Τι είναι

Κύστη ωοθήκης: Τι είναι και πόσο συχνά εμφανίζεται;

Η κύστη στην ωοθήκη (κύστη ωοθήκης ή κύστη ωοθηκών όπως επίσης αναφέρεται το πρόβλημα) είναι κάτι που μία στις δυο γυναίκες θα εμφανίσει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή της. Η κύστη ωοθήκης πρόκειται για μία απλή κύστη, η οποία περιέχει μόνο ορό και εμφανίζεται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Όταν όμως μία κύστη στην ωοθήκη περιέχει συμπαγή στοιχεία, τότε χρειάζονται περαιτέρω έλεγχο.

Συμπτώματα και διάγνωση

Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται η κύστη ωοθηκών και γίνεται η διάγνωση;

Οι κύστες ωοθηκών ανακαλύπτονται σε κάποιες γυναίκες όταν αυτές οδηγούνται λόγω συμπτωμάτων στο γυναικολόγο ενώ σε κάποιες άλλες ανακαλύπτονται τυχαία κατά τον τακτικό τους γυναικολογικό έλεγχο. Τα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν κύστη στην ωοθήκη είναι:

• Ασυνήθιστη αιμορραγία από τον κόλπο
• Αίσθημα βάρους ή πόνου χαμηλά στην κοιλιά
• Πόνος κατά την επαφή
• Φούσκωμα στην κοιλιά

Ο έμπειρος γυναικολόγος διαγιγνώσκει ότι υπάρχει κύστη ωοθήκης με τη γυναικολογική εξέταση και η ύπαρξή της επιβεβαιώνεται με το γυναικολογικό υπερηχογράφημα. Ο γυναικολόγος μπορεί να ζητήσει περαιτέρω απεικονιστική διερεύνηση για μια κύστη στην ωοθήκη με αξονική ή μαγνητική τομογραφία ή με PET- CT. Επιπλέον μπορεί να χρειαστεί να γίνει και αιματολογικός έλεγχος σχετικός με την παρουσία της κύστης της ωοθήκης για τον έλεγχο των τιμών των Ca 125, HE4 κα.

Αίτια

Πώς δημιουργείται η κύστη στην ωοθήκη;

Η δημιουργία μιας κύστης ωοθήκης μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους. Μπορεί να είναι μια απλή απόκλιση της περιόδου. Μπορεί να οφείλεται σε κάποιο ωχρό σωμάτιο το οποίο παρέμεινε και μεγάλωσε ή σε κάποιο ωοθυλάκιο το οποίο παρέμεινε χωρίς να ραγεί. Επίσης μπορεί να είναι λόγω μιας κύστης που αιμορράγησε ή να είναι εκδήλωση ενδομητρίωσης. Μπορεί όμως να είναι και κακοήθους αιτιολογίας. Για αυτό το λόγο ο γυναικολόγος σας είναι ο κατ’ εξοχήν υπεύθυνος να σας ενημερώσει για την επικινδυνότητα και πως θα “προχωρήσετε¨ αν εντοπιστεί να έχετε κύστη ωοθήκης.

Θεραπεία

Κύστη στην ωοθήκη και αντιμετώπιση. Πότε επιλέγεται το χειρουργείο;

Ο γυναικολόγος σύμφωνα με τα στοιχεία και τη διάγνωση που έχει γίνει για την κύστη στις ωοθήκες προτείνει με υπευθυνότητα την περαιτέρω αντιμετώπιση. Όταν η κύστη της ωοθήκης χαρακτηρίζεται ως απλή και το μέγεθός της είναι κάτω από 4 εκ, τότε συνήθως αποφασίζεται η απλή παρακολούθηση της με υπερηχογράφημα.

Όταν υπάρχουν τα λεγόμενα ύποπτα υπερηχογραφικά ευρήματα ή κινδυνεύει η ωοθήκη με συστροφή, τότε αποφασίζεται το χειρουργείο. Η επέμβαση που επιλέγουμε συχνότερα για την κύστη της ωοθήκης είναι η απλή αφαίρεση της από την ωοθήκη με λαπαροσκόπηση, ένα χειρουργείο που γίνεται μέσα από 3 μικρές οπές στην κοιλία μήκους μεταξύ 5 χιλιοστών και ενός εκατοστού. Το χειρουργείο αυτό πρέπει να γίνεται από γυναικολόγο με εξειδίκευση στην ογκολογία, διότι υπάρχει ο κίνδυνος να αποκαλυφθεί κάτι παραπάνω από μια απλή κύστη οωθήκης. Η τεχνική δεξιότητα του χειρουργού παίζει μεγάλο ρόλο στη σωστή αφαίρεση της κύστης της ωοθήκης και στο σχεδιασμό όλων των επιπλέον θεραπευτικών παρεμβάσεων, που ενδεχόμενα να χρειαστούν. Ανάλογα με τα δεδομένα της εικόνας της κύστης της ωοθήκης μπορεί να αφαιρεθεί μόνη της ή να χρειαστεί να αφαιρεθεί ολόκληρη η ωοθήκη μαζί με την κύστη. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου της αφαίρεσης της κύστης μπορεί να χρειαστεί να γίνει βιοψία κατά τη διάρκεια της επέμβασης (ταχεία βιοψία της κύστης της ωοθήκης). Ανάλογα με το αποτέλεσμα της ταχείας βιοψίας σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται να προχωρήσουμε σε μεγαλύτερο χειρουργείο και πέρα από την κύστη της ωοθήκης θα αφαιρεθεί ολόκληρη η ωοθήκη, η μήτρα και ίσως να χρειαστεί να πάρουμε επιπλέον βιοψίες από το εσωτερικό της κοιλιάς.

Μετά το χειρουργείο

Η ασθενής συνήθως δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερο πόνο μετεγχειρητικά και κινητοποιείται την ίδια μέρα. Προφυλακτικά μπορεί να χρειαστεί να λάβει αντιβιοτική αγωγή, δεν είναι όμως απαραίτητο όταν γίνεται λαπαροσκοπική αφαίρεση για την κύστης στην ωοθήκη.  Την αφαίρεση της κύστης της ωοθήκης ακολουθεί πάντα ο ιστολογικός έλεγχος. Συνήθως συμπληρώνεται από ειδικές ανοσοϊστοχημικές εξετάσεις, οι οποίες δίνουν περαιτέρω πληροφορίες για τη βιολογική προέλευση της κύστης της ωοθήκης.

Στην Ευρωκλινική το αποτέλεσμα του ολοκληρωμένου ελέγχου της κύστης της ωοθήκης κοινοποιείται μέσα σε μία εβδομάδα και άμεσα συζητείται με ακρίβεια η περαιτέρω στρατηγική της αντιμετώπισης ή παρακολούθησης της ασθενούς.  Στην Ευρωκλινική τα περιστατικά κύστης ωοθήκης αντιμετωπίζονται μόνο από εξειδικευμένους γυναικολόγους ογκολόγους και εφαρμόζονται αποκλειστικά οι Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες για τις περιπτώσεις αυτές. Υπάρχουν όλα τα σύγχρονα μέσα για την απλή λαπαροσκοπική και τη ρομποτική αφαίρεση μιας κύστης ωοθήκης και η αποστολή της για ταχεία βιοψία.