Περιβάλλον και καρδιαγγειακά νοσήματα

Στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό συνέδριο καρδιολογίας αναδείχθηκε ότι εκτός από τους γνωστούς παράγοντες κινδύνου για την πρόκληση καρδιαγγειακων νοσημάτων, όπως το κάπνισμα, η υπερλιπιδαιμία, η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, κ.ά, κομβικό ρόλο παίζουν επίσης η μόλυνση του περιβάλλοντος, ο θόρυβος αλλά και οι κλιματολογικές συνθήκες, όπως το ψύχος.

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς γιατρός για να καταλάβει πως η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι βλαβερή για την υγεία και κυρίως, για τους πνεύμονες και την καρδιά.

Αυξάνεται ο κίνδυνος πρόκλησης οξέων στεφανιαίων επεισοδίων και μάλιστα ο κίνδυνος αυτός είναι μεγαλύτερος, όταν η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι από εξατμίσεις αυτοκινήτων, καθώς και άλλων μηχανοκίνητων οχημάτων.

Ερευνητές από το ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουηδίας εξέτασαν τη σχέση μεταξύ των περιβαλλοντικών παραγόντων και των καρδιαγγειακών νοσημάτων και διαπίστωσαν πως οι παθήσεις της καρδιάς είναι όντως πιο συχνές στις ανεπτυγμένες χώρες, όπου και η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι μεγαλύτερη. Το 90 % περίπου του ευρωπαϊκού πληθυσμού εκτίθεται σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και ηχορύπανσης. Τα ανωτέρω είδη ρύπανσης σκοτώνουν ετησίως πάνω από 4 εκατομμύρια ανθρώπους.

Η μολυσμένη ατμόσφαιρα περιέχει μεγάλες ποσότητες στερεών και υγρών σωματιδίων, το μέγεθος των οποίων έχει μεγάλη σημασία. Σωματίδια διαμέτρου μεγαλύτερης των 10μm, εισέρχονται στο τραχειοβρογχικό δέντρο δημιουργώντας βρογχίτιδες και Ca πνεύμονος.  Σωματίδια διαμέτρου μικρότερης των 2,5μm εισέρχονται στην κυκλοφορία μέσω του ενδοθηλίου, δημιουργώντας προϋποθέσεις για καρδιαγγειακά νοσήματα.

Τρεις είναι οι παθολογικοί μηχανισμοί:

1. Μέσω ενεργοποίησης του αυτόνομου νευρικού συστήματος με συνέπεια ταχυκαρδίες και αρρυθμίες
2. Με απευθείας δράση στο μυοκάρδιο
3. Μέσω φλεγμονής του ενδοθηλίου

Πολλές μελέτες έδειξαν ότι η έκθεση σε μολυσμένο περιβάλλον ενεργοποιεί κυτταρικούς μηχανισμούς με αποτέλεσμα την αύξηση των στοιχείων της φλεγμονής, όπως είναι η ιντερλευκίνη -6, οι κυτταροκίνες, τα λευμφοκύτταρα και η CRP (C αντιδρώσα πρωτεΐνη).

Σε μία ευρωπαϊκή μελέτη διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι που ζουν δίπλα σε δρόμους μεγάλης κυκλοφορίας διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν υπέρταση και ως εκ τούτου καρδιαγγειακό σύμβαμα, όχι μόνο εξαιτίας του νέφους αλλά και λόγω της ηχορύπανσης.

Έχει βρεθεί επίσης, ότι σε ημέρες όπου η μόλυνση του περιβάλλοντος ήταν αυξημένη, η 24ωρη καταγραφή της αρτηριακής πίεσης (holter) έδειξε αύξηση αυτής, ενοχοποιώντας την ενεργοποίηση του αυτόνομου νευρικού συστήματος.

Συμπερασματικά, η μόλυνση του περιβάλλοντος αποτελεί σήμερα μία σημαντική αιτία για εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου, αιφνίδιου θανάτου και αυξημένου αριθμού εισαγωγής ασθενών στα νοσοκομεία.

Η παγκόσμια οργάνωση υγείας προβλέπει ότι μέχρι το 2020  θα έχουν χαθεί 8 εκατομμύρια συνάνθρωποί μας από τη μόλυνση του περιβάλλοντος.

Γι’ αυτό πρέπει οι κυβερνήσεις των κρατών να συνειδητοποιήσουν την επιτακτική ανάγκη για λήψη άμεσων μέτρων περιβαλλοντικής πολιτικής.

Αυτή, δε, πρέπει να κινηθεί σε πέντε κύριους άξονες:

1. Στο σεβασμό της φύσης
2. Στις βασικές ανθρώπινες ανάγκες (νερό, τροφή κλπ).
3. Στην ενοποίηση της οικονομικής και περιβαλλοντικής πολιτικής
4. Στην ουσιαστική μείωση των ρύπων
5. Στη διεθνή αλληλεγγύη

Το περιβάλλον είναι μία πρόκληση και ταυτόχρονα ευκαιρία. Πρόκληση να ξεπεράσουμε τους εθνικούς μας εγωισμούς και ευκαιρία για να δημιουργήσουμε έναν πλανήτη με ειρηνικές σχέσεις, τόσο ανάμεσα στους ανθρώπους όσο και ανάμεσα στον άνθρωπο και στη φύση.

Αυτό θα είναι μία παρακαταθήκη της δικής μας γενιάς προς τις επερχόμενες για ένα καλύτερο ΑΥΡΙΟ.