Θέλετε να κλείσετε ραντεβού;

Λεμφαδενοπάθεια: Αίτια, ταξινόμηση, διάγνωση

Τί προκαλεί λεμφαδενοπάθεια (διόγκωση λεμφαδένων); Πώς διαδιγνώσκεται; Με ποια χαρακτηριστικά εμφανίζεται;

Η Λεμφαδενοπάθεια (διόγκωση των λεμφαδένων) αναγνωρίζεται ως συνήθης κλινική εκδήλωση  λοιμώξεων, αυτοάνοσων νοσημάτων και κακοηθειών και αφορά πολλές  ιατρικές ειδικότητες αποτελώντας την κορυφή του παγόβουνου στην διαγνωστική προσέγγιση.

Τι είναι

Λεμφαδενοπάθεια: διαγνωστικό δίλημμα ή η κορυφή του παγόβουνου;

Οι λεμφαδένες είναι μικροί ωοειδείς σχηματισμοί λεμφικού ιστού, που κατανέμονται στρατηγικά κατά ομάδες,  σε διάφορες περιοχές του σώματος και  μαζί με τον σπλήνα, τις αμυγδαλές  και τον λεμφικό ιστό των βλεννογόνων του αναπνευστικού και του πεπτικού, συμμετέχουν στην άμυνα του οργανισμού. Είναι το σημείο  συνάντησης των Τ και Β λεμφοκυττάρων, λειτουργούν ως μη-ειδικά φίλτρα αίματος και λέμφου, που εμποδίζουν την είσοδο οργανικών και ανόργανων σωματιδίων στην κυκλοφορία, καταστρέφοντας τα, μέσω του μηχανισμού της φαγοκυτταρώσεως.

Αίτια

Τί προκαλεί λεμφαδενοπάθεια (διόγκωση λεμφαδένων);

Συχνές αιτίες  αποτελούν:

  • Λοιμώξεις Ιογενείς  (Λοιμώδης  μονοπυρήνωση, CMV, HIV, ερπητοϊοί, παρβοϊός Β19,  ηπατίτιδες), Βακτηριακές (Φυματίωση, άτυπα  μυκοβακτηρίδια, νόσος εξ’ ονύχων γαλής, βρουκέλλωση, σαλμονέλλωση, λεπτοσπείρωση), Χλαμύδια, Πρωτόζωα (Τοξοπλάσμωση, λεϊσμανίαση, νόσος Chagas), Μύκητες, Ρικέτσιες.
  • Αυτοάνοσα νοσήματα (Ρευματοειδής  αρθρίτις, ΣΕΛ, σύνδρομο Sjogren, δερματομυοσίτις, αγκυλοποιητική σπονδυλίτις)
  • Κακοήθη Αιματολογικά νοσήματα (Λέμφωμα Hodgkin, μη- Hodgkin λεμφώματα , χρονία λεμφογενής λευχαιμία, οξείες λευχαιμίες, κακοήθης ιστιοκυττάρωση) και νεοπλάσματα (σπανίως σαρκώματα)
  • Σαρκοείδωση
  • Ιατρογενή αίτια (εμβολιασμός,  λεμφαδενοπάθεια σε εμφυτεύματα σιλικόνης και αρθρικές προσθέσεις, GVHD)
  • Φάρμακα (φαινυτοΐνη, καρβαμαζεπίνη, σουλφασαλαζίνη)
  • Ανοσοκαταστολή. H γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια είναι ένα πρώιμο εύρημα μόλυνσης με τον ιό HIV.
  • Ασυνήθεις αιτίες λεμφαδενοπάθειας (Νόσος Castleman, λεμφαδενίτις Kikuchi, δερματοπαθητική  λεμφαδενοπάθεια , Rosai-Dorfman, σύνδρομο Kawasaki, λεμφαδενίτις Kimura, θησαυρισμώσεις (Gaucher, Niemman-Pick, Fabry) IgG4-σχετιζόμενη  λεμφαδενοπάθεια, αμυλοείδωση.
  • Καλοήθης (αντιδραστική) λεμφαδενοπάθεια. Συχνό ιστολογικό εύρημα που αρκετές φορές συγχέεται με τα λεμφώματα.

Ταξινόμηση

Παίζουν ρόλο τα χαρακτηριστικά της για να εκτιμηθεί η αιτία;

Η εκτίμηση των χαρακτηριστικών του λεμφαδένα κατά την ψηλάφηση, επιτρέπει την αναγνώριση της πιθανής αιτίας της λεμφαδενοπάθειας . Ιδιαίτερα συνεκτιμώνται το μέγεθος και η εντόπιση αλλά και η έκταση, η σύσταση, η ευαισθησία και η ανεύρεση στοιχείων φλεγμονής (άλγος, ερυθρότητα, θερμότητα) του λεμφαδένα. Ανάλογα με τον αριθμό των λεμφαδενικών ομάδων οι οποίες προσβάλλονται, η λεμφαδενοπάθεια  διακρίνεται σε εντοπισμένη,  όταν υφίσταται προσβολή μιας περιοχής, όπως τράχηλος ή μασχάλη και σε γενικευμένη, όταν προσβάλλονται περισσότερες της μιας περιοχής.

Επίσης η λεμφαδενοπάθεια μπορεί να είναι  νεοπλασματικής ή   μη νεοπλασματικής αιτιολογίας. Γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια απαντά συνήθως σε συστηματικές λοιμώξεις (π.χ. ιώσεις, φυματίωση), σε ανοσιακές διεργασίες και σε κακοήθη αιματολογικά νοσήματα.  Εντοπισμένη λεμφαδενοπάθεια,  ανάλογα με την προσβεβλημένη ομάδα λεμφαδένων, αποκαλύπτει  διάφορες παθολογικές καταστάσεις. Η λοιμώδης μονοπυρήνωση και η τοξοπλάσμωση, μπορεί να εκδηλώνονται με πρόσθια τραχηλική λεμφαδενοπάθεια. Τα λεμφώματα, η φυματίωση, ο καρκίνος κεφαλής-τραχήλου συνοδεύεται από οπίσθια τραχηλική λεμφαδενοπάθεια.  Λοιμώξεις και καρκίνος του μαστού αποτελούν συνήθεις αιτίες μασχαλιαίας λεμφαδενοπάθειας. Η δερματοπαθητική λεμφαδενοπάθεια χαρακτηρίζεται από αλλοιώσεις στο δέρμα.

Διάγνωση

Πώς διαδιγνώσκεται η λεμφαδενοπάθεια;

Ψηλαφητοί λεμφαδένες που έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από 1 εκ. και διάρκεια εμφάνισης  περισσότερο από 6 εβδομάδες αποτελούν, συχνά, κλινική έκφραση διαφόρων παθολογικών καταστάσεων και χρειάζονται διερεύνηση. Λεμφαδενοπάθεια με διάρκεια εντόπισης που ξεπερνά το 1 έτος, απομακρύνει το ενδεχόμενο κακοήθειας. Εξαίρεση  αποτελούν τα χαμηλής κακοήθειας λεμφώματα, η νόσος Hodgkin αλλά και η φυματίωση.  Λεμφαδενοπάθεια διάρκειας εμφάνισης <15 ημέρες είναι συνήθως καλοήθης.

Ιδιαίτερη σημασία για την διαγνωστική προσέγγιση των ασθενών με λεμφαδενοπάθεια (διόγκωση λεμφαδένων) αποκτούν  οι πληροφορίες από το ιστορικό,  σχετικές   με την  ηλικία (λοιμώδης μονοπυρήνωση  σε ηλικίες<40 έτη) , το φύλο (αυξημένη συχνότητα νεοπλάσματος μαστού στις γυναίκες), τη χρονική εξέλιξη της λεμφαδενοπάθειας (η πρόσφατη έναρξη σχετίζεται με καλοήθη αιτιολογία), το επάγγελμα (αγροτικό επάγγελμα), ο τρόπος ζωής -συμπεριφορές υψηλού κινδύνου (σεξουαλική ζωή, χρήση ενδοφλέβιων ουσιών), η επαφή με τα ζώα (νυγμός από γάτα -νόσος εξ ονύχων γαλής, κατανάλωση ωμού ή όχι καλά μαγειρεμένου κρέατος -τοξόπλασμα), τα ταξίδια σε άλλες χώρες καθώς και η αναφορά  ειδικών  ή μη ειδικών συμπτωμάτων.

Συστηματικά συμπτώματα, όπως πυρετός (λοιμώδης μονοπυρήνωση, λεμφώματα), απώλεια βάρους (κακοήθειες, φυματίωση, λεμφώματα), νυκτερινές εφιδρώσεις (λεμφώματα), κνησμός (λεμφώματα, λοιμώδης μονοπυρήνωση, ΣΕΛ, δερματοπαθητική λεμφαδενοπάθεια), εξάνθημα, ή μη ειδικά, όπως, οδονταλγία, ωταλγία, δυσφαγία, αιμόπτυση, αιμορραγία εκ του πεπτικού, μηνορραγίες, μπορούν να προσανατολίσουν  διαγνωστικά σε πιθανά αίτια. Βεβαίως συχνά δεν αναφέρονται  συμπτώματα. Αξιολογούνται επιπλέον  η οργανομεγαλία  (ηπατομεγαλία ή και σπληνομεγαλία) και οι δερματικές βλάβες.

Πολλές φορές η κλινική εξέταση και οι πληροφορίες από το ιστορικό είναι αρκετές για τον καθορισμό της αιτίας της λεμφαδενοπάθειας. Συχνά όμως η αιτία παραμένει αδιευκρίνιστη και απαιτείται εργαστηριακός έλεγχος   που περιλαμβάνει γενική αίματος ΤΚΕ, CRP, πλήρη βιοχημικό έλεγχο, ηλεκτροφόρηση λευκωμάτων, αντισώματα έναντι CMV, Epstein Barr, τοξοπλάσματος, έλεγχο για HIV, δερμοαντίδραση Mantoux, ακτινογραφία θώρακος, υπερηχογράφημα ή και αξονική τομογραφία, βιοψία με αφαίρεση ακέραιου του κλινικά/απεικονιστικά παθολογικού λεμφαδένα. Στην τραχηλική λεμφαδενοπάθεια  ο ΩΡΛ έλεγχος αποτελεί πρακτική ρουτίνας. Η παρακέντηση λεμφαδένα αν και παρουσιάζει  μεγάλη ευαισθησία και ειδικότητα, στην ιστολογική τεκμηρίωση της κακοήθους τραχηλικής λεμφαδενοπάθειας, δεν υποκαθιστά τη βιοψία. To PET/CT έχει αποδειχθεί πολύ χρήσιμο στην αναγνώριση μη εμφανών πρωτοπαθών νεοπλασμάτων κεφαλής τραχήλου.

Ο καθορισμός της διάγνωσης είναι απαραίτητος για τον σχεδιασμό της θεραπευτικής στρατηγικής. Σύσταση για λήψη  αντιβιοτικής αγωγής  ή κορτικοστεροειδών, πριν από την οριστική διάγνωση, δίνεται μόνο στην περίπτωση τοπικής φλεγμονής ή όταν υπάρχει κίνδυνος για τη ανθρώπινη ζωή.

Η αναζήτηση της αιτίας της λεμφαδενοπάθειας  έχει μεγάλο  ενδιαφέρον,  αποτελεί συχνά διαγνωστικό δίλημμα και πραγματικά μοιάζει με ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες.

    Ζητήστε ραντεβού online




    Πατώντας αποδοχή, συναινείτε στη συλλογή ή/και επεξεργασία των παραπάνω στοιχείων σας από την Ευρωκλινική, αποκλειστικά για την αποστολή ενημερώσεων σχετικά με νέες υπηρεσίες, προϊόντα και δράσεις μας. Περισσότερα εδώ

    ή καλέστε μας στα: 210 64 16 800 & 210 64 16 801