Θέλετε να κλείσετε ραντεβού;

Ο θυρεοειδής και οι λειτουργίες του

θυρεοειδής

Ένας πολύπλοκος μηχανισμός με απίστευτες λειτουργίες και δυνατότητες κρύβεται κάτω από το«μήλο του Αδάμ». Ο θυρεοειδής, η προεξοχή του οποίου είναι το γνωστό «καρύδι» στο λαιμό, είναι από τους σημαντικότερους αδένες του οργανισμού και η παραμικρή δυσλειτουργία του προκαλεί σειρά προβλημάτων. οι αυξημένες τιμές σακχάρου στον οργανισμό (υπεργλυκαιμία) συντελούν επίσης στην πρόκληση αφυδάτωσης.

Ο θυρεοειδής είναι ένας πολύ σπουδαίος ενδοκρινής αδένας που βρίσκεται μπροστά στο λαιμό, ακριβώς κάτω από το «μήλο του Αδάμ». Ενδοκρινείς αδένες λέγονται αυτοί που παράγουν και εκκρίνουν ουσίες – τις ορμόνες – και τις στέλνουν στην κυκλοφορία για να δράσουν στα διάφορα όργανα μακριά από τον τόπο της παραγωγής τους.

Σαν μήλο του Αδάμ ονομάζεται η προεξοχή που σχηματίζεται από τα δύο πέταλα του θυρεοειδούς χόνδρου του λάρυγγα και λέγεται έτσι, γιατί πιστεύεται, ότι το μήλο που είχε φάει ο Αδάμ δεν το κατάπιε, αλλά του στάθηκε σ’ αυτό το σημείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το « μήλο του Αδάμ» προεξέχει περισσότερο στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες και η μεταβολή αυτή γίνεται στα αγόρια κατά την εφηβεία, τότε που αλλάζει και η χροιά της φωνής τους.

Ο θυρεοειδής παράγει τρεις ορμόνες, τη θυροξίνη (Τ4), την τριωδοθυρονίνη (Τ3), και την καλσιτονίνη (CT).

Οι πιο βασικές είναι η Τ4 και η Τ3 και για να τις συνθέσει ο θυρεοειδής χρειάζεται ιώδιο το οποίο προσλαμβάνει από το αίμα. Το ιώδιο αυτό προέρχεται από τις τροφές.Αν το ιώδιο των τροφών είναι λίγο, τότε ο θυρεοειδής αναγκάζεται να λειτουργεί περισσότερο και έτσι διογκώνεται, δημιουργείται δηλαδή αυτό που ονομάζουμε βρογχοκήλη.

Η ποσότητα των ορμονών που συνθέτει και εκκρίνει ο θυρεοειδής ρυθμίζεται από ένα άλλο σπουδαίο ενδοκρινή αδένα, την υπόφυση, που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου. Η υπόφυση με μια ορμόνη που λέγεται θυρεοτρόπος (TSH) ρυθμίζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς με ένα περίεργο μηχανισμό, την παλίνδρομη αλληλορύθμιση.

Οι ορμόνες του θυρεοειδούς είναι απαραίτητες για το μεταβολισμό, την ωρίμανση και ανάπτυξη όλων των κυττάρων και των ιστών.

Έτσι επιταχύνουν όλες τις λειτουργίες, της καρδιάς, της αναπνοής, αυξάνουν τις καύσεις, επιταχύνουν την κυκλοφορία του αίματος, την κινητικότητα του εντέρου κ.λπ. Επίσης είναι απαραίτητες για να ωριμάσει ο εγκέφαλος και ο σκελετός του ανθρώπου, γι’ αυτό και παιδιά που γεννιούνται χωρίς θυρεοειδή μένουν πνευματικά και σωματικά καθυστερημένα.

Η τρίτη ορμόνη του θυρεοειδούς, η καλσιτονίνη, δεν έχει καμιά σχέση με τις δύο προηγούμενες. Για τη σύνθεσή της δεν χρειάζεται ιώδιο, συντίθεται από διαφορετικά κύτταρα που βρίσκονται στο θυρεοειδή, δίπλα σε εκείνα που παράγουν την Τ4 και την Τ3 και δεν γνωρίζουμε ακριβώς σε τι χρησιμεύει.
Ίσως συμβάλει στη ρύθμιση του ασβεστίου στο αίμα και το σκελετό και γι’ αυτό χρησιμοποιείται στη θεραπεία της οστεοπόρωσης.

Εξετάσεις
Για να διαγνωστεί μια δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, πρέπει ο γιατρός να πάρει ένα λεπτομερές ιστορικό, να εξετάσει προσεκτικά τον άρρωστο και να παραγγείλει κάποιες ειδικές εξετάσεις. Αυτές οι εξετάσεις είναι αναλύσεις αίματος (μετρήσεις των ορμονών Τ3,Τ4, TSH και ΑΘΑ) και οι απεικονιστικές, όπως το υπερηχογράφημα, το σπινθηρογράφημα κ.λπ. Ακόμα μπορεί να είναι απαραίτητη η παρακέντηση με λεπτή βελόνα ενός όζου του θυρεοειδούς (FNA) για βιοψία.

Πρέπει να επισημανθεί ότι μια φυσιολογική εξέταση αίματος δεν αποκλείει την ύπαρξη θυρεοειδοπάθειας ( π.χ. όζος του θυρεοειδούς, απλή βρογχοκήλη) όπως επίσης και ένα φυσιολογικό υπερηχογράφημα δεν αποκλείει υπέρ ή υποθυρεοειδισμό.

Παθήσεις του θυρεοειδούς
Οι θυρεοειδοπάθειες μπορεί να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: στις ανατομικές και τις λειτουργικές. Οι ανατομικές είναι αυτές που αφορούν στο μέγεθος, στη σύσταση, στις τοπικές διογκώσεις του αδένα κ.λπ. και οι λειτουργικές αφορούν στον τρόπο λειτουργίας του αδένα, αν δηλαδή εργάζεται περισσότερο (υπερθυρεοειδισμός) ή λιγότερο (υποθυρεοειδισμός). Έτσι στις λειτουργικές παθήσεις ανήκουν ο υπερθυρεοειδισμός, ο υποθυρεοειδισμός, ο υποθυρεοειδισμός και η αυτοανοσία (στην περίπτωση αυτή ο οργανισμός με ουσίες που φτιάχνει ο ίδιος και ονομάζονται αντιθυρεοειδικά αυτοαντισώματα –ΑΘΑ- στρέφεται εναντίον του εαυτού του και καταστρέφει δικά του κύτταρα, δηλαδή κύτταρα θυρεοειδικά). Στις ανατομικές παθήσεις ανήκουν: η διόγκωση του αδένα, δηλαδή η βρογχοκήλη, η τοπική διόγκωση, δηλαδή ο όζος του θυρεοειδή, και τα νεοπλάσματα (καλοήθη και κακοήθη) του θυρεοειδούς.

Υποθυρεοειδισμός
Ο υποθυρεοειδισμός είναι η συχνότερη από τις θυρεοειδοπάθειες, πέντε φορές συχνότερη στις γυναίκες από ό,τι στους άντρες και ακόμη πιο συχνή σε ηλικιωμένα άτομα (4-8% συχνότητα στο γενικό πληθυσμό, που ανεβαίνει στο 9-16% μετά την ηλικία των 60). Τα αίτια του υποθυρεοειδισμού είναι πάρα πολλά. Είναι περιπτώσεις που φταίει ο ίδιος ο θυρεοειδής και τότε λέγεται πρωτογενής ή θυρεογενής, καθώς και άλλες στις οποίες δεν φταίει ο θυρεοειδής, αλλά η υπόφυση ή ο υποθάλαμος (ο ίδιος ο εγκέφαλος) που δεν στέλνουν μήνυμα, δηλ. την ορμόνη TSH στο θυρεοειδή να λειτουργήσει. Σ’ αυτή την περίπτωση ο υποθυρεοειδισμός λέγεται δευτερογενής ή και τριτογενής.

Πάντως η κύρια αιτία του υποθυρεοειδισμού σε πολλές χώρες είναι η έλλειψη ιωδίου από τις τροφές, ενώ στις χώρες που αυτός ο παράγοντας έχει εκλείψει, η κύρια αιτία είναι τα αυτοαντισώματα που δημιουργεί ο ίδιος ο οργανισμός εναντίον του θυρεοειδούς του (θυρεοειδίτιδα Hashimoto από το όνομα του Γιαπωνέζου γιατρού που την περιέγραψε).

Σε ποια άτομα είναι πιθανότερο να υπάρχει ή να δημιουργηθεί υποθυρεοειδισμός;
Σε γυναίκες πάνω από 40 ετών. Σε γυναίκες έπειτα από τοκετό (postpartum θυρεοειδίτιδα). Σε άτομα με υψηλή χοληστερίνη. Σε άτομα με κατάθλιψη. Σε άτομα που έχουν θεραπευτεί για υπερθυρεοειδισμό στο παρελθόν.

Σε συγγενείς ατόμων με αυτοάνοση θυρεοειδοπάθεια. Σε άτομα που πάσχουν από άλλη αυτοάνοση πάθηση (λεύκη, ρευματοειδής αρθρίτις, σακχαρώδης διαβήτης κ.λπ). Σε άτομα που έχουν κάνει ακτινοθεραπεία στο κεφάλι ή το λαιμό. Σε αυτούς που παίρνουν κάποια φάρμακα, όπως λίθιο, αμιοδαρόνη κ.λπ.

Διάγνωση
Υπάρχουν μερικά κλασικά σημεία και συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού τα οποία βοηθούν στη διάγνωσή του.

Τα συμπτώματα αυτά είναι:
Κόπωση, αύξηση του βάρους, ξηρότητα του δέρματος, ευαισθησία στο κρύο, ωχρότητα, τριχόπτωση, βραχνή φωνή, βρογχοκήλη, μειωμένα αντανακλαστικά, δυσκοιλιότητα, δυσχέρεια στη μνήμη και τη σκέψη, δυσκολία συγκέντρωσης, κατάθλιψη, υπνηλία, διαταραχές εμμήνου ρύσεως, μειωμένη γονιμότητα, μυαλγίες, υπερχοληστεριναιμία, βραδυκαρδία, μυξοίδημα.

Η πλέον χρήσιμη και αξιόπιστη εργαστηριακή εξέταση για τη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού είναι η μέτρηση της θυρεοτρόπου ορμόνης (TSH) στο αίμα, η οποία θα βρεθεί πολύ αυξημένη, εφόσον λείπουν οι θυρεοειδικές ορμόνες Τ4 και Τ3 που αν υπήρχαν θα είχαν αναστείλει την έκκρισή της (μηχανισμός παλίνδρομης αλληλορύθμισης).
Με τη μέθοδο αυτή μπορούμε να ανακαλύψουμε και τις περιπτώσεις του υποκλινικού υποθυρεοειδισμού, στις οποίες βρίσκεται αυξημένη TSH χωρίς ακόμα ο ασθενής να έχει τυπικά συμπτώματα. Η κατάσταση αυτή είναι πολύ συχνή σε ηλικιωμένα άτομα.

Θεραπεία
Ευτυχώς η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού είναι πολύ εύκολη. Χρειάζεται ένα χάπι λεβοθυροξίνης σχεδόν εφ’ όρου ζωής και φυσικά χρειάζεται παρακολούθηση, για να ελέγχεται αν η δόση της θυροξίνης είναι επαρκής, αν υπάρχουν παρενέργειες κ.λπ.

Υπερθυρεοειδισμός
Ο υπερθυρεοειδισμός είναι επίσης μια συχνή ενδοκρινοπάθεια, πέντε φορές συχνότερη στις γυναίκες απ’ ότι είναι στους άντρες, ακόμα πιο συχνή στην ηλικία μεταξύ 20 και 40 ετών. Τα αίτια του υπερθυρεοειδισμού είναι πάρα πολλά. Το συχνότερο όμως είναι η ύπαρξη αυτοαντισωμάτων τα οποία έχουν την εξής ιδιαιτερότητα: αντί να καταστρέψουν, όπως θα περίμενε κανείς, το θυρεοειδή, αντίθετα τον διεγείρουν και τον υποχρεώνουν να υπερλειτουργεί.

Τα αντισώματα αυτά λέγονται θυρεοδιεγερτικά και ονομάζονται TRAB (Thyrotrophin-Receptor-Antibodies). Η πάθηση που δημιουργείται με αυτό τον τρόπο είναι γνωστή σαν νόσος Graves-Basedow από τα ονόματα του Άγγλου και του Γερμανού γιατρού που την περιέγραψαν το 1840 και είναι ο σπουδαιότερος τύπος υπερθυρεοειδισμού. Αξίζει εδώ να αναφερθεί και ένας άλλος τύπος θυρεοδιεγερτικού υπερθυρεοειδισμού, ο υπερθυρεοειδισμός της εγκυμοσύνης, ο οποίος είναι ήπιος και παροδικός και οφείλεται στη διέγερση του θυρεοειδούς από τη χοριακή γοναδοτροπίνη (HCG), μια ορμόνη που εκκρίνεται από τον πλακούντα στις έγκυες.

Άλλη αιτία υπερθυρεοειδισμού είναι η αυτονομία του θυρεοειδούς, δηλαδή φταίει ο ίδιος ο θυρεοειδής, ο οποίος από μόνος του υπερλειτουργεί και υπερεκκρίνει θυροξίνη και Τ3. Κλασικό παράδειγμα αυτού του τύπου υπερλειτουργίας είναι η τοξική οζώδης βρογχοκήλη και το τοξικό αδένωμα του θυρεοειδούς.
Υπερθυρεοειδισμός, παροδικός, μπορεί επίσης να συμβεί σε περιπτώσεις μαζικής καταστροφής του θυρεοειδούς, οπότε απελευθερώνονται οι ορμόνες στο αίμα, όπως π.χ. στην υποξεία θυρεοειδίτιδα de Quervain. Ακόμα ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να είναι εξωγενής, από υπερβολική λήψη θυροξίνης ή άλλων παρόμοιων ουσιών.

Συμπτώματα
Άσχετα από την αιτία που προκαλεί τον υπερθυρεοειδισμό, τα συμπτώματα είναι ίδια και είναι:
Νευρικότητα, ευερεθιστότητα, αίσθημα παλμών, ταχυκαρδία, εφίδρωση, δυσανεξία της θερμότητας, τρόμος, αυξημένη όρεξη αλλά απώλεια βάρους, συχνές κενώσεις, κόπωση, μυϊκή αδυναμία, δύσπνοια, αϋπνία, διαταραχές περιόδου, αμηνόρροια, ανικανότητα στους άνδρες, υπογονιμότητα, αδυναμία συγκέντρωσης, νοητικές διαταραχές.

Η βρογχοκήλη είναι ένα συχνό εύρημα και ειδικά στη νόσο Graves-Basedow συνυπάρχει η χαρακτηριστική θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια που μπορεί να είναι ήπια ή και πολύ σοβαρή (λάμπον βλέμμα, εξόφθαλμος, στραβισμός, διπλωπία, δακρύρροια, οίδημα βλεφάρων κ.λπ.). Ένα άλλο χαρακτηριστικό εύρημα στη νόσο Graves-Basedow είναι το οίδημα των κάτω άκρων, το προκνημιαίο μυξοοίδημα και η πληκτροδακτυλία. Η διάγνωση του υπερθυρεοειδισμού γίνεται από την κλινική εικόνα με ορισμένες εργαστηριακές εξετάσεις από τις οποίες η σπουδαιότερη είναι η μέτρηση της TSH στο αίμα, που θα βρεθεί πολύ χαμηλή. Απαραίτητη είναι ακόμα η μέτρηση των θυρεοειδικών ορμονών (Τ3 και Τ4), καθώς και κάποιες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως το υπερηχογράφημα και το σπινθηρογράφημα.

Θεραπεία
Η θεραπεία γίνεται, πρώτον συντηρητικά με φάρμακα αντιθυρεοειδικά και δεύτερον ριζικά με εγχείρηση ή καταστροφή του θυρεοειδούς με ραδιενεργό ιώδιο.

Όζοι
Όζος είναι μια τοπική διόγκωση του θυρεοειδούς.
Η εμφάνιση όζου στο θυρεοειδή είναι κάτι που συμβαίνει συχνά, ο καθένας έχει πιθανότητα 5-10% να εμφανίσει κάποτε στη ζωή του όζο.
Ευτυχώς, οι περισσότεροι όζοι είναι μικροί, ακίνδυνοι και δεν χρειάζονται θεραπεία, χρειάζονται όμως πάντα παρακολούθηση, επειδή μερικοί από αυτούς μπορεί να εξελιχθούν και σε καρκίνο.

Έναν όζο μπορεί κάποιος να τον ανακαλύψει μόνος του, στον καθρέφτη ή ψηλαφώντας τον, μπορεί όμως και να τον εντοπίσει ο γιατρός με τη ψηλάφηση ή έπειτα από ένα υπερηχογράφημα του θυρεοειδή. Αν βρεθεί κάποιος όζος, χρειάζονται εξετάσεις ορμονών στο αίμα (Τ3,Τ4 ,TSH), καθώς και απεικονιστικές εξετάσεις (υπερηχογράφημα, σπινθηρογράφημα). Απαραίτητη ακόμα είναι η παρακέντηση του όζου με λεπτή βελόνα (FNA) και βιοψία.

Θεραπεία
Μπορεί να μη χρειάζεται θεραπεία αλλά απλή παρακολούθηση.
Διαφορετικά οι τρόποι αντιμετώπισης είναι οι εξής:
1. Θεραπεία καταστολής με θυροξίνη για συρρίκνωση το όζου,
2. Θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο σε περίπτωση αυτόνομου θερμού όζου,
3. Εγχείρηση (θυρεοειδεκτομή σχεδόν ολική).
Ο θυρεοειδής ονομάστηκε έτσι γιατί μοιάζει με θυρεό – τα παλιά οικόσημα των ευγενών – αν και περισσότερο μοιάζει με πεταλούδα, με τους δύο λοβούς του και τον ισθμό που τους ενώνει στη μέση.

    Ζητήστε ραντεβού online




    Πατώντας αποδοχή, συναινείτε στη συλλογή ή/και επεξεργασία των παραπάνω στοιχείων σας από την Ευρωκλινική, αποκλειστικά για την αποστολή ενημερώσεων σχετικά με νέες υπηρεσίες, προϊόντα και δράσεις μας. Περισσότερα εδώ

    ή καλέστε μας στα: 210 64 16 800 & 210 64 16 801