1. Η χειρουργική παχυσαρκίας ανήκει στις αισθητικές επεμβάσεις;

Παρόλο που το αισθητικό πρόβλημα κάθε άλλο παρά αμελητέο είναι (πολλές φορές οδηγεί σε καταθλιπτικά σύνδρομα), η χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας αποσκοπεί επίσης στην βελτίωση της γενικής υγείας του ατόμου αλλά και στη θεραπεία πολλών παθήσεων που συνδέονται άμεσα με – ή επιβαρύνονται δραματικά από – το υπερβολικό βάρος. Συγκεκριμένα, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η υπέρταση, η υπερχοληστεριναιμία ανήκουν μεταξύ άλλων στα νοσήματα που βελτιώνονται εντυπωσιακά μετά από την επέμβαση και μάλιστα πολύ νωρίτερα από την απώλεια βάρους. Το δε προσδόκιμο επιβίωσης μετά την απώλεια βάρους επανέρχεται στα αναμενόμενα επίπεδα ενώ ο κίνδυνος από άλλα νοσήματα μειώνεται δραματικά. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί την παχυσαρκία πανδημικό νόσημα αρκετά χρόνια τώρα. Η πρόσφατη εμπειρία με τον κορωνοϊο ανέδειξε την επιβάρυνση που η παχυσαρκία επιφέρει στην υγεία του ατόμου, καθώς συμπεριελήφθη στα «υποκείμενα νοσήματα».

2. Η χειρουργική επέμβαση υποκαθιστά τη δίαιτα; Είναι ο εύκολος δρόμος για την απώλεια βάρους;

Η χειρουργική της παχυσαρκίας είναι όντως ο αποτελεσματικότερος και ταχύτερος τρόπος απώλειας βάρους και μάλιστα με μεγάλη διαφορά. Σε καμία περίπτωση όμως δεν αποτελεί τον «εύκολο τρόπο». Ταυτόχρονα, η σωστή διατροφή αποτελεί βασική προϋπόθεση της επιτυχίας της επέμβασης τόσο πριν (εκπαίδευση) όσο και μετά (διατήρηση φυσιολογικού βάρους μακροχρόνια). Είναι ωστόσο αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι η μετεγχειρητική «δίαιτα» αποσκοπεί στη σωστή διατροφή και όχι στον περιορισμό λήψης τροφής προς απώλεια βάρους. Με απλά λόγια τα πολλά «μη» και «απαγορεύεται» μιας δίαιτας πριν την επέμβαση αντικαθιστώνται από κάποια «πρέπει»

3. Η επιτυχία μιας επέμβασης παχυσαρκίας κρίνεται από το μέγεθος της απώλειας βάρους που επιφέρει;

Δυστυχώς, αυτή είναι η μεγαλύτερη παρανόηση του κόσμου για τη χειρουργική παχυσαρκίας. Το μόνο σίγουρο μετά από μια επέμβαση είναι η ταχεία και μεγάλη απώλεια βάρους μέσα σε 6-12 μήνες. Αυτό συμβαίνει σε οποιονδήποτε υποβληθεί σε επέμβαση παχυσαρκίας σε ποσοστό 100%. Μια επιτυχημένη επέμβαση όμως δεν κρίνεται μόνο από αυτό, αλλά κυρίως από:

Α. την «εύκολη» ζωή μετά την επέμβαση – δλδ χωρίς διατροφικά ή ψυχολογικά προβλήματα και

Β. την πλήρη διαχείριση και διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους για πολλά χρόνια μετά (δηλαδή ο ασθενής να αποκτήσει τον πλήρη και εύκολο έλεγχο του βάρους του ακόμα και πολύ χαμηλότερα από αυτό που μπορεί να επιτύχει η επέμβαση από μόνη της).

4. Χειρουργική Παχυσαρκίας: Μετά την επέμβαση δεν γίνεται να ξαναπάρεις κιλά;

Η οποιαδήποτε επέμβαση – εφόσον επιλεγεί η κατάλληλη για τον εκάστοτε ασθενή – εγγυάται μια ταχεία και μεγάλη απώλεια βάρους (της τάξης του 80% των έξτρα κιλών) μέσα σε 12 μήνες. Με μειωμένους ρυθμούς η απώλεια βάρους συνεχίζεται για άλλους 12 μήνες περίπου. Κάπου εκεί όμως η δράση της επέμβασης μειώνεται και σταδιακά σταματά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η κακή διατροφή μπορεί  να οδηγήσει σε επαναπρόσληψη βάρους. Ενδεχομένως όχι όσο του αρχικού αλλά αρκετού για να επιστρέψει κάποιος στο στάδιο της παχυσαρκίας. Ακριβώς αυτός είναι ο λόγος ύπαρξης της προεγχειρητικής προετοιμασίας και της μετεγχειρητικής παρακολούθησης: να μονιμοποιήσει την απώλεια βάρους που το χειρουργείο προσφέρει.

5. Η επιλογή του τύπου της επέμβασης γίνεται ανάλογα με τα κιλά που θέλω να χάσω;

Είναι γεγονός ότι κάθε επέμβαση έχει διαφορετικό προφίλ, μεταξύ άλλων και στο ποσοστό του έξτρα βάρους που χάνεται. Για παράδειγμα με τη γαστρική παράκαμψη  αναμένεται απώλεια της τάξης του 75-80% ενώ με την επιμήκη γαστρεκτομή 65-70%. Ενώ η διαφορά ως ποσοστό μοιάζει σημαντική, στην πράξη αντιστοιχεί σε πολύ λίγα κιλά. Για παράδειγμα σε κάποιον με 60 κιλά έξτρα βάρους η διαφορά είναι της τάξης των 7-8 κιλών, δηλαδή αμελητέα. Πολύ σημαντικότερη είναι η επιλογή της σωστής επέμβασης σύμφωνα με το διατροφικό και μεταβολικό προφίλ του ασθενούς, ούτως ώστε η σωστή διατροφή μετά την επέμβαση να είναι εύκολη/φυσική και κατά συνέπεια το αποτέλεσμα της επέμβασης μακροχρόνιο. Η επιλογή της επέμβασης γίνεται με τη βοήθεια του χειρουργού σε μια (κάποιες φορές και περισσότερες) λεπτομερείς και μεγάλης διάρκειας συνεδρίες.

6. Χειρουργική Παχυσαρκίας: Θέλω η επέμβαση να είναι η μικρότερη δυνατή ή/και η ασφαλέστερη

Η ιδέα ότι οι επεμβάσεις παχυσαρκίας μπορούν να διαχωριστούν σε «μεγάλες» και «μικρές» είναι απλά λανθασμένη. Η καθεμία από αυτές που επισήμως συνιστώνται και χρησιμοποιούνται έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που την καθιστούν καταλληλότερη για τον κάθε ασθενή. Όσο πιο πολύπλοκο και αν ακούγεται να παρακαμφθεί ένα τμήμα του στομάχου (bypass) από το να κοπεί ένα αντίστοιχο τμήμα του (sleeve), η αλήθεια είναι ότι στην πράξη έχουν αμελητέα διαφορά κινδύνου. Είναι προφανώς απαραίτητη η πολύ λεπτομερής περιγραφή της ίδιας της επέμβασης και η σχολαστική επεξήγηση του κινδύνου από την κάθε επέμβαση, ωστόσο συνολικά, τα ποσοστά επιπλοκών σε ειδικά εκπαιδευμένα χέρια είναι εξαιρετικά χαμηλά (ίδια με αυτά μιας χολοκυστεκτομής).

7. Κι αν αλλάξω γνώμη; Θέλω η επέμβαση να είναι αναστρέψιμη

Η ερώτηση αυτή δείχνει καταρχάς ότι ο συγκεκριμένος υποψήφιος δεν είναι αρκετά ενημερωμένος για την χειρουργική παχυσαρκίας και κατά συνέπεια ότι δεν είναι ακόμη έτοιμος – ψυχολογικά τουλάχιστον – για μια τέτοια επέμβαση. Αυτό το λάθος καταλογίζεται εξολοκλήρου στον χειρουργό και την ομάδα του. Είναι γεγονός ότι κάποιες από τις αναγνωρισμένες επεμβάσεις είναι αναστρέψιμες, όπως το γαστρικό bypass. Κάποιες δε από τις όχι και τόσο δοκιμασμένες/επιτυχημένες που παραμένουν στο περιθώριο των επιλογών παγκοσμίως, διαφημίζονται ακριβώς για αυτό – ότι είναι αναστρέψιμες (βλ. γαστρική πτύχωση). Όπως καταλαβαίνετε, η αναστροφή μιας επέμβασης απαιτεί μια ακόμη επέμβαση – δλδ ένα ακόμη ρίσκο. Η δυνατότητα υπάρχει για τις εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις που αυτή επιβάλλεται για λόγους υγείας που ενδεχομένως να μην έχουν να κάνουν με την επέμβαση καθ’ εαυτή. Σε καμία περίπτωση όμως δεν προσφέρονται ως δυνατότητα «αλλαγής γνώμης». Κατ’ επέκταση η αναστρεψιμότητα μιας επέμβασης ΔΕΝ πρέπει να προσφέρεται ως πλεονέκτημα της μιας έναντι της άλλης.

8. Διάβασα για μια καινούρια επέμβαση που είναι ασφαλής, επιτυχημένη και αναστρέψιμη.

Κάθε επέμβαση – όχι μόνο παχυσαρκίας – που προσφέρεται, έχει αποδείξει μετά από τεράστιους αριθμούς και πολλαπλές μελέτες ότι είναι ασφαλής και προσφέρει αυτά που υπόσχεται. Προφανώς η χειρουργική δεν επαναπαύεται σε αυτά που ήδη υπάρχουν και συνεχίζει την αναζήτηση του καλύτερου, οπότε νέες ιδέες προκύπτουν συνέχεια. Κάποιες από αυτές είναι πολλά υποσχόμενες και δοκιμάζονται περισσότερο από τις άλλες. Κάποιες άλλες παρά την πρόσκαιρη αναγνώριση, γρήγορα εγκαταλείφθηκαν (π.χ. γαστρικός δακτύλιος). Ωστόσο μέχρι να υπάρξει επαρκής αριθμός και έλεγχος με μεγάλες μελέτες οι συστάσεις παραμένουν στις δοκιμασμένες. Ας αφήσουμε όμως τους αριθμούς να μιλήσουν: Είναι πολύ απλό να δει κάποιος ποιες είναι οι συχνότερες επεμβάσεις παχυσαρκίας παγκοσμίως αυτή τη στιγμή (γαστρικό bypass ,επιμήκης γαστρεκτομή) και μέσα από αυτές να διαλέξει με τη βοήθεια του χειρουργού του αυτή που του ταιριάζει.

9. Γιατί το κόστος των επεμβάσεων παχυσαρκίας είναι τόσο υψηλό;

Οι επεμβάσεις παχυσαρκίας είναι ειδικές επεμβάσεις. Δηλαδή απαιτούν εξειδικευμένη ομάδα όχι μόνο χειρουργική αλλά και παρακολούθησης (διατροφολόγο, ενδοκρινολόγο, κάποιες φορές και ψυχολόγο). Επίσης απαιτείται ένας – συγκριτικά με άλλες επεμβάσεις – μεγαλύτερος αριθμός ειδικών υλικών (π.χ. τα λεγόμενα staplers ή κοπτοράπτες). Το κόστος θα μπορούσε να μειωθεί π.χ.

– Αφαιρώντας τους υπόλοιπους ιατρούς από την ομάδα – με αποτέλεσμα την ελλιπή προετοιμασία και παρακολούθηση που εγγυημένα οδηγεί στην αποτυχία της επέμβασης μακροπρόθεσμα

– Χρησιμοποιώντας χαμηλότερης ποιότητας υλικά από αμφιβόλου ή και κακής φήμης εταιρείες – με συνέπεια την αύξηση του ρίσκου άμεσων μετεγχειρητικών επιπλοκών.

Το ορθό κόστος που περιλαμβάνει τις προαναφερθείσες παροχές είναι επένδυση επιτυχίας και ασφάλειας.

10. Τελικά πότε είναι επιτυχημένη μια επέμβαση παχυσαρκίας και ποιος ο τρόπος επιτυχίας;

Δεδομένης της σίγουρης απώλειας βάρους μια επιτυχημένη επέμβαση παχυσαρκίας οφείλει να έχει δύο χαρακτηριστικά:

• Εύκολη μετάβαση στη μετά την επέμβαση σωστή διατροφή
• Πλήρη έλεγχο του βάρους και διατήρησή του στα επίπεδα που ο ίδιος ο ασθενής επιθυμεί μετά τα δύο χρόνια

Για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται σχολαστική προετοιμασία προεγχειρητικά τόσο από τον χειρουργό όσο και από τον διατροφολόγο ώστε η σχέση με το φαγητό μετά την επέμβαση να μην αποτελεί έκπληξη για τον ασθενή, και συστηματική παρακολούθηση κυρίως από τον διατροφολόγο μετεγχειρητικά. Αυτός είναι ο μοναδικός παγκόσμια αναγνωρισμένος δρόμος προκειμένου να έχει επιτυχία η «δεύτερη ευκαιρία» σε μια φυσιολογική και υγιή ζωή που προσφέρει ένα χειρουργείο παχυσαρκίας.