Χειρουργείο Παχυσαρκίας – Απώλεια βάρους – Μεταβολική Χειρουργική

Ένα χειρουργείο παχυσαρκίας πρέπει να εξατομικεύεται στις ανάγκες κάθε ασθενούς  και να μην καταφεύγουμε σε μία και μόνο “μαγική” τεχνική, ίδια για όλους τους ασθενείς. Στην περίπτωση της παχυσαρκίας υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επεμβάσεις όταν η παχυσαρκία είναι ανθεκτική στην αλλαγή δίαιτας και τρόπου ζωής. Καθώς επομένως η παχυσαρκία είναι μια πολύ-παραγοντική πάθηση, με μεταβολικές και ψυχολογικές παραμέτρους να εμφανίζουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στους πάσχοντες, οι βαριατρικές/μεταβολικές επεμβάσεις επιλέγονται ώστε να ταιριάζουν στις ιδιαιτερότητες κάθε ασθενούς για να έχουν τη μέγιστη επιτυχία και τη χαμηλότερη πιθανότητα επαναπρόσληψης βάρους.

Στις μέρες μας όταν μιλάμε για χειρουργείο παχυσαρκίας οφείλουμε να πραγματοποιείτια σχεδόν αποκλειστικά με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές ακόμα και για τις πιο περίπλοκες επεμβάσεις μεταβολικής χειρουργικής, επιτυγχάνοντας νοσηλεία 24-48 ωρών το πολύ.

Παρακάτω αναλύονται οι επεμβάσεις παχυσαρκίας και τα πλεονεκτήματα – μειονεκτήματα κάθε μίας:

Ενδοσκοπική γαστροπλαστική

Πρόκειται για μια υβριδική τεχνική καθώς διενεργείται με τη χρήση επεμβατικού ενδοσκοπίου, σε χειρουργείο υπό γενική αναισθησία, με διαδοχική τοποθέτηση πολλαπλών ραφών στην εσωτερική επιφάνεια του στομάχου. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η συρρίκνωση του στομάχου και η μείωση της συνολικής χωρητικότητας του, ενώ φαίνεται να μειώνεται η ταχύτητα κένωσης του στομάχου. Με απλά λόγια, ο πάσχοντας χορταίνει ταχύτερα και για περισσότερο χρόνο. Παρόλο που εκτελείται χωρίς τομές, είναι ένα περίπλοκο χειρουργείο, και για να επιτύχει είναι απαραίτητη η απόλυτη προσήλωση στη διαιτολογική παρακολούθηση.

Πλεονεκτήματα 

• Απώλεια ως 20% του Συνολικού Σωματικού Βάρους, σχεδόν ισάξια των χειρουργικών επεμβάσεων
• Δεν τοποθετείται ξένο σώμα
• Περιορισμός κατανάλωσης τροφής και θερμίδων λόγω μειωμένου όγκου στομάχου
• Μετεγχειρητική νοσηλεία 1-2 ημερών
• Σημαντική απώλεια βάρους που ξεκινά άμεσα μετά την επέμβαση.
• Μπορεί να εκτελεσθεί για πάσχοντες που δε μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση
• Χειρουργική επέμβαση χωρίς τομές

Μειονεκτήματα

• Πολύ μικρή πιθανότητα επιπλοκών όπως τραυματισμός οργάνων πέριξ του στομάχου
• Πιθανότητα αποτυχίας ως 20%, λόγω κακής επιλογής καταλληλότητας της επέμβασης για τον ασθενή
• Χρειάζεται αυστηρή επιλογή υποψηφίων για την επέμβαση
• Κόστος που πλησιάζει τη χειρουργική επέμβαση

Λαπαροσκοπική Γαστρεκτομή

Λαπαροσκοπική επιμήκης γαστρεκτομή (Sleeve ή Γαστρικό μανίκι)

Διενεργείται με 4-5 μικρές  τομές, και περιλαμβάνει την αφαίρεση περίπου 80% του στομάχου. Το τμήμα του στομάχου που παραμένει μοιάζει με μανίκι και έχει χωρητικότητα 100-200ml. Είναι περιοριστική επέμβαση, που μειώνει τη χωρητικότητα του στομάχου και άρα την κατανάλωση τροφής και θερμίδων. Όμως φαίνεται ότι ο πιο  σημαντικός τρόπος λειτουργίας είναι η αλλαγή στις ορμόνες του γαστρεντερικού, με γνωστότερη την γκρελίνη, που προκαλεί μείωση της όρεξης και αίσθημα κορεσμού. Εφόσον γίνει σωστή επιλογή και προετοιμασία του πάσχοντα, το Μανίκι επιτυγχάνει άριστη απώλεια βάρους και θεραπεία διαβήτη, με χαμηλά ποσοστά επιπλοκών.

Πλεονεκτήματα  

• Απώλεια 50-60% Επιπλέον Σωματικού Βάρους
• Δεν τοποθετείται ξένο σώμα όπως στο δακτύλιο, δεν αλλάζει η ανατομία του εντέρου όπως στις πιο περίπλοκες επεμβάσεις.
• Περιορισμός κατανάλωσης τροφής και θερμίδων λόγω μειωμένου όγκου στομάχου
• Μείωση του αισθήματος της πείνας, μείωση της όρεξης και ταχύτερο αίσθημα κορεσμού λόγω μεταβολών στις ορμόνες του γαστρεντερικού
• Μετεγχειρητική νοσηλεία ως 2 ημερών
• Σημαντική απώλεια βάρους που ξεκινά άμεσα μετά την επέμβαση.
• Πολύ μικρή πιθανότητα ανεπάρκειας βιταμινών και ιχνοστοιχείων
• Θεραπεία σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2

Μειονεκτήματα

• Πολύ μικρή πιθανότητα επιπλοκών όπως διαφυγή από τη γραμμή συρραφής του στομάχου στο 1%, πλήρως θεραπεύσιμη
• Μη αναστρέψιμη επέμβαση χωρίς όμως σημαντική αλλαγή στην ανατομία του γαστρεντερικού
• Επαναπρόσληψη βάρους, είτε λόγω κατανάλωσης υπερθερμιδικών τροφών (γλυκά, λίπη κτλ.,) ή λόγω χρόνιας διάτασης του στομάχου

Γαστρικό Bypass

Χειρουργείο Παχυσαρκίας: Λαπαροσκοπική γαστρική παράκαμψη 

Θεωρείται η πιο επιτυχημένη επέμβαση απώλειας βάρους. Εκτελείται με 5 μικρές τομές, αλλά είναι αρκετά περίπλοκη επέμβαση. Αρχικά ένα μικρό τμήμα του ανώτερου στομάχου, χωρητικότητας γύρω στα 40-50ml, διαχωρίζεται από το υπόλοιπο στομάχι. Στη συνέχεια το λεπτό έντερο επίσης διαχωρίζεται, με το περιφερικό τμήμα του να ενώνεται στο μικρό τμήμα του στομάχου που διαχωρίστηκε αρχικά, και το κεντρικό τμήμα συνδέεται ξανά με το περιφερικό σε πιο απομακρυσμένο σημείο, ώστε να καθυστερεί η πρόσμειξη της τροφής με τη χολή και τα γαστρικά και παγκρεατικά ένζυμα που βοηθούν στην πέψη. Η επέμβαση προκαλεί σημαντική μακροχρόνια απώλεια βάρους με διάφορους μηχανισμούς. Η διατήρηση ενός πολύ μικρού τμήματος του στομάχου σημαίνει ότι υπάρχει σημαντικός περιορισμός των προσλαμβανόμενων τροφών και άρα θερμίδων. Η παράκαμψη δε, ενός μεγάλου τμήματος του εντέρου από τη διαδικασία της πέψης, σημαίνει ότι απορροφάται σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό από τις προσλαμβανόμενες τροφές και θερμίδες, με αποτέλεσμα ν αλλάζει ριζικά ο μεταβολισμός του πάσχοντα από Νοσογόνο Παχυσαρκία. Τέλος, η αλλαγή της ανατομίας του γαστρεντερικού και της ροής τροφής ενζύμων και ορμονών, καταστέλλει την όρεξη, προκαλεί αίσθημα κορεσμού,   και αναστρέφει τους μηχανισμούς ανάπτυξης Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2.

Πλεονεκτήματα

• Πολύ σημαντική απώλεια βάρους, της τάξης του 70-80% του Επιπλέον Σωματικού Βάρους
• Μείωση της κατανάλωσης τροφών και θερμίδων
• Καταστολή του αισθήματος της πείνας και μείωση της όρεξης
• Πλήρης αλλαγή του μεταβολισμού του πάσχοντα, με επιτάχυνσή του
• Μακροχρόνια απώλεια βάρους που διατηρείται στο χρόνο
• Πολύ μικρή πιθανότητα αποτυχίας της επέμβασης, ανεξαρτήτως διαιτητικών συνηθειών
• Πολύ μικρή πιθανότητα σημαντικής υποτροπής της παχυσαρκίας ανεξαρτήτως διαιτητικών συνηθειών

Μειονεκτήματα

• Τεχνικά περίπλοκη επέμβαση
• Σημαντική αλλαγή στην ανατομία του γαστρεντερικού, αλλά πλήρως αναστρέψιμη
• Μετεγχειρητική νοσηλεία 3-5 ημερών
• Πιθανότητα ανεπάρκειας βιταμινών και ιχνοστοιχείων όπως B12, φυλλικό οξύ, Σίδηρος και Ασβέστιο
• Χρήση συμπληρωμάτων διατροφής εφ’ όρου ζωής
• Λόγω της σημαντικής αλλαγής στο μεταβολισμό, είναι απαραίτητη η συνεχής παρακολούθηση από εξειδικευμένο διαιτολόγο

Γαστρική παράκαμψη μίας αναστόμωσης

Πρόκειται για μια τεχνική παραλλαγή της κλασικής επέμβασης Γαστρικού Bypass που εφαρμόζεται εδώ και αρκετά χρόνια. Μετά το διαχωρισμό του στομάχου, το μικρό τμήμα συνδέεται άμεσα με το περιφερικό τμήμα του εντέρου, χωρίς αυτό να διαχωριστεί. Σε σχέση με το γαστρικό bypass είναι τεχνικά απλούστερη επέμβαση καθώς γίνεται μία λιγότερη αναστόμωση. Κατά τα άλλα ισχύουν τα ίδια σε σχέση με μετεγχειρητική νοσηλεία, ανάρρωση και τρόπο λειτουργίας.

 Πλεονεκτήματα

• Ίδια με το Γαστρικό Bypass
• Τεχνικά απλούστερο από το Γαστρικό Bypass
• Πιθανώς καλύτερη θεραπεία διαβήτη από το Γαστρικό Bypass

Μειονεκτήματα

• Ίδια με το Γαστρικό Bypass
• Ψηλότερη πιθανότητα δυσαπορρόφησης βιταμινών και ιχνοστοιχείων
• Ψηλότερα ποσοστά αναιμίας
• Αντενδείκνυται αν συνυπάρχει σοβαρή παλινδρόμηση

Συμπέρασμα
Χειρουργείο Παχυσαρκίας: Καταληκτικά…

Από την ανάλυση των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων της κάθε επέμβασης, είναι προφανές ότι δεν υπάρχει η ιδανική επέμβαση που να δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα σε όλους τους πάσχοντες. Υπάρχει όμως, η ιδανική επέμβαση για κάθε πάσχοντα, αναλόγως διαφόρων διαιτητικών και ψυχολογικών παραγόντων. Ο καλύτερος προγνωστικός δείκτης για την επιτυχία μιας επέμβασης, εκτός από την επιθυμία του ίδιου  και την προσήλωσή του στον στόχο και στις απαιτήσεις της προσπάθειας απώλειας βάρους, είναι η επιλογή μιας έμπειρης ομάδας παχυσαρκίας, που θα επιλέξει και θα φέρει σε πέρας με επιτυχία, την ιδανική επέμβαση για τον ίδιο τον πάσχοντα.