χόνδρινες βλάβες: Ο χόνδρος είναι η λεία απόληξη του οστού μέσα στην κάθε άρθρωση.

Η βλάβη του αρθρικού χόνδρου είναι γνωστή ως χόνδρινη βλάβη ενώ σε περίπτωση που συμμετέχει τμήμα του υποκείμενου οστού χαρακτηρίζεται ως οστεοχόνδρινη βλάβη. Οι χόνδρινες βλάβες μπορεί να οφείλονται:

• Σε αιφνίδιο τραυματισμό, όπως για παράδειγμα σε περίπτωση πτώσης ή κατά την διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων
• Σε οστεοαρθρίτιδα, όπου υπάρχει χρόνια επιβάρυνση του αρθρικού χόνδρου και προοδευτική καταστροφή του
• Σε διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα, όπου ένα μικρό κομμάτι χόνδρου με το υποκείμενο οστικό τεμάχιο αποκολλάται
• Σε φλεγμονή

Η εμφάνιση τους είναι συχνότερη σε ηλικίες μικρότερες των 35  και μεγαλύτερες από τα 60 έτη. Αυτό δικαιολογείται αν σκεφτούμε πως η πρώτη ηλικιακή ομάδα συμμετέχει συχνότερα σε αθλητικές δραστηριότητες που εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού του χόνδρου, ενώ στην ηλικία άνω των 60 είναι μεγαλύτερη η επίπτωση της εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας των αρθρώσεων.

Ο αρθρικός χόνδρος δεν έχει αγγείωση οπότε οποιαδήποτε βλάβη του είναι δύσκολο να επισκευαστεί. Εντούτοις στο κενό του αρθρικού χόνδρου, όπου δημιουργείται, ο οργανισμός παρασκευάζει ένα ουλώδη ιστό μικρότερης ισχύος και ανθεκτικότητας στην προσπάθεια να αναπλάσει την περιοχή της βλάβης. Η συχνότερη εντόπιση των χόνδρινων βλαβών είναι το γόνατο.

Ο ασθενής εμφανίζει οίδημα, πόνο στην άρθρωση, δυσκαμψία και μειούμενο εύρος κίνησης. Σε περιπτώσεις που τμήματα του χόνδρου είναι ελεύθερα στην άρθρωση είναι δυνατό να παρεμποδίσουν την κίνηση, δημιουργώντας αίσθημα μπλοκαρίσματος στον ασθενή. Σε χρόνιες βλάβες η συνοδός μυϊκή ατροφία μπορεί να δημιουργήσει αίσθημα αστάθειας.

Η ψηλάφηση κατά μήκος της αρθρικής επιφάνειας προκαλεί πόνο ενώ αίσθημα κριγμού παράγεται κατά την ενεργητική και παθητική κάμψη της άρθρωσης.

Η διάγνωση των χόνδρινων βλαβών δεν είναι δυνατό να επιβεβαιωθεί εύκολα με την κλινική εξέταση καθώς τα σημεία είναι ανάλογα με άλλες κλινικές οντότητες όπως το διάστρεμμα της άρθρωσης ή οι συνδεσμικές βλάβες.  Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν οι απλές ακτινογραφίες (σε περιπτώσεις προχωρημένης αρθρίτιδας ή διαχωριστικής οστεοχονδρίτιδας), η μαγνητική τομογραφία και η αρθροσκόπηση. Η αρθροσκόπηση δίνει μια πραγματική εικόνα της έκτασης της βλάβης.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η έκταση της βλάβης δεν συνδέεται με την ένταση του πόνου. Η σοβαρότητα έγκειται στην θέση που εντοπίζεται και στην υποστήριξη ως εκ τούτου που παρέχει στην κίνηση της άρθρωσης (φορτιζόμενη ή μη φορτιζόμενη επιφάνεια) .

Η συντηρητική θεραπεία ενδείκνυται στα πρώτα στάδια και περιλαμβάνει την αποφόρτιση του πάσχοντος μέλους με χρήση βακτηριών μασχάλης (πατερίτσες), την παγοθεραπεία, τα απλά αναλγητικά και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, την αποφυγή δραστηριοτήτων που επιτείνουν τα συμπτώματα, τις φυσικοθεραπείες και την προηγμένη ενεσοθεραπεία με βελτιωμένες εκδόσεις PRP όπως το “Irakine” ή την ενεσοθεραπεία με ενεργοποιητές από το μυελό των οστών (“βλαστοκύτταρα”).

Σε προχωρημένα στάδια της χόνδρινης βλάβης, η συντηρητική θεραπεία προσφέρει βραχυχρόνια ανακούφιση και η χειρουργική αντιμετώπιση είναι απαραίτητη. Η αρθροσκόπηση είναι η μέθοδος εκλογής. Μέσα από μικρές οπές μεγέθους μέχρι ένα εκατοστό έχουμε την δυνατότητα υπό άμεση όραση να παρέμβουμε στην περιοχή της βλάβης. Διάφορες μέθοδοι  χρησιμοποιούνται όπως η επανακαθήλωση με καρφίδες του “αιωρούμενου” μα μη αποκολλημένου χόνδρου,  η ενεργοποίηση του μυελού των οστών με την τεχνική των μικροκαταγμάτων (microfractures), η αυτόλογη μεταμόσχευση οστεοχόνδρινων κυλίνδρων (mosaicplasty), η ετερόλογη μεταμόσχευση μεγάλων οστεοχόνδρινων τεμαχίων (από τράπεζες πτωματικών δοτών όπως τα mega-OATS), η αυτόλογη μεταμόσχευση χονδροκυττάρων και η χρήση συνθετικών ικριωμάτων με τη μορφή χωροδικτυώματος (MajoRegen, Agili-C) ή με τη μορφή ζελατινώδους “σκαλωσιάς” όπως το BST-Cargel.

Οι τεχνική που έφερε επανάσταση στην αντιμετώπιση των χόνδρινων βλαβών είναι η χρησιμοποίηση του τεχνητού ικριώματος υποστήριξης των χονδροκυττάρων που αποτελεί μια σχετικά νέα μέθοδο. Το ικρίωμα αποτελεί μια κατασκευή από πρωτεΐνες και κολλαγόνο τοποθετείται στην προσβεβλημένη επιφάνεια και προσελκύει χονδροκύτταρα που θα σχηματίσουν νέο χόνδρο. Προοδευτικά το ικρίωμα απορροφάται για να παραμείνει ο νεοσχηματισμένος χόνδρος. Τα ικριώματα αυτά τοποθετούνται με ανοικτές μεθόδους (τομές) όπως το MajoRegen & το Agili-C  ή αρθροσκοπικά όπως το BST-Cargel που έχει τη μορφή ζελέ.

Στην κλινική μας υπάρχει τόσο μεγάλη εξειδίκευση στα θέματα αντιμετώπισης των χόνδρινων βλαβών, που τα βήματα πρωτοπορίας διαδέχονται το ένα το άλλο. Έτσι, μέσα στο 2014 για πρώτη φορά στον κόσμο τοποθετήθηκε MajoRegen πλήρως αρθροσκοπικά, και επίσης το 2014 τοποθετήθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας BST-Cargel σε χόνδρινο έλλειμμα αστραγάλου.

Μετά το χειρουργείο η άρθρωση προστατεύεται μέχρι την αποκατάσταση του χόνδρου. Αν πρόκειται για το γόνατο ή την ποδοκνημική, ο ασθενής πρέπει να βαδίσει με την βοήθεια βακτηριών μασχάλης (πατερίτσες).

Από την πρώτη εβδομάδα ξεκινά παθητική κίνηση της άρθρωσης με σκοπό να διατηρηθεί ένα φυσιολογικό εύρος κίνησης. Με την πρόοδο της επούλωσης η φυσικοθεραπεία επικεντρώνεται στην μυϊκή ενδυνάμωση και η επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες τοποθετείται μετά από περίπου επτά έως εννέα μήνες.