Στένωση ουρήθρας και όσα πρέπει να γνωρίζετε για το τι είναι, τα συμπτώματα, τα αίτια, πως γίνεται η διάγνωση και τη θεραπεία της.

Τι είναι

Τι είναι η στένωση ουρήθρας;

Η ουρήθρα είναι το σωληνάκι που αποτελεί τη συνέχεια και έξοδο της ουροδόχου κύστεως και μέσω αυτής αποβάλλονται τα ούρα από τον οργανισμό. Η ουρήθρα πρέπει να έχει αρκετό εύρος αλλά και ελαστικότητα που εξασφαλίζουν την ευχερή ροή των ούρων. Πολλές παθολογικές καταστάσεις μπορούν να περιορίσουν τη φυσιολογική διάμετρο της ουρήθρας, κατάσταση που περιγράφεται ως στένωση της ουρήθρας (στένωμα όπως εναλλακτικά αναφέρεται), λειτουργώντας αποφρακτικά  για το ουροποιητικό σύστημα. Η στένωση μπορεί να αφορά οποιοδήποτε σημείο της ουρήθρας, από το έξω στόμιο έως τον αυχένα της ουροδόχου κύστεως, μπορεί να ποικίλλει σε έκταση, μπορεί να εμφανιστούν σε όλες τις ηλικίες και στα δυο φύλα, βέβαια είναι συχνότερη στους άνδρες.

Συμπτώματα

Από ποια συμπτώματα θα καταλάβετε ότι πάσχετε από στένωση ουρήθρας;

Όταν μία στένωση ουρήθρας είναι μικρή και δεν επηρεάζει τη ροή των ούρων είναι ασυμπτωματική, δηλαδή δεν εκδηλώνει συμπτώματα, ενώ μεγαλύτερου βαθμού στένωση προκαλεί αποφρακτική συμπτωματολογία του ουροποιητικού και έντονη δυσφορία του ασθενούς. Τα κυριότερα συμπτώματα με τα οποία συνδέεται η στένωση ουρήθρας είναι όταν η ροή των ούρων ελαττώνεται, υπάρχει δυσκολία στην έξοδο των ούρων, αίσθημα ατελούς κένωσης, συχνά συχνουρία και επιτακτικότητα έως και ακράτεια ούρων. Εάν η κύστη δεν αδειάζει και παραμένουν υπολείμματα ούρων προκαλούνται υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις ή προστατίτιδες με τσουξίματα, εμπύρετο, πυελικό ή κοιλιακό άλγος, αίμα στα ούρα ή το σπέρμα και όλα τα συμπτώματα της φλεγμονής. Στους άνδρες είναι πολύ σημαντικό να διαφοροδιαγνώσουμε ότι ο ασθενής πάσχει πράγματι από στένωση ουρήθρας και όχι από παθήσεις του προστάτη, όπως η υπερπλασία,  που μπορεί να συνυπάρχει ή όχι, και έχει αντίστοιχη κλινική εικόνα , ώστε ο ασθενής να αντιμετωπιστεί με τη δέουσα θεραπεία.

Αίτια

Πως δημιουργείται η στένωση ουρήθρας;

Η στένωση ουρήθρας συνυπάρχει με τη φλεγμονή και την κακή αιμάτωση της περιοχής. Κάθε κατάσταση που θα τραυματίσει, θα επηρεάσει την αιμάτωση της ουρήθρας και θα προκαλέσει φλεγμονή αυτής δυνητικά οδηγεί σε δημιουργία ουλώδους ιστού και στένωση. Έτσι συχνές αιτίες αποτελούν:

• Συγγενείς παθήσεις της ουρήθρας όπως υποσπαδίας, βαλβίδες οπίσθιας ουρήθρας, υψηλός αυχένας ουροδόχου κύστης και χειρουργεία διόρθωσής τους.
• Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του ουροποιογεννητικού συστήματος και σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, όπως γονόρροια και χλαμύδια.
• Τραυματισμός της περιοχής, κατάγματα πυέλου
• Ακτινοβολία
• Παθήσεις του προστάτη, εισαγωγή καθετήρα και χειρουργικές διουρηθρικές επεμβάσεις
• Κακοήθειες που είναι σε στενή γειτνίαση με την ουρήθρα.
• Παθήσεις του έξω στομίου της ουρήθρας και του δέρματος της περιοχής, όπως ευμέγεθες εκτρόπιο σε γυναίκες, σκληρός ατροφικός λειχήνας βαλάνου και φίμωση σε άνδρες

Διάγνωση

Πως γίνεται η διάγνωση για τη στένωση ουρήθρας;

Η διάγνωση για τη στένωση της ουρήθρας γίνεται  από το ιστορικό του ασθενούς, την κλινική  εξέταση της περιοχής, με μικροβιολογικές εξετάσεις ούρων και υπερήχους. Εξειδικευμένες εξετάσεις ελέγχουν πλήρως ανατομικά και λειτουργικά την ουρήθρα προσδιορίζοντας με λεπτομέρεια το σημείο και την έκταση της βλάβης ώστε να προγραμματιστεί η αντίστοιχη θεραπευτική προσέγγιση. Αυτές οι ειδικές εξετάσεις που ελέγχουν με λεπτομέρεια την ουρήθρα και μας βοηθούν να εκτιμήσουμε και να κατατάξουμε το στάδιο της στένωσης είναι:

• η Ούρο- ροομετρία, κατά την οποία μετριέται ο ρυθμός ροής και η διάρκεια της ούρησης
• η Ουρηθρο- κυστεογραφία που εγχύεται σκιαγραφική ουσία στην ουρήθρα και ελέγχεται ακτινοσκοπικά
• η Ουρηθρο- κυστεοσκόπηση, δηλαδή η απευθείας επισκόπηση της ουρήθρας με ειδική ενδοσκοπική κάμερα.

Θεραπεία

Πως θεραπεύεται η στένωση ουρήθρας; Υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία; Τι επέμβαση γίνεται;

Εάν ο έλεγχος οδηγήσει ότι η στένωση ουρήθρας χρήζει αντιμετώπισης αυτή είναι επεμβατική- χειρουργική καθώς δεν υπάρχει αποτελεσματική φαρμακευτική αγωγή

Η πιο απλή και συνήθης μέθοδος που εφαρμόζουμε είναι η διαστολή της ουρήθρας χρησιμοποιώντας ειδικούς διαστολείς ώστε να διανοιχθεί ο ουλώδης ιστός και κατά συνέπεια να επανέλθει σε φυσιολογικό εύρος  η ουρήθρα αλλά και να αποκτήσει πάλι την απαραίτητη ελαστικότητα. Η διαστολή πρέπει να επαναλαμβάνεται τακτικά με συχνότητα που εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης. Ενίοτε εκπαιδεύεται ο ασθενής στην πραγματοποίηση αυτοδιαστολών με χρήση ειδικών καθετήρων για κάποιο διάστημα. Όταν η στένωση ουρήθρας είναι μικρής έκτασης αυτή η τεχνική έχει αποτελεσματικότητα, εάν όμως αυτά υποτροπιάζουν συχνά προχωρούμε σε πιο παρεμβατικές μεθόδους, όπως η ενδοσκοπική ουρηθροτομία. Πρόκειται για τη μέθοδο εκλογής σε στένωση ουρήθρας μήκους κάτω των 2 εκατοστών. Με ένα ειδικό εργαλείο, που λέγεται οπτικός ουρηθροτόμος, προχωρούμε μέσω της ουρήθρας και υπό όραση κόβουμε με ένα ειδικό μαχαιράκι τον ουλώδη ιστό και διανοίγεται το στένωμα

Η πιο ριζική και οριστική λύση στο πρόβλημα των στενωμάτων της ουρήθρας είναι η ουρηθροπλαστική. Πραγματοποιούμε αυτήν τη χειρουργική επέμβαση στις πιο σοβαρές διαταραχές μετά από ενδελεχή διαγνωστικό έλεγχο που διαπιστώνουμε με ακρίβεια τη θέση, το μήκος και την έκταση του στενώματος. Αφαιρούμε το στενωτικό τμήμα και ενώνουμε τα δύο υγιή τμήματα της ουρήθρας ή ανασκευάζουμε την ουρήθρα χρησιμοποιώντας μόσχευμα.

Σε πολύ σοβαρές μη επανορθώσιμες βλάβες της ουρήθρας και γενικότερα της πυέλου και της ουροδόχου κύστεως πραγματοποιείται κυστεοστομία, δηλαδή καταργούμε πλήρως την ουρήθρα εκτρέποντας τα ούρα μέσω δημιουργίας στομίας- ανοίγματος στο κοιλιακό τοίχωμα. Συνίσταται συνήθως σε ασθενείς ηλικιωμένους ή με καταστροφικές παθήσεις που είναι ακατάλληλοι για ουρηθροπλαστική.

Παλαιότερα χρησιμοποιούσαμε για την αντιμετώπιση των στενωμάτων  ουρηθρικά στεντ, μεταλλικά συνήθως σωληνωτά πλέγματα, που τοποθετούνταν προσωρινά ή μόνιμα εντός της ουρήθρας σαν καλούπι, με σκοπό να κρατήσουν ανοιχτό τον αυλό της μετά από τη διαστολή. Στην πράξη δεν ήμασταν ικανοποιημένοι γιατί μπορεί τα στεντ να μετακινούνταν ή να αναπτυσσόταν υπερτροφικός αντιδραστικός ιστός προκαλώντας αιματουρία, δυσουρία και άλγος, ακράτεια, απόφραξη και επιδείνωση της στενώσεως.

Η τελευταία εξέλιξη είναι η διαστολή του στενώματος με ειδικά μπαλόνια που εκλύουν πακλιταξέλη παράλληλα με τη διαστολή. Η πακλιταξέλη προλαμβάνει την ιστική αντίδραση και αποφεύγουμε τις προαναφερθείσες επιπλοκές. Αποτελεί έναν πολύ ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης για τη στένωση ουρήθρας με συχνές υποτροπές αποφεύγοντας βαρύτερες χειρουργικές επεμβάσεις.