Τα ούρα μας υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν περιέχουν αίμα.  Όμως, ορισμένα άτομα παρουσιάζουν αιματουρία ή επεισόδια αιματουρίας.  Μπορεί να συμβεί σε όλες τις ηλικίες και είναι ένα σύμπτωμα που θορυβεί τους ασθενείς μας και χρήζει λεπτομερούς ελέγχου, γιατί μπορεί να οφείλεται σε διάφορες παθήσεις.

Η αιματουρία μπορεί να είναι μακροσκοπική (τα ούρα είναι κόκκινα),  ή μικροσκοπική (παρουσία ερυθρών αιμοσφαιρίων στο μικροσκόπιο). Να τονίσουμε ότι η μικροσκοπική αιματουρία μπορεί να εκφράζει ακόμη και μια φυσιολογική κατάσταση καταπόνησης ή λειτουργίας των νεφρών. Για παράδειγμα, πολλοί αθλητές μετά από έντονη κόπωση μπορεί να εμφανίσουν μικροσκοπική αιματουρία, αλλά επειδή το φυσιολογικό δεν μπορούμε να το μετρήσουμε, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα αυτό αφού ελέγξουμε και αποκλείσουμε τις παθολογικές καταστάσεις που εκφράζονται με αιματουρία.

Το λεπτομερές ιστορικό είναι πολύτιμο καθώς το αίμα μπορεί να είναι στην αρχή, στο τέλος ή στη μέση της ούρησης υποδηλώνοντας προέλευση από την ουρήθρα, την ουροδόχο κύστη ή το νεφρό αντίστοιχα. Επίσης, μπορεί να έχει συνεχή ή διαλείποντα χαρακτήρα, καθησυχάζοντας εσφαλμένα ενίοτε τους ασθενείς μας. Σημαντική πληροφορία στη διάγνωση είναι αν η αιματουρία είναι ανώδυνη ή επώδυνη, καθώς η  ανώδυνη αιματουρία συνήθως συνοδεύει την κακοήθεια, ενώ η δεύτερη τη λιθίαση ή φλεγμονή του ουροποιητικού.

Πολλές ουρολογικές παθήσεις λοιπόν μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση   αίματος στα ούρα, όπως οι λοιμώξεις και οι λίθοι του ουροποιητικού, η καλοήθης υπερπλασία και ο καρκίνος του προστάτη, και όλα τα κακοήθη νεοπλάσματα του ουροποιητικού.

Μπορεί όμως να εκδηλωθεί και όταν υπάρχουν διαταραχές της πήξης του αίματος, μετά από έντονη σωματική άσκηση, ή μετά από τραυματισμό του ουροποιητικού.

Αρχικά με μια απλή εξέταση ούρων θα προσδιορίσουμε τη βαρύτητα της αιματουρίας και θα αποκλείσουμε άλλες καταστάσεις που μπορεί να βάψουν κοκκινωπά τα ούρα μας και να μας μπερδέψουν όπως φαγητά (λ.χ. παντζάρια) ή άλλες χρωστικές (λ.χ. χολοχρωστικές).

Σε κάθε περίπτωση, ο ασθενής πρέπει να επικοινωνήσει με τον ουρολόγο του και να υποβληθεί στις απαραίτητες εξετάσεις που με την αναλυτική και σταδιακή διερεύνηση οδηγούν στη σωστή διάγνωση και θεραπεία. Η κλινική εξέταση, εργαστηριακές εξετάσεις  όπως γενική και καλλιέργεια ούρων, γενική αίματος, χρόνοι πήξεως και βιοχημικός έλεγχος αποτελούν το πρώτο βήμα.

Το υπερηχογράφημα του ουροποιητικού συστήματος είναι ένας απλός και εύκολος για τον ασθενή απεικονιστικός έλεγχος και καθώς δεν έχει καθόλου ακτινοβολία είναι πολύτιμο τόσο στην αρχική διάγνωση όσο και στην παρακολούθηση του ασθενούς. Εάν χρειαζόμαστε παραπάνω πληροφορίες, οδηγούμαστε σε ειδικότερες εξετάσεις με πολύ υψηλό βαθμό ακρίβειας, όπως η αξονική και μαγνητική πυελογραφία, οι κυτταρολογικές ούρων και ο ενδοσκοπικός έλεγχος. Σήμερα με τα εύκαμπτα κυστεοσκόπια και ουρητηροσκόπια ελέγχουμε και εν συνεχεία παρεμβαίνουμε διαγνωστικά παίρνοντας βιοψίες ή θεραπευτικά εφαρμόζοντας θεραπείες, λ.χ. laser, κυριολεκτικά σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού.

Ειδικότερα,  εάν η αιματουρία οφείλεται σε πάθηση με χειρουργική αντιμετώπιση, ως χειρουργοί Ουρολόγοι έχουμε τη δυνατότητα,  χρησιμοποιώντας τη σύγχρονη επιστημονική γνώση και ιατρική τεχνολογία  να πραγματοποιούμε την  επέμβαση με ελάχιστα παρεμβατικό τρόπο. Με την ενδοουρολογία, τη χρήση δηλαδή εύκαμπτων ενδοσκοπίων επιτυγχάνουμε την αφαίρεση λίθων ή θηλωμάτων και όγκων της κύστεως, των ουρητήρων και του νεφρού χωρίς τομή, αναίμακτα και ανώδυνα για τον ασθενή με ελαχιστοποίηση του χειρουργικού χρόνου και συνήθως έξοδο από το νοσοκομείο την ίδια μέρα. Σε περιπτώσεις καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη η διουρηθρική προστατεκτομή με τη μέθοδο TURIS, που εφαρμόζουμε σε πλήθος περιστατικών πάνω από μια δεκαετία, αποτελεί το “gold standard” επιτυγχάνοντας εξαιρετικά και μόνιμα αποτελέσματα με ασφάλεια και ελάχιστη ταλαιπωρία του ασθενούς. Τέλος, σε περιπτώσεις που η αιματουρία θα αποκαλύψει κακοήθεια στο ουροποιητικό η ρομποτική μέθοδος Da Vinci είναι η μέθοδος επιλογής. Είναι πλέον ευρέως γνωστή και αποδεδειγμένη η  υπεροχή της ρομποτικής χειρουργικής στην Ουρολογία σε σχέση με τις παλαιότερες ανοιχτές χειρουργικές τεχνικές στο σύνολο σχεδόν της αντιμετώπισης των κακοηθειών του προστάτη, νεφρού ή κύστεως με σημαντικά πλεονεκτήματα για τον ασθενή και το γιατρό και γι’ αυτό αποτελεί μέθοδο επιλογής.

Επομένως, αν δείτε αίμα στα ούρα, είναι σωστό να ενημερώσετε άμεσα τον ουρολόγο σας και να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι δεν πρέπει να παραβλεφθεί ούτε ένα επεισόδιο αιματουρίας, ακόμα και αν περάσει και από μόνο του καθησυχάζοντάς μας εσφαλμένα,  καθώς μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερημένη διάγνωση με οδυνηρά αποτελέσματα.  Η έγκαιρη διάγνωση με μεθοδική και διεξοδική διερεύνηση και η εφαρμογή σύγχρονων χειρουργικών τεχνικών που γίνεται από έμπειρους χειρουργούς Ουρολόγους σε κέντρα που διαθέτουν την τεχνολογία αιχμής όπως η Ευρωκλινική Αθηνών, εξασφαλίζουν την ίαση.