές επισημαίνουν, ότι ο πραγματικός κίνδυνος θανάτου, παραμένει χαμηλός και τα άτομα με ήπιο άγχος ή μέτρια κατάθλιψη, δε θα πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους «καταδικασμένους» σε πρόωρο θάνατο.

Χωρίς καμία αμφιβολία, έχει αποδειχθεί η σχέση των ψυχοκινητικών παραγόντων με το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Όλα τα είδη του stress, όπως το οικονομικό, το εργασιακό stress αλλά και η συχνότητα στρεσογόνων καταστάσεων της ζωής (διαζύγιο, απόλυση από την εργασία, καυγάδες μεταξύ του ζευγαριού, απώλεια αγαπητού προσώπου κ.ά

.) ήταν κατά 45% πολύ συχνότερα στους ασθενείς που υπέστησαν έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Στο LANCET δημοσιεύτηκε μελέτη, στην οποία μελέτησαν επί 7,5 χρόνια, 200.000 ανθρώπους, από 7 Ευρωπαϊκές Χώρες, οι οποίοι δεν είχαν στο παρελθόν τους, κανένα καρδιολογικό πρόβλημα. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι περίπου το 3,4% των εμφραγμάτων, μπορούσε να αποδοθεί στο εργασιακό stress, ένα όχι αμελητέο ποσοστό.

Στη Δανία, ορισμένοι επιστήμονες, έθεσαν το θέμα της ανασφάλειας της εργασίας, υπό την έννοια του πόσο ανασφαλής, αισθάνεται ο εργαζόμενος στη δουλειά του, υπό τον φόβο απώλειας της εργασίας του. Το θέμα αυτό στην Ευρώπη, λόγω και του μεγάλου βαθμού ανεργίας, είναι ιδιαίτερα επίκαιρο και τείνει να λάβει μορφή επιδημίας.

Σε στιγμές τρόμου ή πανικού, όπως οι σεισμοί, έχει παρατηρηθεί αύξηση των αιφνιδίων θανάτων, με κλασικό πλέον παράδειγμα την πενταπλάσια καταγραφή τους την ημέρα του μεγάλου σεισμού του Los Angeles.

Ο λόγος που το stress προκαλεί «κακό στην καρδιά» ερμηνεύεται ιατρικά, αφού η απότομη διέγερση του συμπαθητικού συστήματος, απελευθερώνει στον οργανισμό τις ορμόνες του stress (αδρεναλίνη – νορ-αδρεναλίνη – κορτιζόλη), με αποτέλεσμα την έκλυση επικίνδυνων αρρυθμιών εκ της καρδιάς, ιδίως όταν υπάρχει υπόστρωμα ισχαιμίας, που οδηγεί σε κοιλιακή μαρμαρυγή και θάνατο.

Οι ειδικοί συνιστούν σε όσους έχουν έντονο stress, να έχουν το νου τους για τυχόν υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερόλη, τον έλεγχο του σωματικού βάρους, το κάπνισμα κ.ά. Κινδυνεύει όποιος έχει stress, το ίδιο με εκείνον που καπνίζει 5 τσιγάρα ημερησίως, με εκείνον που αυξάνει την αρτηριακή πίεση κατά 1,4-2,7/mmHg ή με εκείνον που αυξάνει την «κακή χοληστερόλη» την LDL κατά 50 μονάδες (mgr/dl).

Για να αποφύγουμε, όσο καλύτερα γίνεται, το καθημερινό μας άγχος, αλλά και να το διαχειριστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο θα πρέπει:

1. Να μπορέσουμε να αποφεύγουμε στρεσογόνα γεγονότα, που οδηγούν στην πυροδότηση και εκδήλωση του άγχους.
2. Να αναζητούμε την ποιότητα της ζωής στη φύση, στην τέχνη, στη μουσική, στην παραγωγική εργασία και όχι στη συνεχή επιδίωξη του κυνηγητού του χρήματος και των υλικών αξιών.
3. Να οργανώσουμε καλύτερα τον χρόνο και να ομαλοποιήσουμε τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους.
4. Να ζούμε ήρεμα και να κοιμόμαστε καλά (ό ύπνος είναι ο καλύτερος γιατρός γιατί κατά τη διάρκειά του, χαμηλώνουν οι ορμόνες του stress).
5. Να ασκούμε το σώμα μας (περπάτημα – ποδήλατο – κολύμπι) και να απολαμβάνουμε το φαγητό 3 φορές την ημέρα (αποφεύγοντας τα fast-food).

Για τη διατήρηση της καρδιάς μας σε «καλό επίπεδο» χρειάζεται παιδεία και κατάρτιση από την παιδική ηλικία.

Ένεκα όλων των ανωτέρω, εάν κρατήσουμε την καρδιά μας νέα μέχρι τα 50, που θεωρείται η κρίσιμη ηλικία για τις καρδιαγγειακές παθήσεις, χωρίς stress αλλά και χωρίς τους άλλους παράγοντες κινδύνου (καπνό, σάκχαρο, αρτηριακή πίεση, χοληστερόλη), έχουμε κάθε λόγο να αισιοδοξούμε ότι θα φτάσουμε τα 90 ακόμα και τα 100 χρόνια.