Μητρικός Θηλασμός: Εισαγωγή

Όλοι ξέρουμε πόσο ευεργετικός είναι ο μητρικός θηλασμός για το νεογέννητο βρέφος. Αλλά ο μητρικός θηλασμός είναι εξίσου ευεργετικός και για τη μητέρα. Η έρευνα έχει δείξει ότι οι μητέρες που θηλάζουν μειώνουν τον κίνδυνο να νοσήσουν από καρκίνο του μαστού τόσο πριν όσο και μετά την εμμηνόπαυση. Μελέτες έχουν δείξει ότι μακρύτερος χρόνος θηλασμού έχει σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερο όφελος. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συστήνει ότι οι γυναίκες πρέπει να θηλάζουν κάθε ένα από τα παιδιά τους τουλάχιστον για τους πρώτους 6 μήνες, και να συνεχίζουν το θηλασμό για 1 χρόνο ή περισσότερο, καθώς τα βρέφη εισάγονται σε άλλα τρόφιμα.

Οι περισσότερες γυναίκες έχουν κατά τη διάρκεια του θηλασμού τέτοιες ορμονικές αλλαγές που έχουν σαν αποτέλεσμα την καθυστέρηση της έναρξης της εμμήνου ρύσεως. Έτσι μειώνεται ο συνολικός χρόνος που μια γυναίκα κατά τη διάρκεια της ζωής της εκτίθεται σε ορμόνες όπως τα οιστρογόνα που επιταχύνουν την ανάπτυξη του καρκινικού κυττάρου.

Η πιο μεγάλη μελέτη/μετα-ανάλυση που έχει ανακοινωθεί και υποστηρίζει τον προστατευτικό ρόλο του θηλασμού έναντι του καρκίνου του μαστού δημοσιεύτηκε το 2002. Οι ερευνητές ανέλυσαν 47 μελέτες σε 30 χώρες. Οι μελέτες αυτές είχαν πληροφορίες για περίπου 50.000 γυναίκες με διηθητικό καρκίνο του μαστού και 97.000 γυναίκες χωρίς καρκίνο του μαστού. Οι συγγραφείς της μελέτης βρήκαν ότι το ποσοστό των διαγνώσεων καρκίνου του μαστού ήταν ελαφρώς χαμηλότερο μεταξύ των γυναικών που είχαν θηλάσει και ακόμα μικρότερο μεταξύ των γυναικών που είχαν θηλάσει για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.

Για κάθε 12 μήνες θηλασμού (είτε με μόνο 1 παιδί, ή ως το συνολικό χρονικό διάστημα για περισσότερα παιδιά), ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού μειώθηκε κατά 4,3%, σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν θήλασαν. Ο κίνδυνος μειώθηκε κατά 3,4% για κάθε παιδί που θήλασαν, σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν θήλασαν. Αυτή η μείωση του κινδύνου ήταν ανεξάρτητη από την ηλικία της γυναίκας, της φυλής, του αριθμού των γεννήσεων, την ηλικία κατά τη γέννηση του πρώτου παιδιού, το οικογενειακό ιστορικό, ή τη χώρα διαμονής.

Μια πιο πρόσφατη ανάλυση το 2008 εξέτασε 31 μελέτες, που δημοσιεύθηκαν μετά την μελέτη του 2002. Κάποιες από αυτές τις 31 μελέτες διαπίστωσαν μια μικρή μείωση του κινδύνου εκδήλωσης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες που θήλασαν, και κάποιες άλλες όμως, όχι. Οι συγγραφείς συνέκριναν τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού στις γυναίκες που είχαν θηλάσει και σε εκείνες που δεν είχαν θηλάσει, καθώς επίσης και τον κίνδυνο στις γυναίκες που θήλασαν για διαφορετικά χρονικά διαστήματα. Το αποτέλεσμα στις μισές περίπου μελέτες έδειξε ελαφρώς μειωμένο κίνδυνο στις γυναίκες που θήλασαν ενώ στις άλλες μισές δεν έδειξε καμία διαφορά στον κίνδυνο.

Αν και δεν είναι σαφές πόσο ο θηλασμός μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, έχει πολλά άλλα οφέλη για την υγεία των μητέρων και των βρεφών.

Μία νέα πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη (Απρίλιος 2015) έρχεται να προσθέσει ακόμα μερικά στοιχεία. Σύμφωνα με την μελέτη αυτή, ο θηλασμός συνδέεται με μία συνολική μείωση υποτροπής κατά 30% του καρκίνου του μαστού μεταξύ των γυναικών που είχαν διαγνωστεί με καρκίνο μαστού με θετικούς ορμονικούς υποδοχείς. Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που συσχετίζει το θηλασμό με το κίνδυνο υποτροπής της νόσου.

Στη νέα αυτή μελέτη, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι ο θηλασμός φαίνεται να βελτιώνει τα αποτελέσματα των γυναικών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο μαστού με θετικούς οιστρογονικούς και προγεστερινικούς υποδοχείς, χαμηλό δείκτη πολλαπλασιασμού (Ki67), και δείκτη Her2 αρνητικό.

Οι γυναίκες με αυτή τη μορφή καρκίνου είχαν 30% μειωμένο κίνδυνο υποτροπής της νόσου, αν είχαν ιστορικό θηλασμού. Οι μητέρες που θήλασαν, βρέθηκαν επίσης να είναι 28% λιγότερο πιθανό να πεθάνουν από καρκίνο τέτοιου τύπου. Η προστασία βρέθηκε να είναι ισχυρότερη για τις γυναίκες που είχαν ιστορικό θηλασμού για 6 μήνες ή περισσότερο.

Ωστόσο, ο θηλασμός δεν φαίνεται να επηρεάζει τον κίνδυνο υποτροπής των άλλων τύπων καρκίνου του μαστού (με αρνητικούς ορμονικούς υποδοχείς και/ή Her2 θετικό).

Γιατί ο θηλασμός έχει προστατευτική επίδραση κυρίως στις γυναίκες με ορμονο-ευαίσθητο καρκίνο;

Δεν υπάρχει σαφής απάντηση σε αυτό το ερώτημα και μόνο υποθέσεις έχουν γίνει. Μάλιστα η M.L. Kwan, PhD, ερευνήτρια στο Kaiser Permanente Division και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, εξηγεί ως πιο πιθανό μηχανισμό το ότι: “Οι γυναίκες που θηλάζουν αν εμφανίσουν καρκίνο μαστού είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν ορμονο-ευαίσθητο τύπο, ο οποίος είναι λιγότερο επιθετικός. Ο θηλασμός μπορεί να δημιουργήσει ένα μοριακό περιβάλλον που καθιστά τον όγκο πιο ευαίσθητο στις αντι-οιστρογονικές θεραπείες.”