Το καλοκαίρι πέρασε, το φθινόπωρο μπήκε και ο χειμώνας έρχεται. Δεν έφθανε αυτό γιατί μαζί με το χειμώνα θα έρθει και η γρίπη που κάθε χρόνο βασανίζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Τα ιατρεία και τα νοσοκομεία γεμίζουν, πολλοί ταλαιπωρούνται και ελάχιστοι χάνονται.

Τι είναι όμως η γρίπη (influenza);

Ορισμός: Η γρίπη είναι μια ιογενής μεταδοτική ασθένεια του αναπνευστικού συστήματος. Μπορεί να προκαλέσει από ήπια έως πολύ σοβαρή νόσο. Σοβαρές επιπλοκές της, μπορεί να οδηγήσουν σε θάλαμο νοσηλείας ή εντατικές νοσοκομείων, ακόμα και στον θάνατο.

Ιοί της γρίπης

Υπάρχουν τέσσερις τύποι των ιών της γρίπης A,B,C,D.
Οι ιοί A και B προκαλούν εποχικές επιδημίες συνήθως κάθε χειμώνα. Εξ αυτών μεταλλάξεις του Α μπορούν να προκαλέσουν πανδημίες.
Ο ιός C προκαλεί συνήθως ήπια συμπτώματα του αναπνευστικού και δεν ευθύνεται για επιδημίες.
Ο ιός D δεν φαίνεται να μεταδίδεται και να προκαλεί νόσο στον άνθρωπο.

Ας αναλύσουμε τους ιούς A και B.
Ο Α χωρίζεται σε δύο υποκατηγορίες ανάλογα με δύο πρωτεΐνες επιφάνειας του ιού την Haemaglutinin (H) και την Neuronaminidose (N). Έτσι λοιπόν έχουμε τον Η1Ν1 που επί σαράντα χρόνια μέχρι το 2009 προκαλούσε επιδημίες και μετά μεταλλάχθηκε και ονομάστηκε (2009H1N1) και H3N2.
Ο Β έχει μικρές παραλλαγές χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Σε αυτό το σημείο να πούμε πως τα εμβόλια καλύπτουν τον H1N1, τον Η3Ν2 και ένα με δύο τύπους Β ΟΧΙ τον C.

Σημεία και συμπτώματα

Αιφνίδια έναρξη συμπτωμάτων:

• Πυρετός συνήθως με φρίκια ή ρίγος
• Βήχας ξηρός
• Ρινική συμφόρηση και καταρροή
• Πολύ έντονα οστικά και μυϊκά άλγη
• Κεφαλαλγία
• Κόπωση

Μερικοί άνθρωποι, κυρίως παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν διάρροια και εμέτους μιμούμενοι εικόνα γαστρεντερίτιδας.
Να θυμίσω εδώ ότι τα συμπτώματα ξεκινούν άμεσα με μεγάλη ένταση και συνήθως εξαντλούν πολύ γρήγορα τον ασθενή.

Πως μεταδίδεται ο ιός;

Η μετάδοση γίνεται με σταγονίδια που εκπέμπει ο ασθενής ή ο φορέας (βήχας, ομιλία, φτάρνισμα) και εισπνέει το υποψήφιο θύμα του ιού. Σπανιότερα μεταδίδεται ακουμπώντας επιφάνειες όπου έχουν πάει τα σταγονίδια που μεταφέρονται τοποθετώντας τα άπλυτα χέρια στο στόμα ή την μύτη. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί μια ημέρα πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα μέχρι 5 με 7 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Το διάστημα μεταξύ επαφής με τον ιό και της εμφάνισης της νόσου είναι 1 με 4 ημέρες.

Επιπλοκές

Οι περισσότεροι άνθρωποι που προσβάλλονται από τον ιό της γρίπης αναρρώνουν σε λίγες ημέρες ή το πολύ σε λιγότερο από δύο εβδομάδες. Υπάρχουν όμως σε μερικούς εξ αυτών σοβαρές και λιγότερο σοβαρές επιπλοκές: ιγμορίτιδα, ωτίτιδα, πνευμονία που μπορεί να προκληθούν από τον ιό ή με επιμόλυνση από μικρόβια είναι ήπιες συνήθως επιπλοκές. Μυοκαρδίτιδα (φλεγμονή καρδιάς), εγκεφαλίτιδα (φλεγμονή εγκεφάλου), μυοσίτιδα (φλεγμονή μυών με ραβδομυόλυση), ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων όπως και η μικρβιακή πνευμονία είναι από τις πολύ σοβαρές επιπλοκές (σε ασθενείς με ιστορικό αναπνευστικών προβλημάτων) που μπορεί να οδηγήσουν τον ασθενή στη Μονάδα Εντατικής θεραπείας ή στον θάνατο.

Ασθενείς υψηλού κινδύνου
Κάθε άνθρωπος που νοσεί από γρίπη ακόμα και οι υγιείς μπορεί να νοσήσουν βαρειά ή και να χάσουν τη μάχη με τον θάνατο.
Όμως ιδιαίτερη προσοχή και καθόλου χρονοτριβή χρειάζονται οι ασθενείς υψηλού κινδύνου.
Αυτό είναι:

1. Παιδιά μικρότερα των πέντε ετών αλλά κυρίως μικρότερα των δύο ετών
2. Ενήλικες 65 ετών και άνω
3. Έγκυες έως δύο εβδομάδες μετά τον τοκετό
4. Ασθενείς με προϋπάρχοντα νοσήματα
   α) Άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
   β) Καρδιαγγειακά νοσήματα (στεφανιαία νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια)
   γ) Αιματολογικά νοσήματα
   δ) Σακχαρώδης διαβήτης
   ε) Νεφρική ανεπάρκεια
   ζ) Ηπατική ανεπάρκεια
   η) Ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς (καρκίνος, HIV) ή ασθενείς που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα (κορτιζόνη).
   θ) Ασθενείς μικρότεροι των 19 ετών που λαμβάνουν για μεγάλη περίοδο ασπιρίνη.
   ι) Παχύσαρκοι

Πρόληψη

1. Εμβολιασμός κάθε χρόνο. Αφορά τους ασθενείς υψηλού κινδύνου που αναφέρουμε πιο πάνω καθώς ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Το εμβόλιο καλό θα ήταν να γίνεται Οκτώβριο ή αρχές Νοεμβρίου.
2. Καλή υγιεινή των χεριών.
3. Προστασία των συνανθρώπων μας όταν νοσούμε με χρήση μάσκας και διατηρώντας αερισμένο τον χώρο μας καθώς και καλό πλύσιμο των χεριών.
4. Αποφυγή κλειστών χώρων σε περιόδους επιδημίας.

Διάγνωση της γρίπης.

• Εύκολη συνήθως από την συμπτωματολογία και την κλινική εξέταση.
• Γρήγορα test που μπορεί να ανιχνεύσουν τον ιό αλλά με μικρή πιστότητα. Τέτοια αρνητικά test δεν επιβεβαιώνουν την μη ύπαρξη του ιού.
• Test που λαμβάνουν υλικό από το φάρυγγα ή τη μύτη και στέλνονται σε ειδικά κέντρα έχουν πολύ καλή πιστότητα αλλά απαιτούν τουλάχιστον 24 ώρες.

Αντιμετώπιση

• Υπάρχουν αντιϊκά φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την θεραπεία αλλά και προληπτικά όταν βρεθούμε σε επαφή με ασθενή.
• Δεν αντικαθιστούν το εμβόλιο. Χρησιμεύουν για να μειώσουμε την ένταση των συμπτωμάτων, να μειώσουμε κατά 1 με 2 ημέρες των χρονική διάρκεια της νόσου και ενδεχομένως να προλάβουμε επιπλοκές.
• Καλό θα ήταν να λάβουμε την αγωγή τις πρώτες δύο ημέρες του πυρετού γιατί μετά μειώνεται το όφελος αλλά και πάλι ας λάβουμε αγωγή.
• Το αντιϊκό φάρμακο δίδεται για πέντε (5) ημέρες. Όταν πρόκειται για ασθενείς που νοσηλεύονται με επιπλοκές δίδεται για περισσότερες ημέρες.
• Κάποια σκευάσματα μπορούν να λάβουν και παιδιά μεγαλύτερα των δύο εβδομάδων. Ενώ για προφύλαξη μόνο παιδιά άνω των τριών ετών.
• Συγκεκριμένο σκεύασμα μπορούν να λάβουν και έγκυες γυναίκες.
• Τα αντιϊκά φάρμακα μπορούν να δοθούν για προφύλαξη σε ανθρώπους που ήρθαν πολύ κοντά ή πρέπει να φροντίσουν τον ασθενή.

Η γρίπη όπως κάθε χρόνο θα μας βασανίσει για ένα τρίμηνο. Χρειάζεται ψυχραιμία, εμβολιασμός ανθρώπων που το έχουν ανάγκη, ευσυνειδησία όσον αφορά την προφύλαξη των συνανθρώπων μας και κυρίως να ακούμε τις συμβουλές των γιατρών.