Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την υπνική άπνοια

Η υπνική άπνοια είναι ένα σύνηθες αλλά συχνά αδιάγνωστο πρόβλημα υγείας, που συνδέεται με το ροχαλητό, γι αυτό και παρακάτω αναλύονται όσα θα πρέπει να γνωρίζετε σχετικά με την υπνική άπνοια, τα αίτια, τα συμπτώματα, τις επιπτώσεις της στην υγεία μας, ποια άτομα αφορά και ποια είναι η θεραπεία

Τι είναι

Τι είναι ο ύπνος;

Ο ύπνος είναι μια φυσιολογική, πολύπλοκη διαδικασία, με ρυθμικότητα (κιρκάδια αλλά και ομοιοστατική) και αποτελεί ζωτική ανάγκη για την επιβίωση του ανθρώπου.

Τι είναι η Υπνική Άπνοια;

Υπνική άπνοια σημαίνει επαναλαμβανόμενα επεισόδια διακοπής της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Οι άπνοιες προκαλούν δυσμενείς  επιπτώσεις στην οξυγόνωση, στην καρδιακή λειτουργία αλλά και στην ποιότητα του ύπνου, δυνητικά πολύ σοβαρές.

Συμπτώματα

Τι συμπτώματα εμφανίζει ένας άνθρωπος με υπνική άπνοια;

Τα συμπτώματα του ανθρώπου που παρουσιάζει συχνά υπνική άπνοια είναι ροχαλητό, υπνηλία, χρόνια κόπωση, νυχτερινή ενούρηση, κεφαλαλγίες, διαταραχές στη μνήμη και στην προσοχή κ.ά.και αποτελούν το «Σύνδρομο Άπνοιας– Υπόπνοιας στον Ύπνο» (χάριν συντομίας ΣΑΥ) . Η συχνότερη μορφή άπνοιας είναι η αποφρακτική, που οφείλεται σε περιοδική απόφραξη των ανώτερων αραγωγών στον ύπνο. Παρουσιάζεται κυρίως στους μέσης ηλικίας άνδρες (σε μικρότερο ποσοστό στις γυναίκες, κυρίως μετά την εμμηνόπαυση). Ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για κάθε ηλικία και φύλο που συντελεί στο να εμφανιστεί η υπνική άπνοια είναι η παχυσαρκία.

Επιπτώσεις

Ποιές είναι οι επιπτώσεις του Συνδρόμου Άπνοιας – Υπόπνοιας στη ζωή του ατόμου;

Οι σοβαρότερες και άμεσες επιπτώσεις για τη ζωή του ασθενούς είναι την ώρα που κοιμάται:

• Άμεσες επιπτώσεις, κατά τη διάρκεια μιας σοβαρής υπνικής άπνοιας προκαλείται πτώση του οξυγόνου στο αίμα, κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε αρρυθμίες, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή ισχαιμικό καρδιακό επεισόδιο.

Άλλα επιπτώσεις είναι οι:

• Έμμεσες επιπτώσεις είναι τα ημερήσια συμπτώματα: υπνηλία και μειωμένη εγρήγορση με αποτέλεσμα να υπάρχει π.χ. κίνδυνος θανατηφόρου τροχαίου ατυχήματος αν ο ασθενής είναι οδηγός.
• Έμμεσες επιπτώσεις επίσης στη ποιότητα ζωής του ασθενούς (π.χ. διαταραχές της συμπεριφοράς, κατάθλιψη, διαταραχές της σεξουαλικότητας, μειωμένη κοινωνικότητα ή εργασιακή απόδοση ).

Πώς προκαλούνται οι άπνοιες και οι υπόπνοιες στον ύπνο;

Όταν ήμαστε σε εγρήγορση οι μύες του σώματός μας έχουν φυσιολογικό μυϊκό τόνο. Ο μυϊκός τόνος είναι απαραίτητος για την ζωή μας γιατί π.χ. μας κρατά όρθιους και γιατί κρατά επίσης ανοικτούς τους ανώτερους αεραγωγούς για να αναπνέουμε σωστά. Στον ύπνο όμως οι μύες του σώματός μας χαλαρώνουν και ο μυϊκός τόνος πέφτει. Εάν το εύρος των ανώτερων αεραγωγών είναι στενό (κυρίως από εναπόθεση λίπους στα πλάγια του λαιμού λόγω παχυσαρκίας ή λόγω ανατομικής κατασκευής), τότε με την πτώση του μυϊκού τόνου οι ανώτεροι αεραγωγοί κλείνουν, με αποτέλεσμα να πυροδοτείται μια σειρά παθολογικών γεγονότων που οδηγούν στις άπνοιες, στο ροχαλητό, τον ανήσυχο ύπνο και την κακή οξυγόνωση με όλα τα επακόλουθα της επόμενης ημέρας.

Ποια άτομα επηρεάζει

Ποιό είναι το σύνηθες προφίλ του ασθενούς με υπνική άπνοια και σύνδρομο άπνοιας – υπόπνοιας;

Η υπνική άπνοια και κατ επέκταση το σύνδρομο άπνοιας – υπόνοιας είναι πιο συνηθισμένο στους άνδρες, γύρω στα 50 έτη, με παχυσαρκία, με ιστορικό αρτηριακής υπέρτασης ή σακχαρώδη διαβήτη, που ροχαλίζει δυνατά όταν κοιμάται και δεν αφήνει την σύντροφό του να κοιμηθεί. Μπορεί η αναπνοή του να σταματάει στον ύπνο ή να έχει συχνές αφυπνίσεις και το πρωί να σηκώνεται από το κρεβάτι με την αίσθηση ότι δεν έχει χορτάσει ύπνο. Ακόμη συχνά έχει πρωινό πονοκέφαλο, νιώθει νυσταγμένος ή κουρασμένος κατά τη διάρκεια της ημέρας, δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, έχει κακή διάθεση και πίνει πολλούς καφέδες για να ανταποκριθεί. Αν οδηγεί, μπορεί και να τον πάρει ο ύπνος στο φανάρι ή σε οδήγηση στην κίνηση!

Από τα παραπάνω είναι φανερό γιατί η υπνική άπνοια και το Σύνδρομο Άπνοιας – Υπόπνοιας είναι σοβαρό πρόβλημα και γιατί πρέπει να διαγιγνώσκεται και να αντιμετωπίζεται έγκαιρα. Η αργοπορημένη διάγνωση ή μη ορθή αντιμετώπισή του μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες, ειδικά αν ο ασθενής κάνει κάποιο επάγγελμα που απαιτεί έντονη και συνεχή εγρήγορση (π.χ. οδηγός λεωφορείου)!

Μελέτη Ύπνου

Τι είναι η Μελέτη Ύπνου και πως μας βοηθάει στην αναγνώριση και στη θεραπεία για την υπνική άπνοια;

Κάθε άνθρωπος με το παραπάνω προφίλ, ανεξαρτήτως φύλου, θα πρέπει να μελετηθεί σε ειδικό Εργαστήριο Μελέτης των Διαταραχών του Ύπνου και να υποβληθεί σε Μελέτη Ύπνου. Χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία η μελέτη ύπνου αυτή είναι εύκολη και ανώδυνη για τον ασθενή αλλά και ακριβέστατη και πολύτιμη στις πληροφορίες για τη διάγνωση του εξειδικευμένου γιατρού. Τα σύγχρονα καταγραφικά μηχανήματα με πολλαπλά κανάλια καταγραφής παραμέτρων στον ύπνο μπορούν να γίνουν είτε στο εργαστήριο, με παρακολούθηση από τεχνικό ύπνου, ή στο σπίτι του ασθενούς, ανάλογα με την ένδειξη.

Εφόσον διαπιστωθεί πως μετά από μία μελέτη ύπνου διαπιστωθεί ότι η εξέταση είναι παθολογική και ο ασθενής πάσχει από ΣΑΥ, η gold standard θεραπεία παρέχεται με μια συσκευή συνεχούς θετικής πίεσης (η συσκευή ονομάζεται CPAP) , η οποία εφαρμόζει έναν «αέρινο νάρθηκα» στον αεραγωγό του ασθενούς και τον προστατεύει από την πρώτη κιόλας νύχτα από τις άπνοιες και τις συνέπειές τους .

Θεραπεία

Θεραπεύεται η υπνική άπνοια; Τι είναι η συσκευή – μάσκα CPAP;

Η συσκευή CPAP δίνει, μέσω μιας μάσκας από μαλακό υλικό σιλικόνης (φιλικό στο δέρμα) στο πρόσωπο του ασθενούς, αέρα υπό πίεση με τον οποίο ανοίγουν οι αεραγωγοί και ο ασθενής αναπνέει χωρίς να κάνει άπνοιες στον ύπνο και να πέφτει το οξυγόνο του στο αίμα. Σήμερα θεωρείται ότι είναι η κατ’ εξοχήν θεραπευτική μέθοδος για την υπνική άπνοια με άμεσα αποτελέσματα.  Παράλληλα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται και οι συνοδές παθολογικές καταστάσεις όπως παχυσαρκία, υποθυρεοειδισμός, σακχαρώδης διαβήτης, στεφανιαία νόσος, κατάθλιψη, κλπ. Επίσης συνιστάται η αποφυγή καπνίσματος, αλκοολούχων ποτών, βαρέων γευμάτων και υπνωτικών χαπιών πριν από την κατάκλιση. Η τακτική σωματική άσκηση επίσης συμβάλει στη λεγόμενη «υγιεινή ύπνου».

Συνοπτικά

Το ροχαλητό, οι άπνοιες και η ημερήσια υπνηλία δεν είναι παρά μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Στην πραγματικότητα η υπνική άπνοια είναι ένα πολύπλοκο παθολογικό φαινόμενο που επηρεάζει την λειτουργία όλων των συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού με σοβαρές συνέπειες. Η έγκαιρη διάγνωση και σφαιρική θεραπεία είναι η λύση!