Θέλετε να κλείσετε ραντεβού;

Πονοκέφαλος (Κεφαλαλγία): Τι είναι και σε τί οφείλεται

Όμως σε τι οφείλονται οι πονοκέφαλοι;

Η κεφαλαλγία είναι υποκειμενικό σύμπτωμα που μπορεί να είναι μέρος από μία σύνθετη πρωτοπαθή διαταραχή όπως η ημικρανία, να είναι η εκδήλωση υποκείμενης νόσου, ή να έχει δευτεροπαθή χαρακτήρα. Οι περισσότεροι ασθενείς επισκέπτονται τον ιατρό για να τους καθησυχάσει ότι η κεφαλαλγία τους είναι καλοήθης. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών που πάσχουν από πονοκέφαλο έχουν καλοήθη κεφαλαλγία.

Οι καλοήθεις κεφαλαλγίες Δευτεροπαθούς αιτιολογίας μπορεί να οφείλονται:

Σε μειωμένη όραση λόγω μυωπίας, πρεσβυωπίας ή γλαυκώματος. Ο πονοκέφαλος εξουδετερώνεται μετά από χρήση κατάλληλων γυαλιών και κολλύριων.

Σε τροφές όπως τυριά, εσπεριδοειδή, σοκολάτα, πρόσθετα τροφών όπως η ασπαρτάμη ή το γλουταμικό μονονάτριο, «σύνδρομο του κινέζικου εστιατορίου» και αλκοόλ (Ηangover).

Σε κλιματικές συνθήκες όπως υγρασία, ρύπανση, υπερβολικό κρύο ή  ζέστη.

Σε πονόδοντο ή πάθηση της κροταφογναθικής άρθρωσης.

Επίσης υπάρχουν οι:

Αυχενικής αιτιολογίας κεφαλαλγία: Ο πόνος δεν εντοπίζεται μόνο στον αυχένα, αλλά ακτινοβολεί μπροστά έως το μέτωπο. Ο πόνος αυτός είναι συνήθως σταθερός, μπορεί να είναι ετερόπλευρος και να επιδεινώνεται με τις κινήσεις της κεφαλής. Στην περίπτωση αυτή η αντιμετώπιση γίνεται με φυσικοθεραπεία, τοπικό μασάζ ή/και μυοχαλαρωτικά.

Παραρρινοκολπίτιδα ή ιγμορίτιδα: Ο πόνος μπορεί να αφορά στο μέτωπο, στους κροτάφους ή στην κορυφή της κεφαλής, ανάλογα με τον κόλπο ή τους κόλπους που εμπλέκονται. Ο πόνος, αντιμετωπίζεται με την θεραπεία της ιγμορίτιδας που σε αυτή την περίπτωση είναι τα αντιβιοτικά.

Κεφαλαλγία: Μη καλοήθεις κεφαλαλγίες δευτερογενούς αιτιολογίας

Οξεία υπερτασική κρίση αλλά και υπέρταση λόγω φαιοχρωμοκυτώματος. Μπορούν να εκφραστούν με παροξυσμούς κεφαλαλγίας. Η αντιμετώπιση γίνεται με την κατάλληλη θεραπεία και ρύθμιση της αρτηριακής πιέσεως.

Κροταφική αρτηρίτιδα ή γιγαντοκυτταρική αρτηρίτιδα. Παρουσιάζεται σπάνια σε άτομα κάτω την 55 ετών, αλλά γίνεται όλο και συχνότερη με την πάροδο της ηλικίας. Ο πόνος δεν είναι πάντοτε περιορισμένος στον ένα κρόταφο και μπορεί να είναι μετωπιαίος, ινιακός ή περισσότερο γενικευμένος. Η διάγνωση συμπεριλαμβάνει αναλύσεις αίματος, και βιοψία κροταφικής αρτηρίας και η θεραπεία γίνεται με ψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών.

Κεφαλαλγία που σχετίζεται με εμπύρετα νοσήματα όπως γρίπη, μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα. Σε αυτή την περίπτωση είναι προτιμότερο να χορηγηθούν αντιβιοτικά και στη συνέχεια να γίνει διερεύνηση.

Νευραλγίες κρανίου. Στη Νευραλγία τριδύμου, ο πόνος προσβάλλει την άνω ή κάτω γνάθο μονόπλευρα, και έχει χαρακτήρα διαξιφιστικό, έντονο και διάρκειας δευτερολέπτων, ενώ δεν έχει πόνο στα μεσοδιαστήματα. Ο πόνος πυροδοτείται από τοπικά ερεθίσματα όπως μάσηση, επαφή με το πρόσωπο, ή ακόμα και από ρεύμα αέρα. Χρήζει ειδικής φαρμακευτικής θεραπείας, αλλά και σε εμμένουσες περιπτώσεις, χειρουργική επέμβαση και ακτινοβολία. Η μεθερπητική νευραλγία μετά από έρπητα ζωστήρα στην κατανομή του τριδύμου, εμφανίζεται ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους ασθενείς άνω των 70 ετών.

Κεφαλαλγία αγγειοεγκεφαλικής νόσου. Το 20-30% οφείλεται σε παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο και το 75% σε εγκεφαλικό επεισόδιο, θρόμβωση συραγγωδών κόλπων εγκεφάλου, υπαραχνοειδή αιμορραγία λόγω ρήξης αρτηριακού ανευρύσματος ή αρτηριοφλεβώδη δυσπλασία.

Υδροκέφαλος και οξεία απόφραξη της παροχέτευσης του εγκεφαλονωτιαίου Υγρού (ΕΝΥ), από εγκεφαλικούς όγκους σε οποιοδήποτε σημείο (ιδιαίτερα στον οπίσθιο βόθρο). Οι περισσότεροι από τους  ασθενείς αυτούς έχουν οίδημα οπτικής θηλής. Οι κεφαλαλγίες αυτές εκλύονται εξ’ αρχής με το βήχα ή άλλο χειρισμό που αυξάνει την ενδοκράνιο πίεση.

Όγκοι εγκεφάλου. Η κεφαλαλγία είναι συχνό σύμπτωμα είτε στους πρωτοπαθείς όγκους, είτε στις εγκεφαλικές μεταστάσεις, όπως και σε άλλες μάζες όπως υποσκληρίδια αιματώματα και εγκεφαλικά αποστήματα. Όμως, σπάνια η κεφαλαλγία αποτελεί το μοναδικό σύμπτωμα.

Καλοήθης ενδοκράνιος υπέρταση (Ψευδοόγκος). Ωφείλεται σε θρόμβωση των εγκεφαλικών σηραγγωδών κόλπων. Σε άλλες περιπτώσεις οι ψευδοόγκοι συνδέονται με τραύματα κεφαλής, λήψη τετρακυκλίνης και έναρξη ή διακοπή κορτικοστεροειδών. Πολλοί ασθενείς σε αυτή την κατάσταση είναι σοβαρά παχύσαρκοι και βελτιώνονται με την απώλεια βάρους. Η κεφαλαλγία υποχωρεί με την αφαίρεση ΕΝΥ κατά την οσφυονωτιαία παρακέντηση.

Η ημικρανία και η κεφαλαλγία τάσεως είναι οι ποιό συχνές αιτίες πονοκεφάλου και μπορούν να είναι επεισοδιακές ή χρόνιες. Το 15% του γυναικείου πληθυσμού προσβάλλεται από ημικρανία και το 86% από κεφαλαλγία τάσεως, ενώ στους άνδρες τα ποσοστά είναι 6% και 63% αντίστοιχα.

Υπάρχει σίγουρα γενετικό στοιχείο το οποίο όμως είναι πολυπαραγοντικό. Οι περισσότεροι άνθρωποι που παρουσιάζουν ημικρανία έχουν συγγενείς που είναι επίσης πάσχοντες. (Στην σπάνια περίπτωση της οικογενούς ημιπληγικής ημικρανίας, έχει σαφώς αποδειχθεί ο Μεντελιανός τύπος κληρονομικότητας).

Η ημικρανία είναι κατά 60% μόνοπλευρη σφύζουσα, μετρίας ή μεγάλης εντάσεως και κατά 95% επιδεινώνεται με τη φυσική δραστηριότητα.

Μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία ή έμετο, φωτοφοβία, θόλωση όρασης, φωταψίες ή/και απώλεια όρασης και φωνοφοβία, ενώ μερικοί άνθρωποι βιώνουν αισθητικές διαταραχές όπως παραισθήσεις στα δάκτυλα και τα χείλη. Τα προαναφερθέντα συμπτώματα χαρακτηρίζουν την αύρα.

Μπορεί επίσης να υπάρχουν προειδοποιητικά συμπτώματα, όπως αλλαγή διάθεσης, βουλιμία, λήθαργος, δυσκολία συγκέντρωσης στην επεξεργασία πληροφοριών, ακόμη και κατάθλιψη, που προηγούνται της κεφαλαλγίας, για ώρες ή ημέρες. Τέλος, υπάρχει ύφεση των συμπτωμάτων και της κεφαλαλγίας με τον ύπνο.

Οι μόνιμες επιπλοκές της ημικρανίας είναι σπάνιες, μπορεί όμως να είναι παράγων κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο.

Υπάρχουν εκλυτικοί παράγοντες που πυροδοτούν την κεφαλαγία και ο πιο συχνός είναι το στρες ή ακόμη πιο συχνά η διακοπή του στρες (όπως κατά το Σαββατοκύριακο ή τις πρώτες μέρες των διακοπών). Οι γυναικείες ορμόνες είναι σημαντικός εκλυτικός παράγοντας στις κρίσεις ημικρανίας γι’ αυτό και υπάρχει αύξηση της κεφαλαλγίας κατά την εφηβεία στις γυναίκες, αλλά όχι στους άνδρες. Οι ενήλικες γυναίκες αναφέρουν ότι οι πονοκέφαλοι τους εμφανίζονται και είναι χειρότεροι πριν ή κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρήσεως ή επιδεινώνονται με την εμμηνόπαυση. Η αιτία είναι η πτώση των επιπέδων οιστρογόνων. Άλλος εκλυτικός παράγοντας είναι τροφές όπως τυριά, σοκολάτα, αλκοόλ κλπ.

Η κεφαλαλγία τάσεως είναι «άτυπη» κεφαλαλγία και χαρακτηρίζεται από την απουσία των χαρακτηριστικών της ημικρανίας. Ο πόνος δεν έχει σφυγμώδη ποιότητα, είναι ήπιας έως μέτριας εντάσεως, εντοπίζεται αμφοτερόπλευρα και δεν επιδεινώνεται με την άσκηση. Συχνά δεν έχει αύρα.

Ο σκοπός της επείγουσας θεραπείας της ημικρανίας είναι να επαναφέρει τον ασθενή στην κανονική λειτουργία ανακουφίζοντας γρήγορα τον πόνο και τα συνοδά συμπτώματα, χωρίς υποτροπή εντός 24 ωρών.

Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και τα γαστροκινητικά αντιεμετικά, αλλά και οι τριπτάνες  (υπάρχουν 7 ειδών), θα πρέπει να είναι τα αναλγητικά πρώτης εκλογής. Τα οπιοειδή πρέπει να χρησιμοποιούνται για μικρό χρονικό διάστημα.

Τρεις ακόμη κεφαλαλγίες

α) Η χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία. Όταν η κεφαλαλγία συμβαίνει συχνότερα από 15 ημέρες το μήνα ή 180 ημέρες το χρόνο. Μπορεί να είναι πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής. Στην πρωτοπαθή χρόνια κεφαλαλγία η πιο συχνή αιτία είναι η κατάχρηση των αναλγητικών (3 ή περισσότερα απλά αναλγητικά την ημέρα για 5 ή περισσότερες ημέρες την εβδομάδα). Επίσης ψυχιατρική συνοσηρότητα μπορεί να υπάρχει έως και στο 90% των ασθενών με χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία. Το 25% έχει μείζονα κατάθλιψη ενώ το 70 % γενικευμένο άγχος. Η κατάλληλη εκτίμηση και αντιμετώπιση είναι επομένως σημαντική για την βελτίωση των ασθενών αυτών. Εκτός από την αντικαταθλιπτική αγωγή, θα πρέπει να γίνει και συμπεριφορική παρέμβαση.

β) Η Αθροιστική κεφαλαλγία. Σπάνια αλλά συχνά ο πόνος είναι εξοντωτικός. Είναι συχνότερη σε άνδρες παρά σε γυναίκες, και οι πάσχοντες έχουν 1-4 σοβαρά επεισόδια μονόπλευρου πόνου καθημερινά, διάρκειας λιγότερο των 3 ωρών και υπάρχουν συνοδά συμπτώματα από το αυτόνομο νευρικό σύστημα, όπως βλεφαρόπτωση, κόκκινο μάτι, δακρύρροια και μύτη που τρέχει ή είναι βουλωμένη. Ο πόνος εμφανίζεται κατά περιόδους, έχει ωρολογιακή σταθερότητα και εποχιακή κατανομή και υπαινίσσεται ότι υπάρχει διαταραχή στον υποθάλαμο με σημαντικά μειωμένες τιμές τεστοστερόνης πλάσματος κατά την περίοδο της κεφαλαλγίας.

γ) Μετατραυματική κεφαλαλγία. Το 40-70 % των ασθενών μετά από κάκωση κεφαλής παρουσιάζουν χρόνια εμμένουσα κεφαλαλγία, ιδιαίτερα αν υπήρξαν και επιπλοκές όπως υπαραχνοειδής αιμορραγία, ενδοκράνιο ή υποσκληρίδιο αιμάτωμα. Συνήθως η κεφαλαλγία αυτή επιδεινώνεται με τη στάση του σώματος ή την προσπάθεια. Ο πόνος υποχωρεί μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά τον τραυματισμό, αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσει και χρόνια.

Ο πόνος προέρχεται, εκτός από τραύμα στον αυχένα ή κάκωση των μαλακών μορίων στην περιοχή αυτή και από βλάβη των μικρών νεύρων στο τριχωτό της κεφαλής ως άμεση συνέπεια του τραυματισμού. Όμως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κατάθλιψη παίζει σπουδαίο ρόλο στην μετα-τραυματική κεφαλαλγία.

Η φυσική εξέταση, σπάνια παρέχει πολλές πληροφορίες, και επομένως η εκτίμηση πρέπει να βασιστεί στο ιστορικό του ασθενούς με λεπτομερή καταγραφή των ενοχλημάτων. Η συσχέτιση κεφαλαλγίας με βήχα, τροφές, άσκηση και κινήσεις αυχένα και γνάθου, μπορεί να είναι σημαντική.

Οι ειδικές εξετάσεις (Μαγνητική ή Αξονική Τομογραφία εγκεφάλου, Μαγνητική αγγειογραφία εγκεφάλου) είναι χρήσιμες μόνο για αποκλεισμό ειδικών ανατομικών αιτιών κεφαλαλγίας.

Οι ασθενείς που πρέπει να παραπέμπονται για περαιτέρω διερεύνηση, εκτός της κεφαλαλγίας, παρουσιάζουν:

  • Παθολογικά ευρήματα στη νευρολογική εξέταση (π.χ. οίδημα οπτικής θηλής)
  • Ελάττωση οπτικής οξύτητας ή παροδική απώλεια όρασης,
  • Επίμονους ή εντεινόμενους έμετους
  • Σπασμούς
  • Κεφαλαλγία πρόσφατης έναρξης ή αυξανόμενης συχνότητας ή βαρύτητας
  • Ενδοκρινικές διαταραχές (διαβήτη, αμηνόρροια, γαλακτόρροια κ.λ.π.)
  • Οικογενειακό ιστορικό νεοπλασίας ή νευρινωμάτωσης.

Κεφαλαλγία: Πότε χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση;

Πρωτοπαθής Κεφαλαλγία: ημικρανία & κεφαλαλγία τάσεως.

Φαρμακογενής κεφαλαλγία: Προέρχεται από αγγειοδιασταλτικά, αντισυλληπτικά, νιτρώδη, αναλγητικά που περιέχουν κωδεΐνη, και εργοταμίνη που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της κεφαλαλγίας.

Καθημερινά καταναλώνονται τεράστιες ποσότητες από αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη, για να καταπραΰνουν τον πονοκέφαλο ή αλλιώς την κεφαλαλγία η οποία είναι και μία σημαντική αιτία απουσίας και ελαττωμένης παραγωγικότητας στην εργασία ή στο σχολείο. Οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν τουλάχιστον περιστασιακούς πονοκεφάλους κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

    Ζητήστε ραντεβού online




    Πατώντας αποδοχή, συναινείτε στη συλλογή ή/και επεξεργασία των παραπάνω στοιχείων σας από την Ευρωκλινική, αποκλειστικά για την αποστολή ενημερώσεων σχετικά με νέες υπηρεσίες, προϊόντα και δράσεις μας. Περισσότερα εδώ

    ή καλέστε μας στα: 210 64 16 800 & 210 64 16 801