Η θορυβώδης αναπνοή -όχι μόνο στον ύπνο- των παιδιών μπορεί να είναι σημάδι πολλών διαφορετικών παθήσεων. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η αναπνοή των παιδιών θα πρέπει να είναι ήσυχη, τόσο κατά τη διάρκεια της μέρας, όσο και της νύχτας και να γίνεται μέσα από τη μύτη και όχι από το στόμα. Ωστόσο, συχνά οι γονείς αναφέρουν στον παιδίατρό τους ότι παρατηρούν θορυβώδη αναπνοή.

Αίτια

Ποιες παθήσεις μπορεί να προκαλούν θορυβώδη αναπνοή στον ύπνο;

Κάποιες από τις παθήσεις που προκαλούν τη θορυβώδη αναπνοή μπορεί να είναι πολύ ήπιες, ενώ κάποιες άλλες να χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση. Η θορυβώδης αναπνοή στον ύπνο, τυπικά, προκαλείται από μερική απόφραξη σε κάποιο σημείο της αεροφόρου οδού. Η αεροφόρος οδός, είναι ο σωλήνας που μεταφέρει το οξυγόνο στους πνεύμονές μας και ξεκινά από τη μύτη μας και φτάνει μέχρι τους βρόγχους. Περισσότερα για τα αίτια αναφέρονται και παρακάτω.

Συνέπειες

Τι επιπτώσεις έχει στην υγεία του παιδιού η θορυβώδης αναπνοή;

Η θορυβώδης αναπνοή σημαίνει «κακή» αναπνοή η οποία οδηγεί σε:

• Κακή ποιότητα ύπνου
• Άπνοιες, με μείωση του ποσοστού οξυγόνου στο αίμα
• Δυσκολία λήψης τροφής
• Εκνευρισμό του παιδιού και κακή ψυχολογία

Η θορυβώδης αναπνοή παράγει χαρακτηριστικό ήχο ο οποίος διαφέρει ανάλογα με το σημείο της απόφραξης. Όταν η απόφραξη είναι στη μύτη ακούμε το γνωστό σε όλους ροχαλητό. Όταν η απόφραξη εντοπίζεται πιο χαμηλά στο επίπεδο του λάρυγγα, τότε η θορυβώδης αναπνοή εμφανίζεται με ένα τραχύ ήχο υψηλής συχνότητας. Η διάκριση αυτή βέβαια, συχνά δεν είναι τόσο απλή και μπορεί να γίνει με ασφάλεια μόνο από έναν έμπειρο παιδίατρο ή παιδο-ωτορινολαρυγγολόγο.

Τα αίτια της θορυβώδους αναπνοής είναι όπως προαναφέρθηκε πολλά και μπορούν να διακριθούν σε οξέα και χρόνια.

Αίτια οξείας θορυβώδους αναπνοής

Όταν η θορυβώδης αναπνοή εμφανίζεται αιφνίδια σε ένα παιδί είναι συνήθως σημάδι κάποιας ίωσης -ένα απλό κρυολόγημα με βουλωμένη μύτη- ή πιο σοβαρής φλεγμονής, που χρήζει άμεσης αξιολόγησης από τον παιδίατρο. Ωστόσο, η αιφνίδια έναρξη θορυβώδους αναπνοή σε ένα παιδί μπορεί να είναι κι ένδειξη ξένου σώματος στην αεροφόρο οδό που θέλει άμεση αντιμετώπιση από εξειδικευμένο ωτορινολαρυγγολόγο παίδων.

Αίτια χρόνιας θορυβώδους αναπνοής

Όταν η θορυβώδη αναπνοή είναι χρόνια τα αιτιά της είναι διαφορετικά ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.

Θορυβώδης αναπνοή σε Νεογνά

Στα νεογνά το συχνότερο αίτιο θορυβώδους αναπνοής είναι η λαρυγγομαλακία. Η λαρυγγομαλακία σημαίνει ότι ο ιστός του λάρυγγα πέφτει μέσα στον αεραγωγό του παιδιού όταν εισπνέει προκαλώντας χαρακτηριστικό θόρυβο που λέγεται σιγμός. Ο λάρυγγας μας είναι φτιαγμένος από χόνδρο και σε κάποια νεογέννητα ο χόνδρος είναι πολύ μαλακός κι ανώριμος.
Τα συμπτώματα της λαρυγγομαλακίας μπορεί να είναι εκτός από τη θορυβώδη αναπνοή

• Η δυσκολία στη σίτιση
• Η μειωμένη πρόσληψη βάρους
• ΟΙ αναγωγές
• Οι εισολκές
• Οι άπνοιες

Τα καλά νέα είναι ότι τα περισσότερα παιδιά με λαρυγγομαλακία θεραπεύονται μόνα τους μεγαλώνοντας. Ο χόνδρος του λάρυγγα γίνεται πιο σκληρός και η θορυβώδης αναπνοή υποχωρεί. Ωστόσο τα νεογνά που υπολείπονται στην ανάπτυξή τους ή παρουσιάζουν άπνοιες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με φαρμακευτική αγωγή και πιθανόν χειρουργική παρέμβαση.

Φυσικά στα νεογνά εκτός από τη λαρυγγομαλακία, μπορεί να υπάρχουν και άλλα αίτια θορυβώδους αναπνοής όπως η ατρησία ρινικών χοανών, η υπογλωττιδική στένωση, το υπογλωττιδικό αιμαγγείωμα κ.α. τα οποία χρήζουν άμεση διάγνωση από ειδικό, τόσο για την ασφάλεια του παιδιού, όσο και την ομαλή ανάπτυξη του.

Θορυβώδης αναπνοή σε προσχολική – σχολική ηλικία

Στα μεγαλύτερα παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας (κυρίως 3-6 χρόνων) το συχνότερο αίτιο θορυβώδους αναπνοής είναι η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων και των αμυγδαλών, που αποφράσσει τον αεραγωγό στο επίπεδο της μύτης και του στόματος. Κατά συνέπεια, τα παιδιά δυσκολεύονται να αναπνεύσουν από τη μύτη κατά τη διάρκεια της ημέρας και όταν κοιμούνται ροχαλίζουν ή ακόμα σταματάνε να αναπνέουν για λίγα δευτερόλεπτα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται αποφρακτική υπνική άπνοια και οδηγεί σε χρόνια διαταραχή της ποιότητας του ύπνου στα παιδιά. Ως αποτέλεσμα είναι η κούραση, ο εκνευρισμός και η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Η αποφρακτική υπνική άπνοια σχετίζεται και με διαταραχές συμπεριφοράς, μαθησιακές δυσκολίες και τη νυχτερινή ενούρηση. Επίσης, τα παιδιά με υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων και αμυγδαλών, είναι περισσότερο επιρρεπή σε ιώσεις αναπνευστικού συστήματος και σε ωτίτιδες. Τέλος η χρόνια στοματική αναπνοή (όταν το παιδί αναπνέει με ανοιχτό το στόμα) οδηγεί σε γναθοπροσωπικές αλλοιώσεις που χρήζουν ορθοδοντικής παρέμβασης.

Θορυβώδης αναπνοή στους εφήβους

Στους έφηβους η θορυβώδης αναπνοή μπορεί να οφείλεται και πάλι σε υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων και των αμυγδαλών. Ωστόσο, σε αυτή την ηλικία θορυβώδη αναπνοή μπορεί να προκαλεί συχνά η αλλεργική ρινίτιδα ή το αυξημένο βάρος. Σαφώς μπορεί να υπάρχουν και ανατομικά κωλύματα όπως η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος και ρινοπολύποδες ή άλλα μορφώματα του ρινοφαρύγγα και του τραχήλου.

Διάγνωση

Πως γίνεται η διάγνωση και τι συμπερισμάτα μπορούμε να βγάλουμε;

Για τη διάγνωση του αίτιου της θορυβώδους αναπνοής σε ένα παιδί, πέρα από την τυπική κλινική εξέταση, ο εξειδικευμένος παιδο-ωττορινολαρυγγολόγος θα πρέπει να κάνει ενδοσκόπηση με το εύκαμπτο επιφαρυγγολαρυγγοσκόπιο με το οποίο μπορούμε να ελέγξουμε την αεροφόρο οδό από τη μύτη έως το λάρυγγα στο επίπεδο των φωνητικών χορδών με τη βοήθεια κάμερας. Η διαδικασία αυτή είναι εύκολη -η ενόχληση μοιάζει με το γνωστό μας covid τεστ- και μπορεί να γίνει στο ιατρείο.

Σε μεγάλα παιδιά που συνεργάζονται περισσότερο μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα άκαμπτα ενδοσκόπια. Εάν ο ειδικός κρίνει ότι χρειάζεται έλεγχος της αεροφόρου οδού κάτω από το επίπεδο των φωνητικών χορδών, τότε πρέπει να προγραμματισθεί στην κλινική λαρυγγοσκόπηση- βρογχοσκόπηση με γενική αναισθησία. Συμπληρωματικά μπορεί να ζητηθούν άλλες απεικονιστικές ή εργαστηριακές εξετάσεις.

Συμπερασματικά, η θορυβώδης αναπνοή στα παιδιά, αν και συχνή, δεν είναι φυσιολογική. Όταν επιμένει ή εμφανίζεται ξαφνικά χωρίς σημεία φλεγμονής είναι απαραίτητη η εξέταση του παιδιού από εξειδικευμένο παιδο-ωτορινολαρυγγολόγο για την ασφαλή διάγνωση και αντιμετώπισή της.