Οξεία γαστρεντερίτιδα
Οξεία γαστρεντερίτιδα: Ορισμός
Η Οξεία Γαστρεντερίτιδα είναι το συχνότερο αίτιο νόσησης στον κόσμο. Χαρακτηρίζεται από εμετούς, διαρροϊκές κενώσεις συνοδευόμενες από κοιλιακό άλγος και συχνά πυρετό.
Καθημερινά 200 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από διάρροια λοιμώδους (95%) αιτιολογίας σε όλο τον κόσμο. Ο μεγάλος αυτός αριθμός οφείλεται κυρίως στην πληθώρα ασθενών στο λεγόμενο τρίτο κόσμο.
Το 1981 στην Μεγάλη Βρετανία υπολογίσθηκε ότι χάθηκαν 4,3 εκατομμύρια εργάσιμες ημέρες λόγω οξείας διάρροιας.
Τα αίτια της οξείας γαστρεντερίτιδας μπορεί να είναι μικρόβια, τοξίνες μικροβίων, ιοί. Οι υψηλές θερμοκρασίες, η μη τήρηση των συνθηκών υγιεινής κατά την παρασκευή, αποθήκευση και μεταφορά των τροφίμων αλλά και τα προβλήματα του δικτύου ύδρευσης της χώρας μας, δημιουργούν τις συνθήκες για μικροβιακή γαστρεντερίτιδα.
Συνήθη μικρόβια λοιμώδους γαστρεντερίτιδας είναι:
• Σαλμονέλλες (1800 είδη υπάρχουν ανάμεσα τους και ή typhi)
• Σιγκέλες
• Campylobacter
• Σταφυλόκοκος (δρα με τοξίνη)
• Bacillus cereus (δρα με τοξίνη)
Ιογενείς γαστρεντερίτιδες εμφανίζονται κυρίως σε παιδιά αλλά και ενήλικες. Στους ενήλικες ο συνηθέστερος ιός είναι ο Notwalk (Parvo-ιός). Άλλοι υπεύθυνοι ιοί είναι εντεροϊοί, ρεοϊοί, αδενοϊοί. Η θεραπεία τους είναι συμπτωματική. Για την πρόληψη επιδημίας συνιστάται σωστή υγιεινή και πλύσιμο των χεριών.
Οξεία γαστρεντερίτιδα: Διάγνωση
Ο γιατρός με το ιστορικό που θα πάρει ίσως υποπτευθεί την αιτία και άρα το είδος της γαστρεντερίτιδας.
Η κλινική εξέταση βοηθάει στον αποκλεισμό άλλης αιτίας του συνδρόμου αλλά και καθορίζει την κλινική κατάσταση του ασθενούς (αφυδάτωση, βυθιότητα κλπ).
Ο εργαστηριακός έλεγχος όπου κριθεί απαραίτητος κυρίως αφορά κόπρανα (Μικροσκοπική Καλλιέργεια) για εντοπισμό του παθογόνου μικροοργανισμού και λιγότερο νεφρική λειτουργία και δείκτες φλεγμονής.
Αν και μερικές φορές η οξεία γαστρεντερίτις εμφανίζεται με κλινική εικόνα που τρομάζει ασθενείς και συγγενείς (λιποθυμικό επεισόδιο μετά μεγάλη κένωση ή βυθιότης της, λόγω αφυδάτωσης σε ηλικιωμένους και παιδιά) σπάνια χρήζει αντιβιοτικής αγωγής.
Η θεραπεία επικεντρώνεται στην αποκατάσταση των χαμένων υγρών και ηλεκτρολυτών και αποφυγή εμετών.
Η χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών από το στόμα αν είναι εφικτό (απουσία εμετών) ή παρεντερικά είναι συνήθως αρκετά για γρήγορη βελτίωση του ασθενούς. Η χορήγηση αντιπυρετικών (όπου υπάρχει πυρετός), αντιεμετικών επιτρέπεται. Απαγορεύεται όμως η χορήγηση αντιδιαρροϊκών αν δεν υπάρχει απολύτως ανάγκη και η συμβουλή γιατρού. Εν συνεχεία δίαιτα 2-3 ημερών πτωχή σε υπόλειμμα, χωρίς λίπος και γάλα θα βοηθήσει το πεπτικό σύστημα να επανέλθει σε φυσιολογικούς ρυθμούς.
Βεβαίως στην κρίση του γιατρού η χορήγηση αντιβιοτικών εφόσον ληφθούν αίμα και καλλιέργειες κοπράνων.Η πρόληψη της οξείας γαστρεντερίτιδας όπου είναι εφικτή χρειάζεται την συνεργασία όλων μας.
Επειδή όμως συνήθως εμείς οι ίδιοι προστατεύουμε τους εαυτούς μας καλό είναι να έχουμε υπόψη μας τους κάτωθι κινδύνους.
1) η μη ύπαρξη ασφαλούς δικτύου ύδρευσης μας υποχρεώνει στη λήψη των ακόλουθων μέτρων προστασίας
• πίνουμε εμφιαλωμένο νερό
• δεν χρησιμοποιούμε παγάκια
• δεν πίνουμε κρύο καφέ
• πλένουμε τα δόντια μας με εμφιαλωμένο νερό
2) προσέχουμε τα ευπαθή τρόφιμα που χρειάζονται ψυγείο το καλοκαίρι (σοκολάτα, μπισκότα με γέμιση, παγωτά).
3) απαιτούμε καλά ψημένο το κοτόπουλο στα κάρβουνα ή τη σούβλα (όχι αίμα κοντά στο κόκαλο) καθώς επίσης και καλά βρασμένα τα αυγά.
4) αποφεύγουμε να ξαναζεσταίνουμε τρόφιμα που έχουμε ήδη αποθηκεύσει μαγειρεμένα στο ψυγείο.
5) το φαγητό που παρασκευάζουμε, το τρώμε σε σύντομο χρονικό διάστημα.
6) καλό θα ήταν να έχουμε και λίγη τύχη. Δεν γίνεται να τα προβλέψουμε όλα.