Ο ιός του HPV ή ιός των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων έχει γίνει αρκετά διάσημος τα τελευταία χρόνια. Τόσο διότι έχει σχετιστεί με μορφές καρκίνου που προλαμβάνονται μέσω του εμβολιασμού, όσο και διότι η ανίχνευσή του μέσα από τα νεότερα διαγνωστικά τεστ έχει γίνει συχνότερη. Ταλαιπωρεί με τρόπο δυσανάλογα μεγάλο ως προς τη βαρύτητά του τις νέες κοπέλες, αλλά και «εκδικείται» με άσχημο τρόπο τις μεγαλύτερης ηλικίας κυρίες, οι οποίες αμελούν τον ετήσιο γυναικολογικό τους έλεγχο.

Ο HPV πρόκειται για μια μεγάλη οικογένεια ιών άνω των 200 μελών, εκ των οποίων τα 40 στελέχη προσβάλλουν το γεννητικό σύστημα. Κάποιοι απ’ αυτούς έχουν υψηλή πιθανότητα να οδηγήσουν στην ανάπτυξη καρκίνου στη γυναίκα και κάποιοι έχουν χαμηλότερη πιθανότητα. Η ανάπτυξη καρκίνου αφορά στον τράχηλο της μήτρας και πολύ πιο σπάνια το αιδοίο και τον κόλπο. Με δεδομένο ότι είναι ένας επιθετικός καρκίνος και με λίγες πιθανότητες πλήρους ίασης όταν βρεθεί σε προχωρημένο στάδιο, μεγάλη προσπάθεια καταβάλλεται στην έγκαιρη ανίχνευση των προκαρκινικών και καρκινικών βλαβών.

Γι’ αυτόν το λόγο όλες οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο χρειάζεται να επισκέπτονται τον γυναικολόγο τους μια φορά το χρόνο. Για να κάνουνε το γνωστό τεστ Παπανικολάου, τη λήψη κυτταρικού δείγματος από τον τράχηλο και την εξέτασή του στο μικροσκόπιο. Αυτό και μόνο θα ήτανε αρκετό για να ελαχιστοποιήσουμε τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Τα όπλα στον αγώνα της πρόληψης έχουνε πολλαπλασιαστεί με τη βοήθεια της έρευνας και της τεχνολογίας. Πλέον είμαστε σε θέση το παπ τεστ να διαβάζεται αυτόματα από συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης, μπορούμε να ανιχνεύουμε το DNA του ιού και τις πρωτεΐνες που  παράγει ο ιός μέσα από το δείγμα του τραχήλου. Μπορούμε να καταλάβουμε την πρόθεση του ιού να προκαλέσει βλάβη ή όχι και να γνωρίζουμε εάν αυτή η βλάβη θα εξελιχθεί σε καρκίνο ή όχι.

Με τη χρήση του κολποσκοπίου και της βιοψίας χιλιοστομετρικών τμημάτων του τραχήλου της μήτρας είμαστε σε θέση να κάνουμε με ακρίβεια διάγνωση και θεραπεία των προκαρκινικών βλαβών και των ελαφρών αλλοιώσεων που προκαλεί  ο ιός. Το κολποσκόπιο είναι ένα ειδικά σχεδιασμένο μικροσκόπιο για να αναδεικνύει τις αλλοιώσεις που προκαλεί η παρουσία του HPV στο κατώτερο γεννητικό σύστημα με τη βοήθεια ειδικών χρωστικών ουσιών . Γυναικολόγοι έμπειροι στην κολποσκόπηση και γνώστες της βιολογίας του HPV μπορούν μέσα σε λίγα λεπτά να κάνουν σωστή διάγνωση και πρόβλεψη για το πόσο θα ταλαιπωρήσει τη γυναίκα ο ιός. Επιπλέον, με χειρουργικές παρεμβάσεις όπως είναι η Laser εξάχνωση και η κωνοειδής εκτομή του τραχήλου της μήτρας μπορούν να αφαιρεθούν μεγαλύτερα τμήματα βλάβης από τον τράχηλο της γυναίκας. Όλες αυτές όμως οι ακρωτηριαστικές τεχνικές θέλουν σύνεση στη χρήση και αρκετή εμπειρία ώστε να μην υπονομεύουν τη μελλοντική μητρότητα της γυναίκας.

Η πρόληψη όμως έχει προχωρήσει ακόμη περισσότερο μετά την επανάσταση που έφερε η χρήση του εμβολίου κατά του ιού των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων. Είναι το πρώτο εμβόλιο στον κόσμο που μπορεί να προλάβει τον καρκίνο. Στην Ελλάδα διατίθεται ήδη από το 2018 το νέο εμβόλιο που καλύπτει 9 στελέχη του ιού και προστατεύει πλέον σε άνω του 90% της πιθανότητας ανάπτυξης καρκίνου. Και είναι πράγματι μεγάλο κέρδος, διότι από τη στιγμή που η γυναίκα θα «κολλήσει» τον ιό, αυτός συνήθως παραμένει. Ανάλογα με την επιθετικότητα του τύπου του ιού και την ανοχή του αμυντικού συστήματος της γυναίκας, ο ιός θα ταλαιπωρεί τη γυναίκα λιγότερο ή περισσότερο.

Όλα όμως ξεκινούν από τη σωστή ενημέρωση, η οποία μπορεί να γίνει μόνο μέσα από φορείς και γιατρούς, οι οποίοι γνωρίζουν σε βάθος τον ιό και τα μυστικά του. Δεν χρειάζεται πανικός και απελπισία για έναν ιό που βρίσκεται στη γη χιλιάδες χρόνια και συμβιώνει με τον άνθρωπο. Και δεν χρειάζεται και οι φορείς υγείας βέβαια να καλλιεργούν τον πανικό. Η σωστή ενημέρωση και η αντιμετώπιση από ειδικούς γυναικολόγους, όπως είναι οι γυναικολόγοι ογκολόγοι είναι η βέλτιστη προσέγγιση του ζητήματος.

Όλα τα παραπάνω για να βρούνε εφαρμογή χρειάζονται μία και μοναδική, απλή προϋπόθεση. Μια φορά τον χρόνο η γυναίκα να επισκέπτεται τον γυναικολόγο της. Από κει και πέρα όλα γίνονται πιο απλά.