Ρομποτική Χειρουργική για την αντιμετώπιση καρκίνου του κατώτερου Ουροποιητικού

Τι εννοούμε με τον όρο ρομποτική χειρουργική στην ουρολογία;

Η Ρομποτική χειρουργική είναι μια τεχνική με την οποία ο εξειδικευμένος ιατρός χρησιμοποιεί το ρομποτικό σύστημα da Vinci®  για να  πραγματοποιήσει την χειρουργική επέμβαση.

Για το χειρουργείο χρησιμοποιείται η ρομποτική κονσόλα, η οποία φέρει ειδικούς μοχλούς που χειρίζεται ο χειρουργός, συνδέεται ψηφιακά σε απόλυτο χρόνο με τον ρομποτικό «πύργο» όπου 4 βραχίονες, μέσα από ισάριθμες μικρές οπές στο δέρμα, ελέγχουν τα ρομποτικά εργαλεία και την 3D κάμερα. Λόγω της εργονομίας των χειριστηρίων της ρομποτικής κονσόλας, της ευκρίνειας και της μεγέθυνσης (x15) της κάμερας, καθώς και των πολύ μικρότερων εργαλείων, ο χειρουργός μπορεί να πραγματοποιήσει με ακρίβεια την επέμβαση σε πολύ μικρό χώρο, έτσι ώστε να μην χρειάζονται μεγάλες χειρουργικές τομές.

Ο χειρουργός βρίσκεται στην ίδια χειρουργική αίθουσα, αλλά μακριά από τον ασθενή και ελέγχει τους ρομποτικούς βραχίονες για την εκτέλεση της επέμβασης,  ενώ δίπλα από τον ασθενή ένας δεύτερος κατάλληλα εκπαιδευμένος ουρολόγος παρέχει βοήθεια λαπαροσκοπικά. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι το ρομπότ δεν εκτελεί τη χειρουργική επέμβαση. Ο χειρουργός είναι αυτός ο οποίος πραγματοποιεί την επέμβαση, μέσω της ρομποτικής κονσόλας και  λόγω της βελτιωμένης ορατότητας, επιδεξιότητας και εργονομίας, εκτελεί πιο ελεγχόμενες και πιο ακριβείς χειρουργικές κινήσεις.

Όλες οι βαριές επεμβάσεις της Ουρολογίας επωφελούνται από την χρήση του ρομποτικού συστήματος da Vinci® και για αυτό το λόγο η πλειοψηφία των κλασσικών  ανοιχτών επεμβάσεων πλέον γίνεται ρομποτικά στην Ευρωκλινική Αθηνών από την ομάδα του Δρ. Καραγιάννη για πάνω από μια δεκαετία. Ιδιαίτερη εφαρμογή έχει η ρομποτική στην αντιμετώπιση καρκίνων του κατώτερου ουροποιητικού όπως του προστάτη και της ουροδόχου κύστης που λόγω της ανατομικής θέσης στην πύελο είναι δύσκολη η πρόσβαση.

Ρομποτική Ριζική Προστατεκτομή

Ο καρκίνος του προστάτη, παρότι είναι ο πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες στην Ευρώπη, αποτελεί την 5^η αιτία θανάτου και αυτό οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό στην χειρουργική θεραπεία με την ριζική προστατεκτομή (1 στους 7 άνδρες θα διαγνωσθεί με καρκίνο προστάτου, αλλά μόνο 1 στους 26 θα πεθάνει). Η αύξηση του PSA, η θετική δακτυλική εξέταση και η πολυπαραμετρική μαγνητική  οδηγούν στην διάγνωση μέσω βιοψίας.

Όταν ο καρκίνος του προστάτη είναι κλινικά εντοπισμένος, χωρίς μεταστάσεις, τότε η καλύτερη θεραπευτική επιλογή είναι η ριζική προστατεκτομή, με πυελική λεμφαδενεκτομή όπου απαιτείται, που πλέον γίνεται όλο και πιο συχνά με χρήση του ρομποτικού συστήματος. Ο πρωταρχικός σκοπός της επέμβασης είναι το βέλτιστο ογκολογικό αποτέλεσμα, δηλαδή να εξαιρεθεί ριζικά ο καρκίνος αφαιρώντας όλο τον προστάτη, τις σπερματοδόχες κύστεις και τμήμα τον σπερματικών πόρων. Επιπλέον, ο χειρουργός σκοπεύει να διατηρήσει ανέπαφα τα νεύρα που είναι υπεύθυνα για την στύση, εφόσον δεν έχουν προσβληθεί από τον καρκίνο ενώ επαναπροσεγγίζοτας και ράβοντας την ουροδόχο κύστη με την ουρήθρα σκοπεύει να διατηρήσει την εγκράτεια των ούρων.

Η ρομποτική προσέγγιση εκτός του ότι προσφέρει εξαιρετικά ογκολογικά αποτελέσματα, έχει πολύ λιγότερη απώλεια αίματος και μετεγχειρητικό πόνο, μικρότερες ουλές, λιγότερα μετεγχειρητικά στενώματα ουρήθρας, 4 φορές μικρότερο κίνδυνο για θρομβοεμβολικά συμβάματα, ενώ επάνοδος της εγκράτειας και της στυτικής λειτουργίας είναι ταχύτερη. Παράλληλα χρειάζονται μόνο 2 ημέρες νοσηλείας, με τάχιστη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες και την εργασία. Για αυτούς τους λόγους η ρομποτική ριζική προστατεκτομή τείνει να είναι πλέον η τεχνική εκλογής με μοναδικό μειονέκτημα το κόστος.

Ρομποτική ριζική κυστεκτομή

Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος του ουροποιητικού στην Ευρώπη. Η ανοικτή ριζική κυστεκτομή αποτελεί τη θεραπεία εκλογής του τοπικά εντοπισμένου μυοδιηθητικού καρκινώματος από μεταβατικό επιθήλιο της ουροδόχου κύστης. Η επέμβαση παραμένει τεχνικά πολύ απαιτητική, όπου σκοπός της είναι η εξαίρεση της ουροδόχου κύστης με τον καρκίνο, ενώ πάντα περιλαμβάνεται και εκτεταμένος πυελικός λεμφαδενικός καθαρισμός και εκτροπή ούρων ή ορθότοπη αντικατάσταση με νεοκύστη από τμήμα εντέρου. Παράλληλα στους άνδρες αφαιρείται ο προστάτης και οι σπερματοδόχες κύστεις ενώ στις γυναίκες η μήτρα, οι σάλπιγγες και τμήμα του κόλπου. Συνοδεύεται συχνά από σημαντική απώλεια αίματος διεγχειρητικά, παρατεταμένη νοσηλεία (6-10 ημέρες), ενώ σε σύγχρονες σειρές η θνητότητα αγγίζει το 2% και η μετεγχειρητική νοσηρότητα φτάνει το 30%.

Η ρομποτική ριζική κυστεκτομή συνδυάζει τα προτερήματα της τεχνικής ελάχιστης επεμβατικότητας, με μικρότερη απώλεια αίματος και λιγότερες ή καθόλου μεταγγίσεις, μικρότερο χρόνο νοσηλείας, ταχύτερη ανάρρωση, ενώ παράλληλα μειώνονται οι διεγχειρητικές επιπλοκές κατά 30%. Τα ογκολογικά αποτελέσματα είναι εξαιρετικά και εξίσου καλά με την ανοικτή χειρουργική. Μειονεκτήματα της ρομποτικής ριζικής κυστεκτομής είναι το αυξημένο κόστος, μεγαλύτερος χειρουργικός χρόνος και το ότι πρόκειται για μία ιδιαίτερα απαιτητική τεχνική που χρειάζεται εκτεταμένη εκπαίδευση και εμπειρία.