Ντόπινγκ & Παιδιά

Το ντόπινγκ στα παιδιά είναι μεγαλύτερη υπόθεση από όσο νομίζουμε. Η πρόσφατη περίπτωση των ντοπαρισμένων πρωταθλητών, έφερε και πάλι στη δημοσιότητα ένα παμπάλαιο πρόβλημα του αθλητισμού. Η χρήση ουσιών για την αύξηση της απόδοσης δεν είναι βέβαια πρακτική των τελευταίων χρόνων και φυσικά δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Είναι ένα διεθνές πρόβλημα που τα τελευταία χρόνια (δυστυχώς με μεγάλη καθυστέρηση) απασχολεί, σε παγκόσμιο επίπεδο, όσους ασχολούνται με τον πρωταθλητισμό.

Για τις περιπτώσεις των ενήλικων πρωταθλητών έχει «χυθεί πολύ μελάνι», τι γίνεται όμως με τα παιδιά μας και τι πρέπει να ξέρουμε για να τα προστατέψουμε;

Στη χώρα μας, στα παιδιά του νηπιαγωγείου δεν υπάρχει ντόπινγκ. Στα παιδιά του δημοτικού, περιορίζεται μόνο σε μια πολύ μικρή ομάδα την οποία αποτελούν εκείνα που ασχολούνται με τον αθλητισμό σε επίπεδο πρωταθλητισμού, και με συγκεκριμένα αθλήματα όπως για παράδειγμα η ενόργανη γυμναστική και η κολύμβηση. Για να δοθεί έμφαση, αρκεί να αναφερθεί ότι στα αθλήματα αυτά οι πρωταθλητές και οι ολυμπιονίκες έχουν ηλικίες μεταξύ 13-14 ετών.

Γίνεται δε αντιληπτό ότι οι διακρίσεις είναι αποτέλεσμα προπονήσεων που έχουν αρχίσει πριν από μερικά χρόνια. Για του λόγου το αληθές, αρκεί να αναφέρουμε ότι κάθε χρόνο προσέρχονται στα ιατρεία για να πάρουν πιστοποιητικό υγείας αθλητή, πολλά παιδιά που οι ηλικία τους δεν ξεπερνά τα 4-5 χρόνια. Παρ’ όλα αυτά όμως έστω και αν κάποια παιδιά δεν επισκέπτονται παιδοκαρδιολόγο για να κάνουν τον σωστό έλεγχο, ο αριθμός των επίδοξων πρωταθλητών σε αυτές τις ηλικίες είναι ελάχιστος. Στα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και στους εφήβους όμως είναι βέβαιο ότι χρειάζεται να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή.

Οι πιθανότητες του ντόπινγκ στα παιδιά αυξάνονται, ανάλογα με το άθλημα και το βαθμό ενασχόλησης με τον αθλητισμό. Παρατηρείται κυρίως στα παιδιά που κάνουν υπέρ-πρωταθλητισμό, καθώς και σε εκείνα που οι επιδόσεις τους υπόσχονται μελλοντικούς πρωταθλητές. Στα παιδιά που απλά αθλούνται στο σχολείο ή σε κάποιο όμιλο ή ομάδα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, τένις, πολεμικές τέχνες κ.τ.λ.) έστω και κάπως εντατικά, οι πιθανότητες είναι μικρές έως ανύπαρκτες.

Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι οι μικρές ηλικίες είναι πολύ πιο εύκολο να εξαπατηθούν, για αυτό και αποτελούν εύκολο στόχο όσων ασχολούνται με την εμπορία απαγορευμένων ουσιών. Η σημασία της επαγρύπνησης των γονέων και των παιδιάτρων, έχει τεράστια σημασία. Υπάρχουν στατιστικές που αναφέρονται σε ποσοστά 1-2% στα κορίτσια και 3-12% στα αγόρια. Σε άλλες που περιλαμβάνουν και τα δύο φύλα δημοσιεύτηκαν ποσοστά ντόπινγκ 3-6%. Σε ερευνητικές εργασίες που αφορούν πρωταθλητές-παιδιά ηλικίας 12-15 ετών, η συχνότητα φτάνει στο 35%. Στα ποσοστά αυτά όμως θα πρέπει να τονιστεί ότι συμπεριλαμβάνονται και καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος τα συμπληρώματα διατροφής και τα διάφορα αναψυκτικά τύπου Sports Drinks και Energy Drinks, τα οποία κυκλοφορούν νόμιμα και στην πραγματικότητα δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι αποτελούν ντόπινγκ. Το πραγματικό ντόπινγκ έχει σχέση με ουσίες όπως τα Αναβολικά Στεροειδή, Διεγερτικά, Ναρκωτικά, Διουρητικά, Κρεατίνη καθώς και ένα μεγάλο αριθμό άλλων ουσιών και μεθόδων που βλάπτουν σε μεγάλο βαθμό την υγεία και που η χορήγηση τους σε μεγάλες δόσεις, για μακρύ χρονικό διάστημα μπορεί να προκαλέσει πολύ σοβαρά προβλήματα ή ακόμα και το θάνατο.

Με την εμπορευματοποίηση του αθλητισμού, το δέλεαρ μιας λαμπρής καριέρας με άφθονο χρήμα και δόξα είναι μεγάλο. Οι πρωταθλητές-πρωταγωνιστές, είτε πρόκειται για δημοφιλή ομαδικά αθλήματα είτε για ατομικά, αποτελούν ινδάλματα και πρότυπα. Είναι δε γνωστό ότι ακόμα και χωρίς ιδιαίτερα σημαντική διάκριση, είναι δυνατή η πριμοδότηση για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η επιτυχία, η νίκη του αντιπάλου, χρειάζεται αυξημένη δύναμη, αντοχή, αυτοσυγκέντρωση, ανοχή στον πόνο κ.τ.λ. και όταν όλα αυτά δεν είναι εφικτά με τις φυσικές δυνάμεις του αθλητή, η χρησιμοποίηση κάποιας αθέμιτης μεθόδου είναι πλέον πολύ πιθανή. Φυσικά με τον τρόπο αυτό το πνεύμα του ευ αγωνίζεσθε αποτελεί σκέψη μόνο για ρομαντικούς.

Όποια και αν είναι όμως η αλήθεια για την πραγματική συχνότητα του ντόπινγκ στην παιδική ηλικία, είναι μεγάλο λάθος να δηλητηριάζεται ο ενθουσιασμός και η αγάπη των παιδιών για τον αθλητισμό. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε πως αθλητισμός σημαίνει σωματική και ψυχική υγεία, συλλογικό πνεύμα, πειθαρχία, αυτοπειθαρχία, ευγενή άμιλλα, αποφυγή βλαβερών συνηθειών και περισσότερο από όλα ψυχαγωγία και χαρά. Για όλα αυτά οποιαδήποτε περαιτέρω ανάλυση ίσως να αποτελεί κοινό τόπο.

Η χρήση απαγορευμένων ουσιών/ντόπινγκ από τα παιδιά, είναι δυνατό να αντιμετωπισθεί κυρίως με την ενημέρωση και εκπαίδευση των ίδιων των παιδιών, αλλά κυρίως των γονέων, των παιδιάτρων, των εκπαιδευτικών καθώς και όλων των άλλων φορέων. Θα πρέπει όλοι να ξέρουν ότι για τη νίκη δεν είναι αρκετό μόνο το ντόπινγκ. Απαραίτητες είναι προϋποθέσεις όπως η επιλογή του αθλήματος ανάλογα με τον σωματότυπο, οι δυνατότητες του σώματος και η γνώση ότι σε πολλά αθλήματα η χρήση ουσιών δεν βοηθάει. Επίσης, πρέπει να γίνει γνωστό ότι οι εξαντλητικές και πολύωρες προπονήσεις αποκόβουν το παιδί από το κοινωνικό του περιβάλλον, το κάνουν αποσυνάγωγο, μονομερίζουν τα ενδιαφέροντα του και αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του.

Πιστεύουμε ότι μόνο εάν τα παραπάνω ληφθούν πολύ σοβαρά υπόψη από όλους μας, είναι δυνατό να μειωθεί το ντόπινγκ από το οποίο μπορεί να κινδυνέψει πολύ σοβαρά η υγεία αλλά ακόμα και η ζωή των παιδιών μας.